بازار آریا - دنیای اقتصاد : بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل دیروز دوشنبه برای گفتوگو با رئیسجمهور آمریکا وارد واشنگتن شد. بسیاری در اسرائیل و غزه امیدوارند که دیدار نتانیاهو با ترامپ راه را برای آتشبس جدیدی هموار کند که به 21ماه جنگ پایان دهد و گروگانهای اسرائیلی را در ازای زندانیان فلسطینی آزاد کند.
اسرائیل و حماس پیش از این با دو آتشبس کوتاهمدت توافق کردند. در آخرین آتشبس که اسرائیل در اواسط ماه مارس به آن پایان داد، بیش از 1500زندانی فلسطینی در جریان تبادل 30گروگان و اجساد 8نفر دیگر آزاد شدند. ترامپ گفت که اسرائیل و حماس میتوانند در این هفته به توافق جدیدی برسند؛ اما تلاشهای گذشته برای ایجاد آتشبس جامع شکست خورده است. آخرین پیشنهادی که مورد بحث قرار گرفت، آتشبس 60روزه را تصریح میکند که طی آن هر دو طرف برای پایان دادن به جنگ مذاکره خواهند کرد.
اکنون هم اسرائیل و هم حماس ممکن است دلایلی برای موافقت با آتشبس موقت داشته باشند. همزمان با پرواز هواپیمای نتانیاهو به سمت واشنگتن، مذاکرهکنندگان اسرائیلی برای مذاکرات غیرمستقیم با حماس در مورد جزئیات این توافق 60 روزه، به سمت شرق و به سوی امیرنشین قطر در خلیج فارس سفر کردند. «آرون باکسرمن» در گزارش دیروز دوشنبه در نیویورکتایمز به نقل از تحلیلگران نوشت که دستیابی به پایان دائمی جنگ بسیار چالش برانگیزتر خواهد بود. نتانیاهو وعده داده که قبل از نابودی حماس به جنگ پایان ندهد. حماس از آزادی همه گروگانهای باقیمانده خودداری کرده است؛ مگر اینکه اسرائیل نیروهای خود را عقب بکشد و موافقت کند که حماس همچنان کنترل غزه را در دست داشته باشد.
پرسش بزرگ این است که آیا ترامپ قادر است از هویج و چماق کافی برای به ثمر رساندن آتشبس 60روزه و آتشبس دائمی استفاده کند یا خیر؟ مقامات آمریکایی امیدوار بودهاند که با پیوند دادن پایان جنگ غزه با یک تغییر دیپلماتیک بالقوه در خاورمیانه که در نهایت منجر به تحکیم رسمی روابط کشورهای عربی با اسرائیل خواهد شد، این توافق را برای نتانیاهو دردسترستر کنند. چنین پیروزی دیپلماتیکی برای نتانیاهو به او کمک میکند تا آتشبس را در داخل راحتتر بپذیرد؛ جایی که شرکای ائتلاف راستگرای او هرگونه آتشبس را که حماس را در قدرت نگه دارد، قاطعانه رد میکنند. نتانیاهو همچنین عادیسازی روابط اسرائیل با همسایگان سابقا متخاصم خود - بهویژه عربستان سعودی - را به یک آرزوی کلیدی تبدیل کرده است.
اما بعید به نظر میرسد عربستان سعودی، مانند سایر کشورهای عربی، با عادیسازی روابط با اسرائیل موافقت کند؛ مگر اینکه جنگ غزه پایان یابد. ریاض همچنین پیش از موافقت با عادیسازی روابط، از واشنگتن هزینه سنگینی، از جمله برنامه هستهای غیرنظامی و پیمان دفاعی مطالبه کرده است. علاوه بر این، «توماس جی. باراک جونیور»، یکی از فرستادگان کلیدی ترامپ در خاورمیانه، هفته گذشته در مصاحبهای گفت که سوریه و اسرائیل درگیر مذاکرات «معنیداری» از طریق ایالات متحده هستند که هدف آن بازگرداندن آرامش در امتداد مرز آنهاست.
رویترز هم در گزارش دیروز نوشت، نتانیاهو گفت که مذاکراتش با دونالد ترامپ، میتواند به پیشبرد مذاکرات درمورد آزادی گروگانهای غزه و توافق آتشبس کمک کند. نتانیاهو روز یکشنبه پیش از پرواز به واشنگتن گفت: مذاکرهکنندگان اسرائیلی دستورالعملهای روشنی برای دستیابی به توافق آتشبس تحت شرایطی که اسرائیل پذیرفته است، دارند. این سومین سفر نتانیاهو به کاخ سفید از زمان بازگشت ترامپ به قدرت است. ترامپ پیش از بازگشت به واشنگتن پس از یک آخر هفته مملو از «گلف بازی» در نیوجرسی، به خبرنگاران گفت: «فکر میکنم احتمال زیادی وجود دارد که در طول هفته با حماس به توافق برسیم.»
به نوشته رویترز، در نشانهای از چالشهای بالقوه که هنوز دو طرف [اسرائیلی- فلسطینی] با آن روبهرو هستند، یک مقام فلسطینی از یک گروه متحد حماس گفت که نگرانیها درمورد کمکهای بشردوستانه، عبور از گذرگاه رفح در جنوب اسرائیل به مصر و شفافیت درمورد جدول زمانی خروج نیروهای اسرائیلی همچنان پابرجاست. دو منبع فلسطینی آگاه، اوایل دیروز دوشنبه اعلام کردند که نخستین جلسه مذاکرات غیرمستقیم آتشبس حماس و اسرائیل در قطر بدون نتیجه پایان یافت. آنها افزودند که هیات اسرائیلی اختیار کافی برای دستیابی به توافق با حماس را ندارد. اعتقاد بر این است که حدود 20نفر از گروگانهای باقیمانده هنوز زنده هستند.
ایزابل کرشنر هم در گزارشی دیگر در نیویورکتایمز نوشت، اینبار ترامپ (بر خلاف دیدار دفعه قبل نتانیاهو در ماه آوریل) مشتاق پیشبرد توافق آتشبس برای غزه است که منجر به آزادی گروگانها توسط حماس و در نهایت پایان دادن به جنگ طولانی در فلسطین شود. «شیرا افرون»، مدیر تحقیقات در انجمن سیاست اسرائیل، یک گروه تحقیقاتی مستقر در نیویورک گفت که اکنون دلایلی برای خوشبینی در مورد آتشبس وجود دارد. اگرچه ائتلاف تندروی کابینه مخالف پایان جنگ است، اما ترامپ سخت مشتاق پایان دادن به جنگ در غزه است. افرون معتقد است که نتانیاهو احتمالا میخواهد یک آتشبس اولیه و موقت را به ائتلاف تندرو بقبولاند. او افزود: «من فکر میکنم شاهد یک آتشبس کامل در پوشش یک توافق جزئی خواهیم بود.» آتشبس پیشنهادی خواستار توقف 60 روزه درگیریها است که طی آن طرفین شرایط آتشبس دائمی را مذاکره خواهند کرد.