بزرگنمايي:

بازار آریا - گروه بازار نفت: تقاضای جهانی زغال‌سنگ در سال‌2023 برخلاف تعهدهای اقلیمی، به سطح بی‌سابقه 8.7میلیارد‌تن رسید ‌و پیش‌بینی می‌شود اگر در سال‌2000 میلادی اقتصادهای پیشرفته تقریبا 50‌درصد مصرف جهانی زغال‌سنگ را به خود اختصاص می‌دادند، تا سال‌2026 تنها هند و چین بیش از 70‌درصد زغال‌سنگ را مصرف کنند. به گزارش «شانا» به نقل از هفته‌‌‌‌نامه بررسی تحولات بین‌المللی انرژی و تغییر اقلیم مدیریت کل امور اوپک و روابط با مجامع انرژی، تحلیل وضعیت بازار جهانی زغال‌سنگ که 24مارس 2024 توسط موسسه آمریکایی بلومبرگ منتشر شد، نشان می‌دهد به‌‌‌‌رغم تمام برنامه‌های اعلام‌‌‌‌شده برای کربن‌‌‌‌زدایی، زغال‌سنگ به‌‌‌‌طور پیوسته در جهان استخراج و استفاده می‌شود. حجم تولید زغال‌سنگ در سال‌2023 به سطح بی‌سابقه‌‌‌‌ای رسید‌ و قیمت آن نیز به بالاترین سطحی نزدیک شد که در سال‌2022 به‌‌‌‌دست‌‌‌‌آمده بود. با وجود ایده‌ای که غرب برای کنار گذاشتن سوخت‌های فسیلی ترویج می‌کند، سال‌گذشته میلادی حدود یک‌‌‌‌سوم برق جهان از سوخت زغال‌سنگ تامین شده‌است.
موسسه بلومبرگ دلایل این وضعیت را در‌درجه اول در بی‌‌‌‌ثباتی تامین انرژی چین که این کشور را وادار به بازگشت به منابع انرژی قابل‌‌‌‌اعتماد می‌کند، همچنین تقاضای فزاینده برای زغال‌سنگ در هند می‌‌‌‌داند. این وضع همچنین متاثر از پیامدهای تنش در اوکراین و شکست در برنامه‌های بین‌المللی برای تشویق به ترک تدریجی سوخت‌های فسیلی در اقتصادهای نوظهور است. بخش قابل‌توجهی از «تنفس دوم حیات زغال‌سنگ» مربوط به تقاضای کشورهای آسیایی است. بر اساس گزارش آژانس بین‌المللی انرژی (IEA)، اگر در سال‌2000 اقتصادهای پیشرفته تقریبا 50‌درصد از مصرف جهانی زغال‌سنگ را به خود اختصاص‌داده‌بودند، تا سال‌2026 هند و چین به‌‌‌‌تنهایی بیش از 70‌درصد مصرف زغال‌سنگ را به خود اختصاص خواهند داد. همین موضوع موجب افزایش قیمت زغال‌سنگ می‌شود؛ در واقع مصرف‌کنندگان هندی و چینی پیشنهادهای سودآورتری را به عرضه‌‌‌‌کنندگان این حامل انرژی ارائه می‌دهند.
احداث نیروگاه‌های جدید
طبق گزارش سازمان غیردولتی Global Energy Monitor، در سال‌2023 چین، هند و اندونزی عملیات احداث نیروگاه‌های جدید زغال‌سنگی با ظرفیت 59 گیگاوات را آغاز کردند، همچنین پروژه‌های پیشنهادی خود را با ظرفیت 131گیگاوات دیگر (حدود 93‌درصد کل ظرفیت جدید جهان) به جریان انداخته‌‌‌‌اند. تولید زغال‌سنگ در چین، هند و اندونزی نیز در سال‌2023 در سطح بالایی باقی‌ماند. در سال‌2023 چین تولید زغال‌سنگ را با 2.9درصد افزایش به سطح بی‌سابقه 4.66میلیارد ‌تن رساند، اگرچه تولید کنونی این کشور در حال کاهش است و طی دو ماه اول سال‌2024، تولید زغال‌سنگ 4درصد نسبت به سال‌قبل کاهش یافت و به سطح 705.27میلیون ‌تن رسید.چین حجم کاهش تولید داخلی را با واردات از جمله از روسیه جبران کرده‌است.
