بازار آریا - بورس هفته دوم بهمن را با احساس لزج شکست و سرافکندگی به پایان رساند تا شاخص کل با 16 هزار و 200 واحد کاهش، به محدوده دو میلیون و 107 هزار و 272 واحد عقب‌نشینی کند.

تداوم روند نزولی بورس در هفته‌ای که هیجان بازار ارز به اوج رسید عجیب به‌نظر می‌رسد است. عملکرد بورس روی کاغذ بد نبوده، چون از ابتدای سال تا پایان معاملات امروز شنبه 14 بهمن، بورس با ثبت متوسط بازدهی مثبت شش درصدی، نسبت به انواع سکه امامی، نیم‌سکه، ربع سکه و سکه گرمی وضعیت بهتری را پشت‌سر گذاشته است. بورس در سه‌ماهه بهار امسال، تنها بازار سرمایه‌گذاری با بازدهی مثبت بود و در پاییز امسال هم بازدهی مثبت 4.2 درصد را تجربه کرد. اگر بازه 9 ماهه را مدنظر قرار دهیم، بورس همچنان سرش را بالا می‌گیرد و به عدد مثبت 10.6 درصد می‌نازد.
بورس شاید در مقایسه با تورم شکست بخورد، اما در قیاس با سایر روش‌های رایج سرمایه‌گذاری سنتی بهتر عمل کرده است. فضای حاکم بر بازار بورس در حال حاضر تقریبا چیزی شبیه کاروان تیم ملی ایران پیش از بازی مقابل ژاپن است. بورس تا آخر سال، تقریبا 30 روز معاملاتی پیش رو دارد و تنها با شجاعت و تلاش زیاد می‌تواند پیروز از میدان خارج شود. ضمن اینکه رشد قیمت دلار متوقف شده و همزمان با ورود به دوره تثبیت قیمت جدید، شرایط به‌طور کامل برای بورس فراهم می‌شود.
تفاوت سهام دلاری و سهام ریالی
سهام دلاری به شرکت‌هایی تعلق دارد که بالا رفتن قیمت دلار نه تنها به عملکردشان آسیبی وارد نمی‌کند، بلکه موجب سودآوری بیشترشان می‌شود. سهام دلاری از افت ارزش ریال در برابر دلار، حداکثر استفاده را می‌برد و فعالان بازار سرمایه معتقدند سرمایه‌گذاری در این شرکت‌ها بهترین استراتژی در دوران تورم است.
سهام دلاری معمولا به شرکت‌های صادرات‌محور تعلق دارد که در ازای فروش محصول خود ارز دریافت می‌کنند. در مقابل سهام دلاری، سهام ریالی قرار دارد. به سهام شرکت‌هایی که بیشتر محصولات یا خدماتشان را در داخل کشور می‌فروشند و بنابراین درآمدشان به ریال است در اصطلاح سهام ریالی گفته می‌شود. مثلا شرکت‌های غذایی، دامپروری و زراعتی شرکت‌های ریالی هستند.
بانک‌ها و بیمه‌ها هم که خدماتشان را داخل کشور ارائه می‌دهند سهم ریالی دارند. از مهمترین صنایع با سهم‌های ریالی می‌توان به «سرمایه‌گذاری»، «بانک‌ها»، «بیمه و بازنشستگی»، «خودرو» و «سیمان» اشاره کرد. از معروف‌ترین سهم‌های ریالی می‌توان به شستا، سفارس، سیتا، وبشهر، غصینو، زشریف، جوین، وپارس، وتجارت، بپاس و کوثر اشاره کرد.
سهم دلاری معمولا در بلندمدت نسبت به خرید مستقیم دلار برای سرمایه‌گذاران سود بیشتری به ارمغان می‌آورد، اما همه‌چیز آنقدر‌ها ساده نیست. وقتی ارزش دلار نسبت به ریال کاهش پیدا کند، هزینه خرید مواد اولیه برای صنایع کم می‌شود. در حالی که درآمدهایشان ثابت است. پس در این زمان انتظار داریم سهم‌های ریالی رشد بیشتری تجربه کنند. در شرایطی که قیمت دلار افزایش پیدا می‌کند، سهام دلاری می‌تواند پتانسیل بالاتری برای رشد داشته باشد.
سهم دلاری، همچنین در شرایطی که بازار منتظر رشد قیمت ارز است، گزینه بهتری خواهد بود، ولی در شرایطی که نرخ ارز ثابت است سهم‌های ریالی پتانسیل رشد بالاتری دارند.
