سایه تنش‌های ژئوپلیتیک و محدودیت عرضه بر قیمت‌ نفت

بازار آریا - قیمت نفت خام در پایان معاملات هفته گذشته، با ثبت رشد هفتگی 2 درصدی به 67 دلار رسید؛ افزایشی که با وجود اعلام لغو مرحله دیگری از کاهش تولید داوطلبانه اوپک‌پلاس، بیشتر تحت‌ تأثیر نگرانی‌ها از محدودیت عرضه نفت روسیه و تنش‌های ژئوپلیتیک از جمله حمله رژیم صهیونیستی به قطر رخ داد.

به گزارش خبرنگار شانا، قیمت نفت خام برنت دریای شمال در پایان معاملات هفته گذشته (جمعه، 21 شهریور) با حدود 2 درصد افزایش نسبت به هفته قبل، به 67 دلار به ازای هر بشکه رسید. با وجود لغو لایه دوم کاهش عرضه داوطلبانه 8 عضو اوپک‌پلاس به‌عنوان یک سیگنال کاهشی، اما در مجموع تشدید نگرانی‌ها در خصوص افزایش محدودیت‌ها برای عرضه نفت روسیه، همچنین حمله رژیم صهیونیستی به قطر سبب افزایش قیمت نفت در این هفته شد. 
بر همین اساس هشت کشور عضو اوپک‌پلاس در نشست روز یک‌شنبه (16 شهریور) تصمیم گرفتند از ماه اکتبر 137 هزار بشکه از کاهش عرضه داوطلبانه روزانه یک میلیون و 650 هزار بشکه‌ای را که در آوریل 2023 اعلام شده بود، لغو کنند. این اقدام بلافاصله پس از اجرای آخرین مرحله از لغو کامل کاهش عرضه داوطلبانه اضافه روزانه 2 میلیون و 200 هزار بشکه‌ای در ماه گذشته، رخ داده که حاکی از عزم این کشورها برای بازپس‌گیری سهم خود از بازار است. با این روند به نظر می‌رسد افزایش تدریجی عرضه از سوی اوپک‌پلاس ادامه خواهد داشت، موضوعی که در صورت تداوم، فشار نزولی بر قیمت‌ها را افزایش می‌دهد. 
اما از طرف مقابل برخی تحلیلگران با اشاره به افزایش کمتر از انتظار تولید روزانه نفت اوپک‌پلاس، از این خبر به‌عنوان یک سیگنال افزایشی در کوتاه‌مدت یاد کردند، چراکه در این مرحله در مقایسه با ماه‌های گذشته (555 هزار بشکه در ماه‌های سپتامبر و اوت و 411 هزار بشکه در ماه‌های ژوئیه و ژوئن) مقدار به مراتب کمتری از کاهش عرضه داوطلبانه لغو شده است، در حالی که بازار طی هفته‌های گذشته خود را برای شیب تندتری از بازگشت تولید اوپک‌پلاس آماده کرده بود. 
افزایش تهدیدها علیه نفت روسیه، از قیمت‌ها حمایت می‌کند
کم‌رنگ شدن چشم‌انداز برقراری صلح میان روسیه و اوکراین نسبت به هفته‌های قبل و تحقق نیافتن پیش‌بینی‌ها مبنی سرازیر شدن عرضه نفت روسیه در کوتاه‌مدت، از قیمت‌ها در بازار نفت حمایت می‌کند. در همین زمینه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، آمادگی خود را برای آغاز مرحله دوم تحریم‌ها علیه مسکو اعلام کرده است. به گفته برخی منابع، ترامپ از اتحادیه اروپا خواسته است تعرفه‌های 100 درصدی بر چین و هند به‌عنوان بزرگ‌ترین خریداران نفت روسیه اعمال کند. این در حالی است که گزارش‌ها حاکی از بالا بودن سطح درگیری میان روسیه و اوکراین است. در همین ارتباط حمله پهپادی اوکراین به یکی از بزرگ‌ترین پایانه‌های صادرات نفت و سوخت روسیه در روز جمعه (21 شهریور) سبب آتش‌سوزی در یک کشتی و یک ایستگاه پمپاژ شد.
همچنین حمله رژیم صهیونیستی به قطر در روز چهارشنبه (19 شهریور) و افزایش ریسک بروز تنش‌های ژئوپلیتیک در منطقه غرب آسیا، قیمت لحظه‌ای نفت در این روز را تا 68 دلار به ازای هر بشکه رساند. از سوی دیگر برخی معامله‌گران پیش‌بینی می‌کنند که بانک فدرال رزرو در نشست روزهای 16 و 17 سپتامبر (25 و 26 شهریور) نرخ بهره بانکی را کاهش دهد که این اقدام سبب افزایش فعالیت اقتصادی و تقاضا برای نفت می‌شود.
اما به‌عنوان مهم‌ترین عاملی که مانع افزایش قیمت‌ها در بازار نفت در مقطع کنونی می‌شود، می‌توان به چشم‌انداز مازاد عرضه و وضع مبهم تقاضا در پی تنش‌های تجاری اشاره کرد. در همین زمینه اداره اطلاعات انرژی ایالات متحده هشدار داد به‌دلیل رشد ذخیره‌سازی‌ها در پی افزایش تولید نفت از سوی سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و متحدانش (اوپک‌پلاس)، قیمت‌های نفت خام در بازارهای جهانی در ماه‌های آینده تحت‌فشار قابل‌توجهی قرار می‌گیرد.
گزارش ماهانه آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) که روز پنج‌شنبه (20 شهریور) منتشر شد، پیش‌بینی کرد عرضه جهانی نفت در سال جاری میلادی با سرعتی بیش از انتظار افزایش می‌یابد؛ موضوعی که به برنامه لغو کاهش عرضه داوطلبانه هشت عضو اوپک‌پلاس ( ائتلاف سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و متحدانش، نسبت داده شده است.
با توجه به نکات گفته‌شده، بازار نفت در مقطع کنونی تحت تأثیر عوامل مختلفی همچون تنش‌های تجاری آمریکا با سایر کشورها به‌ویژه چین، سرنوشت جنگ روسیه و اوکراین، جنگ‌افروزی و اقدام‌های خصمانه رژیم صهیونیستی در منطقه، عزم اوپک‌پلاس برای بازپس‌گیری سهم خود از بازار و احتمال کاهش نرخ بهره بانکی از سوی فدرال رزور قرار دارد، بنابراین در صورت تغییر قابل توجه در هریک از این پرونده‌ها، بازار نفت بلافاصله تحت تأثیر قرار می‌گیرد.