نیروگاه‌های حرارتی زغال‌سنگ با ظرفیت حدود 200 گیگاوات در چین در حال ساخت است که اکثریت قریب‌به‌اتفاق آنها کاملا برای این کشور حیاتی‌‌‌‌اند و جایگزین نیروگاه‌های حرارتی قدیمی می‌شوند. در سال‌مالی جاری (از اول آوریل 2023 تا 31 مارس 2024)، هند تولید زغال‌سنگ خود را به بیش از یک‌میلیارد ‌تن افزایش داد که مطابق با برنامه‌های دولت است. این کار به‌دلیل تقاضای فزاینده این کشور به انرژی و نیاز به کاهش وابستگی به واردات انرژی گران است. اندونزی تولید زغال‌سنگ را در سال‌2023 به سطح بی‌سابقه 775‌میلیون‌ تن افزایش داد و پیش‌بینی می‌کند سطح تولید زغال‌سنگ خود را طی دو سال‌آینده پایدار نگه‌‌‌‌ دارد.
اندونزی صادرکننده عمده زغال‌سنگ است، اما تقاضای داخلی در این کشور به‌‌‌‌سرعت در حال رشد و عمدتا ناشی از توسعه صنعت انرژی‌‌‌‌بر پالایش نیکل است. طبق گزارش آژانس بین‌المللی انرژی، تولید جهانی زغال‌سنگ در سال‌2023 به سطح بی‌سابقه 8.7میلیارد‌ تن افزایش یافت. البته پیش‌بینی می‌شود این رقم در سال‌2024 کاهش‌‌‌‌ یابد و تا سال‌2026 در سطح حدود 8.4میلیارد‌ تن در سال‌تثبیت شود. با وجود این تحولات، موسسه بلومبرگ در گزارش خود نتیجه‌‌‌‌گیری کرده که روزهای عمر زغال‌سنگ به‌شماره افتاده است. دلیل اصلی آن پیشرفت در فناوری‌های انرژی خورشیدی و بادی است که تولید برق را در بیشتر نقاط جهان بسیار ارزان‌تر از زغال‌سنگ کرده‌است. مرکز تحقیقات انرژی و هوای پاک (CREA) پیش‌بینی می‌کند که تعداد بی‌سابقه نصب صفحه‌‌‌‌های خورشیدی و توربین‌‌‌‌های بادی، همراه با احیای نیروگاه‌های آبی و رشد پیوسته تولید برق هسته‌‌‌‌ای، به این معناست که تولید برق کم‌‌‌‌کربن احتمالا از رشد مصرف برق پیشی خواهد گرفت. به گفته موسسه بلومبرگ، افزون بر این، پیشرفت‌های مشابه در باتری‌ها و سیستم‌های ذخیره‌سازی انرژی ممکن است سرانجام انرژی‌های تجدیدپذیر شبانه‌‌‌‌روزی را به‌‌‌‌اندازه کافی مقرون‌‌‌‌به‌‌‌‌صرفه کند و این موضوع، تعادل انرژی جهان را متحول خواهد کرد.
سیستم‌های ذخیره‌سازی انرژی
با این‌حال، سیستم‌های ذخیره‌سازی انرژی در مقیاس مگاوات و در سطح تجاری کارآمد هنوز ایجاد نشده‌‌‌‌اند. اجرای پروژه‌های «هیدروژن سبز» نیز پیشرفتی ندارد، جهان در حال آماده‌‌‌‌‌شدن برای آینده‌‌‌‌ای است که در آن باید استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر را برای دهه‌های آینده متعادل کند. ژانگ‌هو (Zhang Hu)، معاون دبیرکل انجمن ملی زغال‌سنگ چین معتقد است گذار به انرژی پاک نیز راه نجاتی برای زغال‌سنگ خواهد بود، زیرا تولید انرژی‌های تجدیدپذیر به شرایط آب‌وهوایی بستگی دارد، بنابراین حتی زمانی‌که دیگر گزینه‌‌‌‌ها به‌عنوان گزینه اول تامین برق مطرح شوند، زغال‌سنگ ارزان و قابل‌‌‌‌اعتماد همچنان نقش خود را ایفا خواهد کرد.
--> اخبار مرتبط بورس زغال‌سنگ همچنان داغ می‌ماند سهم استخراج بیت‌کوین از انتشار کربن در جهان 3 سناریوی چشم‌انداز انرژی در 2050 تعهد «نکست‏‏‌ارا» به انتشار صفر کربن پیشرفت سرسام‌آور چین در انرژی‌های تجدید‌پذیر