رمز و راز‌های خرید سهام بلندمدت
بورس یکی از بهترین و سودآورترین انواع سرمایه‌گذاری بلندمدت است. در این حالت بخشی از سود سرمایه‌گذاران از محل سود تقسیمی یا DPS تامین می‌شود و در کنار آن بخشی از سود به افزایش سرمایه مربوط می‌شود.
سرمایه‌گذاران بورس در بلندمدت وقتی بهتر جواب می‌گیرند که از پتانسیل سهم موردنظر خود اطمینان حاصل کنند. مهمترین ویژگی چنین سهمی این است که نسبت قیمت به سود که در اصطلاح P/E نام دارد، عدد پایینی باشد و بتواند سال به سال در مجامع سود خوبی به‌دست بیاورد و از محل سرمایه‌گذاری مجدد دوباره سود کسب کند.
صنایع و شرکت‌های مختلفی شامل این خصوصیت می‌شوند. صنعت پتروشیمی، برخی از هلدینگ‌های فعال در صنایع پتروشیمی، صنعت فلزات و برخی از شرکت‌ها در فلزات غیرآهنی، برخی از شرکت‌ها در سایر صنایع نیز ارزنده هستند. صندوق‌های قابل معامله یکی از گزینه‌های جذاب برای سرمایه‌گذاری بلندمدت محسوب می‌شوند و به‌طور کلی هر چقدر شاخص P/E آن‌ها پایین‌تر باشد بیشتر به درد سرمایه‌گذاری بلندمدت می‌خورند.
چگونه سرخطی زدن را حرفه‌ای یاد بگیریم
سرخطی زدن، روش رسیدن به سود بیشتر و زیان کمتر در معامله است. سرخطی زدن در اصطلاح یعنی معامله‌گر سریع‌تر از بقیه و نفر اول سفارش خود را ثبت کند. فرض کنید یک سهم به علت انتشار اخبار مثبت و لیدر بودن مورد اقبال سرمایه‌گذاران قرار گرفته است. این اقبال افزایش تقاضا را در پی دارد و موجب افزایش قیمت سهم و ایجاد صف خرید می‌شود.
سرخطی زدن همیشه برای خرید کاربرد ندارد و ممکن است گاهی به علت نبود ارزندگی و خبر‌های منفی لازم باشد یک سهم را از سبد سرمایه‌گذاری خود بفروشیم. در هر دو مورد می‌توانیم ساعت هشت و 45 دقیقه صبح روزی که قصد معامله داریم، درخواست خود را ارائه دهیم تا هنگام باز شدن بازار بدون دغدغه در ابتدای صف قرار بگیریم و با بهترین قیمت معامله کنیم.

بورس، وقتی بازار نزولی محسوب می‌شود و در اصطلاح حالت خرسی به‌خود می‌گیرد که حداقل ریزش 20 درصدی را تجربه کند
سرخطی زدن کاربرد‌های زیادی دارد؛ مثلا بعضی سهم‌ها حتی اگر تابلو معاملاتی خوبی داشته باشند، ممکن است سه، چهار روز و بیشتر، حضور در صف خرید را تجربه می‌کنند. اگر شرایط سهم روی تابلو بد باشد، مدت انتظار بیشتر خواهد شد. سرخطی زدن به شرطی موفقیت‌آمیز خواهد بود که سرمایه‌گذار دسترسی و اشراف کامل به اخبار و اطلاعات داشته باشد و با اطمینان کامل براساس داده‌ها سرخطی بزند.
سرخطی زدن وقتی قابل استفاده است که تفاضا برای یک سهم افزایش پیدا کند. هنگام گشایش بازار، سرمایه‌گذاران زیادی تلاش می‌کنند جزو اولین نفرات در صف باشند و حتی با کمال میل حاضر هستند در بالاترین قیمت مجاز روز سهم را خریداری کنند. موقع فروش شرایط برعکس است و سرمایه‌گذاران در کمترین قیمت مجاز روز به فروش سهام خود رضایت می‌دهند.
سرخطی زدن در مورد سهم‌هایی موفقیت‌آمیز خواهد بود که دارای تابلوی معاملات خوب و محکمی باشند و تا چند روز در صف خرید بماند. سایت‌ها، معمولا در انتهای معاملات روزانه این دسته سهم‌ها را به‌عنوان صف خرید بارز روز آینده نمایش می‌دهند و به‌عنوان کاندیدای سرخطی زدن معرفی می‌کنند.
