بازار آریا - اکونومیست در سفر اخیر دونالد ترامپ به آسیا، درخشش طلا همهجا همراهش بود. وقتی او در 26 اکتبر وارد کوالالامپور شد تا با رهبران جنوب شرق آسیا دیدار کند، هنرمندانی با لباسهای سنتی دوختهشده با نخهای طلا در فرودگاه از او استقبال کردند. در توکیو، ترامپ با امپراتور ژاپن دیدار کرد و در مراسمی باشکوه حضور یافت که در آن تاکایچی سانائه، نخستوزیر جدید ژاپن، هدایایی درخشان از جمله توپ گلفی با روکش طلا به او تقدیم کرد.
در کرهجنوبی نیز، رئیسجمهور لی جه میونگ با کراواتی طلایی به استقبال ترامپ رفت، نمونهای از تاج طلای باستانی کره را به او هدیه داد و ضیافتی ترتیب داد که همه غذاهایش مطابق با ذائقه شخصی ترامپ بود. شام با براونیای تزئینشده با ورقه طلا تمام شد.این نمایشهای طلایی، تاثیر مطلوب خود را گذاشت. ترامپ در سراسر سفرش خوشخلق و تحسینکننده میزبانانش بود و بارها بر تعهد آمریکا به آسیا تاکید کرد. برای دولتهای منطقه، همین که از درگیری لفظی با ترامپ در امان ماندند و از او لبخند و وعده گرفتند، خود دستاوردی شیرین بود، هرچند هزینهاش بسیار سنگین بود؛ تعهدات مالی عظیم، ادامه تعرفهها و فضای پر از ابهام اقتصادی.
ترامپ به سبب تمایلش به اجتناب از نهادهای چندجانبه، از نشستهای اصلی منطقهای که بهانه سفرش بود، دوری کرد. او صبح روز برگزاری اجلاس شرق آسیا، مالزی را ترک کرد، اجلاسی که هر ساله رهبران منطقه در آن شرکت میکنند و وزیر خارجه و مشاور ارشد آسیایی خود را نیز همراهش برد. در نتیجه، آمریکا تنها با یک مقام سطح پایین در نشست حضور داشت، درحالیکه سایر کشورها با رؤسای جمهور و نخستوزیرانشان شرکت کرده بودند.
ترامپ روز 29 اکتبر در نشست مدیران شرکتها که در حاشیه اجلاس APEC (همکاری اقتصادی آسیا - اقیانوسیه) در کرهجنوبی برگزار شد، ظاهر شد، اما در دیدار اصلی سران کشورها که چند روز بعد برگزار شد، شرکت نکرد. ترامپ در این سفر تمرکز خود را بر نمایش چهرهای صلحطلب گذاشت، وعدههایی برای سرمایهگذاری در آمریکا جمعآوری کرد و خود را برای دیدار و جنگ تجاری با شیجینپینگ آماده ساخت. در مالزی، حضور او با امضای توافق آتشبس بین کامبوج و تایلند همراه شد؛ توافقی که خودش در شکلگیری آن نقش داشت. در ژاپن، نخستوزیر تاکایچی اعلام کرد قصد دارد ترامپ را برای دریافت جایزه صلح نوبل نامزد کند؛ همان جایزهای که ترامپ مدتهاست آرزویش را دارد. در کرهجنوبی، همان براونی طلایی را «دسر صلحساز» نامیده بودند و آن را در بشقابهایی سرو کردند که رویشان نوشته شده بود: «صلح»!
کشورهای منطقه در این سفر تلاش کردند با پیشنهادهای اقتصادی و امتیازات مختلف، ترامپ را راضی کنند تا تعرفههای سنگینش را کاهش دهد. کامبوج، تایلند و ویتنام توافقنامههایی کلی و مبهم درباره مواد معدنی حیاتی امضا کردند؛ موادی که چین در تولید و صادراتشان نقش مسلطی دارد و در جنگ تجاری با آمریکا از آنها بهعنوان سلاح اقتصادی استفاده میکند. اما مهمترین توافق با مالزی امضا شد. کوالالامپور پذیرفت در زمینه دسترسی بازار امتیازاتی بدهد تا از اعمال تعرفههای سنگین بر صنعت روبهرشد نیمهرساناهای خود جلوگیری کند.
