بازار آریا - فاتح بی‌رول، اقتصاددان انرژی اهل ترکیه، با رفتار آرام و متین خود، یکی از تاثیرگذارترین چهره‌ها در حوزه انرژی جهانی است. سیاستمداران، فعالان محیط زیست و غول‌های نفتی به سخنان او توجه ویژه‌ای دارند، حتی دولت ترامپ نیز بارها او و سازمان تحت رهبری‌اش، آژانس بین‌المللی انرژی را هدف حمله قرار داده است.
به گزارش خبر فوری به نقل از نیویورک‌تایمز، بی‌رول که خود را «کسل‌کننده‌ترین مرد جهان» می‌نامد، در ظاهر ساده و بی‌ریا است، اما در واقع با رهبری دقیق و علمی، آژانسش را به نهادی تاثیرگذار در سیاست جهانی انرژی تبدیل کرده است.
در طی دهه اخیر، انرژی بار دیگر به سلاحی ژئوپولیتیکی تبدیل شده و مسائل تغییرات اقلیمی روابط اقتصادی و دیپلماتیک کشورها را تحت تاثیر قرار داده است. آژانس بین‌المللی انرژی تحت هدایت بی‌رول، نه تنها داده‌های خام جمع‌آوری می‌کند، بلکه مسیرهای مختلف مصرف انرژی در جهان را پیش‌بینی و راهنمایی‌هایی برای رسیدن به آن ارائه می‌دهد. این پیش‌بینی‌ها، علی‌رغم اینکه گاهی اشتباه از آب درمی‌آید، تاثیر عمیقی بر بازارها و سرمایه‌گذاری‌ها دارد و باعث می‌شود سیاستمداران و فعالان محیط زیست به دقت به آن گوش دهند.
بی‌رول با تکیه بر داده‌های علمی، به صنعت سوخت‌های فسیلی توصیه کرده است که «یا خود را تطبیق دهند یا شکست بخورند»، به ویژه با رشد سریع انرژی‌های تجدیدپذیر مانند انرژی خورشیدی که حتی آژانس بین‌المللی انرژی نیز سرعت آن را دست‌کم گرفته بود. با این رویکرد، آژانس تحت رهبری او با انتقادات شدید دولت ترامپ مواجه شد، چرا که پیش‌بینی کرده بود تقاضای سوخت‌های فسیلی به زودی کاهش خواهد یافت. این مسئله موجب تهدید به کاهش بودجه قابل توجه آمریکا به آژانس بین‌المللی انرژی شد، اما بی‌رول توانست مانع اعمال فشارهای مالی شود.
بی‌رول بیش از دوازده کشور را با نشان‌های دولتی ممتاز از جمله
ژاپن و
امارات متحده عربی مفتخر کرده است. حضور او در عکس‌های رسمی کنار رهبران جهان نشان‌دهنده نفوذ و اهمیت او در عرصه بین‌المللی است. او درباره توجه جهانی به خود می‌گوید: «هر چه مهم‌تر می‌شویم، افراد بیشتری می‌خواهند که ما ترانه آن‌ها را بخوانیم. اما ترانه ما داده‌هاست. داده‌ها همیشه پیروز می‌شوند.»
آژانس بین‌المللی
انرژی در دهه 1970 توسط هنری کیسینجر تأسیس شد تا عرضه
نفت جهانی را پایش کند و کشورها را در مواجهه با شوک‌های قیمتی
انرژی هماهنگ سازد. اما در دوره بی‌رول، دامنه فعالیت‌های آژانس فراتر از
نفت رفته و تحلیل منابع جایگزین مانند
انرژی خورشیدی، بادی و
گاز طبیعی شیل را شامل شده است. همچنین، مسائل مربوط به تغییرات اقلیمی و کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای به اولویت اصلی آژانس تبدیل شده است.
یکی از تغییرات مهم دوره رهبری بی‌رول، به‌روزرسانی سناریوهای پیش‌بینی آینده
انرژی بود. پیش از این، آژانس صرفاً پیش‌بینی می‌کرد اگر کشورها سیاست‌های فعلی خود را ادامه دهند، تقاضای جهانی سوخت‌های فسیلی چگونه تغییر خواهد کرد؛ که معمولاً رشد بلندمدت را نشان می‌داد. اما در سال 2020، سناریوها به گونه‌ای تنظیم شد که سیاست‌هایی را که کشورهای مختلف احتمالاً اجرا خواهند کرد، به ویژه وعده‌های کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، در نظر می‌گیرد. این تغییر، تصویری واقعی‌تر از آینده
انرژی جهان ارائه می‌دهد، اما همزمان تنش‌هایی با طرفداران سوخت‌های فسیلی ایجاد کرده است.
بی‌رول همچنین سناریوی خنثی کربن را معرفی کرد که نه تنها پیش‌بینی می‌کند، بلکه 400 مرحله کلیدی برای رسیدن به صفر کردن انتشار گازهای گلخانه‌ای تا سال 2050 را ترسیم می‌کند. یکی از این مراحل، توقف سرمایه‌گذاری در میادین جدید نفت،
گاز و زغال‌سنگ است. این سناریو الهام‌بخش فعالان محیط زیست شد، اگرچه بی‌رول تأکید کرد که آژانس توصیه نمی‌کند، بلکه فقط روند محتمل را نشان می‌دهد.
با وجود افزایش توجه و انتقادات، بی‌رول همچنان محبوب است و به صورت یکپارچه برای سومین دوره چهار ساله به عنوان مدیر اجرایی آژانس انتخاب شده که تا سال 2027 ادامه خواهد داشت. تحت هدایت او، آژانس تقریباً دو برابر شده و درخواست‌ها برای کار در آن به شدت افزایش یافته است؛ برای مثال، بیش از هزار نفر برای موقعیت ابتدایی مشابهی که بی‌رول در دهه 1990 داشت، درخواست داده‌اند.
بی‌رول هدف خود را چنین توصیف می‌کند: «من اینجا هستم تا مردم را وادار کنم درباره آینده فکر کنند؛ واقعاً تصور کنند، که بسیار دشوار است. تغییرات اقلیمی نمونه خوبی است. مردم فقط وقتی که فاجعه‌ای رخ می‌دهد، توجه می‌کنند، اما ما به یک برنامه نیاز داریم.»
در مجموع، فاتح بی‌رول، با ترکیبی از داده‌محوری، تحلیل علمی و رهبری هوشمند، آژانس بین‌المللی
انرژی را به نهادی تبدیل کرده است که نه تنها بازارها و سرمایه‌گذاری‌ها را هدایت می‌کند، بلکه مسیر سیاست جهانی
انرژی و مقابله با تغییرات اقلیمی را نیز شکل می‌دهد. او با روش ساده و کم‌حاشیه خود، نفوذی جهانی یافته که رهبران، فعالان و
صنعت نفت را به خود جذب کرده است.