بزرگنمايي:

بازار آریا - توافق سوآپ گازی بین ایران، آذربایجان و ترکمنستان در شرایطی برقرار شده که صنایع کشور با بحران انرژی رو به رو هستند، موضوعی که به یکی از دغدغه‌های اصلی این روزهای سرمایه‌گذاران و سهامداران نیز تبدیل شده است.

به گزارش پایگاه خبری بازارسرمایه (سنا)، قرارداد سوآپ گازی اتفاق خوشایندی در راستا و رفع دغدغه‌ صنایع و حتی سهامداران به شمار می‌آید. با وجود راهبرد جدی آمریکا برای انزوا و حذف ایران از مسیرهای انتقال انرژی، قرارداد سوآپ گازی نشان داد که «ایران کوتاه‌ترین، امن‌ترین و ارزان‌ترین مسیر انتقال انرژی و محور توسعه و همگرایی در منطقه است و خواهد ماند.»؛ این توییت عباس موسوی سفیر ایران در ترکمنستان بعد از انجام توافق سه جانبه سوآپ گازی میان ایران با جمهوری آذربایجان و ترکمنستان است.
قرارداد سه جانبه سوآپ (انتقال) سالانه 1.5 تا 2 میلیارد متر مکعب گاز ترکمنستان به جمهوری آذربایجان از طریق ایران با حضور آیت‌الله سیدابراهیم رییسی و الهام علی‌اف به امضا رسید . البته این تنها دستاورد جدید بین کشورهای همسایه یعنی آذربایجان و ترکمنستان نیست، زیرا در ادامه این اتفاق امروز موسوی خبر از توافقات سران این کشورها در حوزه اقتصادی و دست کم 15 پروژه مهم در حال بهره برداری یا اجرا دارند که اخرین وضعیت آنها در حال بررسی است.
پایداری گازرسانی به شمال و شمال شرق کشور
حال، در شرایط تحریمی کشور و مسایل و مشکلات مختلف اقتصادی، به نظر می رسد دولت سیزدهم با رویکرد تغییر نگاه نسبت به مراودات تجاری پیشین خود با همسایگان در حال حرکت است، موضوعی که در کنار از سرگیری مذاکرات هسته ای بارقه‌های امید را در فضای اقتصادی کشور روشن می کند.
تا جایی که به گفته وزیر نفت، «از دی‌ماه 1395 تعاملات گازی ایران با ترکمنستان قطع شده بود ولی با انعقاد این قرارداد گامی رو به جلو در مناسبات انرژی دو کشور برداشته شد.»
قوت همسویی سیاسی- اقتصادی به دنبال توافق سوآپ
یادآور می شود؛ نخستین فایده قرارداد سوآپ گازی بین ایران، ترکمنستان و آذربایجان، برای کشور این است که ایران ضمن انتقال گاز از ترکمنستان به آذربایجان، بخشی از گاز مصرفی موردنیاز 5 استان شمالی کشور (خراسان رضوی، شمالی و جنوبی، گلستان و سمنان) را به عنوان حق انتقال برداشت خواهد کرد که این موضوع به پایداری شبکه گاز ایران نیز کمک می‌کند.
علاوه بر مزایای اقتصادی، همان طور که در بالا اشاره شد، تمامی قراردادهای تجارت گاز از ابعاد سیاسی_امنیتی بالایی نیز برخوردار هستند که موجب هم‌سویی و وابستگی متقابل سیاسی کشورهای طرف قرارداد می‌شوند. این نکته درباره قرارداد سوآپ گازی بین ایران، ترکمنستان و آذربایجان نیز مطرح است.
ضرورتی به نام «مدیریت مصرف»
براساس این گزارش، نصرت الله سیفی مدیرعامل سابق شرکت ملی صادرات گاز ایران، پیش تر بیان کرده بود: از آن جا که توان وارداتی ایران از ترکمنستان، 25 میلیون مترمکعب در روز است، اگر این حجم گاز در روز وارد شود، بخشی از ناترازی ها در این خصوص جبران خواهد شد».
با این وجود، باید در نظر داشت، به گمان کارشناسان امضای قرارداد سوآپ سالانه نزدیک به 1.5 تا 2 میلیارد مترمکعب گاز را از مسیر ایران عبور می‌دهد که روزانه رقم بالایی نمی‌شود؛ بنابراین اگر این مقدار گاز وارداتی هم بود، اختلاف زیادی با توان وارداتی روزانه 25 میلیون مترمکعبی از ترکمنستان داشت آن هم در شرایطی که به گفته وزیر نفت، روزانه 200 میلیون مترمکعب کسری گاز در کشور داریم؛ بنابراین، همچنان مدیریت مصرف، به خصوص در بخش خانگی امری ضروری است.
*خبرنگار: لیلی شهیر