سرخطی زدن همچنین به ابزار نیاز دارد. مهمترین عامل اینترنت سرعت بالا با پینگ پایین است و اینترنت خانگی برای سرخطی زدن مناسب نیست. حدالامکان از سرور‌های مجازی بورس استفاده کنید. وجود کارگزاری خلوت با سرعت عمل و دقت بالا موقع سرخطی زدن ضروری است. حالا همه‌چیز به خودتان بستگی دارد؛ پیش‌نویس سفارشات را آماده کنید و راس ساعت هشت و 44 دقیقه و 57 ثانیه، با کلیک مکرر روی دکمه خرید یا فروش، سفارش خود را به هسته ارسال کنید.
روش‌های سود کردن در بورس خرسی
بورس در روز‌های نزولی می‌تواند سودآور باشد. سرمایه‌گذاران برای این کار از استراتژی سرمایه‌گذاری استفاده می‌کنند. رکن اساسی در تمام سرمایه‌گذاری‌ها، حفظ سرمایه است. سرمایه‌گذاری می‌تواند موفق باشد که روی سرمایه خود ضرر نکند و حداقل بتواند سود بانکی را به‌دست بیاورد.
بورس، وقتی بازار نزولی محسوب می‌شود و در اصطلاح حالت خرسی به‌خود می‌گیرد که حداقل ریزش 20 درصدی را تجربه کند و از طرفی سقف و کف قیمت به پایین‌تر از محدوده پیشین خود برسد. در بازار خرسی و نزولی بهترین راه‌کار صبور بودن است؛ البته به شرط اینکه سهم حاضر در پرتفوی شما از نظر فاندامنتالی شرایط خوبی داشته باشد.
بورس خرسی برای کسانی که از قبل به متنوع‌سازی سبد سهام خود فکر کرده‌اند، ضرر و زیان کمتری خواهد داشت. کسانی که سراغ استفاده از «اختیار معامله» رفته‌اند نیز فرصت دارند ریسک را پوشش دهند. سرمایه‌گذاران با نقدینگی بالا از دیگر برندگان بورس خرسی محسوب می‌شوند، چون بازار نزولی به‌معنای واقعی کلمه یک حراجی بزرگ است.
استراتژی پرکاربرد بعدی در بازار نزولی، روش میانگین کم کردن است. این روش کمترین زیان و بیشترین سود را دارد و برای حالتی بین برد و باخت یا به‌قول معروف 50 و 50 تعریف می‌شود. اگر منابع مالی در اختیار دارید با خرید‌های متوالی میانگین خرید خود را کاهش دهید و منتظر بمایند تا در مجموع با نوسان‌های کوچکی که در بازار اتفاق می‌افتد کل سرمایه‌گذاری شما وارد سود شود. موفقیت در این روش، نیازمند دانش تحلیلی است.
سرمایه‌گذاران حرفه‌ای بورس برای افزایش شانس موفقیت، دارایی خود را به چهار قسمت نامساوی یک، دو، چهار و هشت تقسیم می‌کنند و هر بار دوبرابر گام قبلی بالا می‌برند. مثلا اگر سرمایه شما 15 میلیون تومان باشد، می‌توانید آن را به قسمت‌های یک میلیون، دو میلیون و چهار میلیون و هشت میلیون تقسیم کنید. تقسیم‌بندی شرایط را برای رعایت حد ضرر و شناسایی یا پیش‌بینی افزایش قیمت سهم فراهم می‌کند.
اصول سرمایه‌گذاری بر اساس شخصیت افراد
بورس می‌تواند براساس شخصیت هر سرمایه‌گذار بازدهی داشته باشد. فرض کنید فردی با توجه به اهداف ترسیمی قدرت تحمل ریسک بالایی دارد و به‌همین دلیل چینش یک سبد تهاجمی برای این فرد مناسب به‌نظر می‌رسد.
سبد تهاجمی معمولا از شرکت‌هایی با وزن کوچک و متوسط تشکل شده است بیشتر است، زیرا این شرکت‌ها پتانسیل رشد و بازدهی بالایی دارند. افراد محافظه‌کار با قدرت تحمل ریسک پایین، سراغ پرتفوی تدافعی می‌روند و عموما شرکت‌های بالغ که در اصطلاح عام بازار ایران، به سهام «پیرمردی» شهرت دارند را انتخاب می‌کنند. این شرکت‌ها پتانسیل رشد پایینی دارند و بیشتر سود‌های محقق شده در آن‌ها میان سهامدارن تقسیم می‌گردد. اسم دیگر این نوع پرتفوی DPS محور است.
بورس در عین حال که میزبان سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر است که وزن سهام خود را به یک یا دو صنعت با چشم‌انداز بنیادی روشن اختصاص می‌دهند، با حضور افراد ریسک گریز فعالیت می‌کند که تلاش دارند از تنوع صنعت‌های بیشتری در پرتفوی خود استفاده کنند.