بهای حفظ روابط خوب با ترامپ برای ژاپن و کرهجنوبی حتی بالاتر بود، چون آنها برای امنیتشان در برابر تهدیدهای چین، کرهشمالی و روسیه، به اتحاد نظامی با آمریکا وابستهاند. در دیدار ترامپ و لی جهمیونگ، توافقی رسمی شد که طبق آن، آمریکا تعرفهها بر بیشتر کالاهای وارداتی از کرهجنوبی را از 25درصد به 15درصد کاهش میدهد. در عوض، سئول متعهد شد 350میلیارد دلار در آمریکا سرمایهگذاری کند (پیش از بازگشت ترامپ به قدرت، به لطف توافق تجارت آزاد سال 2012، تقریبا هیچ تعرفهای بر این کالاها وجود نداشت).
مقامهای کرهای با این امید از نشست خارج شدند که حداقل شرایطشان از ژاپن بهتر است؛ زیرا ژاپن اوایل امسال 550میلیارد دلار سرمایهگذاری را در ازای تخفیف مشابه در تعرفهها پذیرفته بود. بعد از گرفتن آنهمه امتیاز، حالا ترامپ لحنش را نرم کرده است. او در دیدار با نخستوزیر ژاپن گفت: «هر وقت سوالی داشتید، تردیدی پیش آمد، چیزی خواستید، کمکی لازم داشتید، یا نیاز بود لطفی بکنم، ما برای ژاپن هستیم.» اما خانم تاکایچی طبیعتا جرات نکرد از او بخواهد تعرفههای باقیمانده 15درصدی بر کالاهای ژاپنی را لغو کند یا توافق سرمایهگذاری اجباری را که نخستوزیر پیشینش امضا کرده بود، دوباره بررسی کند.
ترامپ هم در دیدار با رئیسجمهور کرهجنوبی، لی جه میونگ، گفت: «ما به هم پیوند خوردهایم! رابطهای ویژه و پیوندی خاص داریم.» اما هرکسی که ترامپ را بشناسد، میداند که قولهای او هیچ ضمانتی ندارد. کاهش اعتماد به تضمینهای امنیتی آمریکا باعث شده متحدان واشنگتن در آسیا، سرعت تقویت توان دفاعی خود را بالا ببرند. آنها میخواهند با نشان دادن تمایل به ایفای نقش بزرگتر در امنیت منطقه، ترامپ را در کنار خود نگه دارند و اگر این کار نتیجه نداد، دستکم بتوانند بهتنهایی از خود دفاع کنند. تاکایچی پس از آغاز کارش در 21 اکتبر وعده داد که بودجه دفاعی ژاپن را تا اوایل سال آینده به 2درصد تولید ناخالص داخلی افزایش دهد؛ یعنی دو سال زودتر از برنامه اولیه.
در کرهجنوبی، لی جه میونگ موفق شد رضایت ترامپ برای ساخت زیردریاییهای هستهای (اما بدون سلاح هستهای) را بگیرد، هدفی که رهبران سئول مدتها در پی آن بودند. انتظار میرود آمریکا و کرهجنوبی توافق هستهای خود را بازنگری کنند؛ توافقی که تاکنون کره را از غنیسازی یا بازفرآوری سوخت هستهای منع میکرد (زیرا این فناوریها میتوانند در ساخت سلاح هستهای هم به کار بروند، و دولتهای پیشین آمریکا از ترس گسترش تسلیحات هستهای، این محدودیتها را حفظ کرده بودند).
لی در اوایل اکتبر اعلام کرد که بودجه دفاعی کرهجنوبی در سال آینده 8.2درصد افزایش مییابد؛ بیشترین رشد سالانه از سال 2008تاکنون. او گفت کشورش باید واقعیت را بپذیرد: «ما وارد دوران جدیدی از درگیریها شدهایم، دورانی که هر کشوری فقط باید روی خودش حساب کند.»