بازار آریا - ایرنا: علی سرزعیم، اقتصاددان و استادیار دانشگاه علامه طباطبایی، در یک گفتوگو درباره شرایط اقتصادی کشور که از سویی بهدلیل محدودیتهای ارزی بازارها در نوسان شدید قرار گرفته و از سوی دیگر انتظارات تورمی وجود دارد، چه باید کرد، اظهار کرد: این سوال بسیار سختی است، چون ما با یک مساله روندی و ساختاری مواجه هستیم؛ کشوری که سیاست ارزی باثبات و قابل اتکا ندارد، طبیعتا با جهشهای قیمتی و بیثباتی در بازار ارز روبهرو میشود.
وی تاکید کرد: نتیجه جنگیدن با قیمتها از جمله قیمت ارز، از همان ابتدا روشن بود که به شکست منتهی میشود. این رویکرد در سامانهها و سیاستهای قبلی هم آزموده شد و نتیجهای نداشت. این تحلیلگر اقتصادی ادامه داد: از سوی دیگر ما یک فرصت زمانی را هم از دست دادهایم؛ اگر اصلاحات قیمتی، بهویژه در حوزه انرژی، زودتر و در زمانی که کسری بودجه کمتر بود انجام میشد، امروز با چنین شدت و حدتی از بحران مواجه نبودیم. اگر زودتر به واقعیتهای بازار ارز تن میدادیم، کسری بودجه کاهش پیدا میکرد و به تبع آن، این میزان التهاب و بیثباتی شکل نمیگرفت.سرزعیم درخصوص اصلاحات لایحه بودجه۱۴۰۵ گفت: این اقدامات بسیار ظریف و محدود است. حذف برخی ردیفها یا افزایش محدود برخی هزینهها بهتنهایی نمیتواند رضایت عمومی ایجاد کند.
اهمیت اصلاح سیاستهای پولی
عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به اولویت رئیس کل بانک مرکزی در ماههای باقیمانده تا پایان سال بیان کرد: به نظر من، اولویت اصلی، اصلاح سیاست پولی است؛ واقعیسازی نرخ بهره، تعیین تکلیف بانکهای ناتراز و اصلاح سیاست ارزی باید همزمان پیش برود. بانکهایی که مشکل دارند؛ بهویژه آنهایی که ابعاد کوچکتری دارند، باید هرچه سریعتر تعیین تکلیف شوند. اصلاح سیاست ارزی هم میتواند به بازگشت تدریجی منابع ارزی کمک کند.
سرزعیم در پاسخ به این پرسش که برخی شرایط کنونی اقتصاد ایران را با کشورهایی که تورم بالا را تجربه کردهاند، همچون آرژانتین یا یونان، مقایسه میکنند؛ این مقایسه را چقدر درست میدانید، گفت: شباهتها و تفاوتهایی وجود دارد. شباهت در مشکلات ساختاری و تفاوت در شرایط تحریمی است. آن کشورها میتوانند از نهادهای بینالمللی کمک بگیرند، اما ما تحت تحریم هستیم. از سوی دیگر، بدهی ما عمدتا داخلی است و مدیریت بدهی داخلی بهمراتب سادهتر از بدهی خارجی بهشمار میآید. بنابراین، نه میتوان گفت قطعا به سرنوشت آن کشورها دچار میشویم و نه میتوان با قطعیت گفت چنین اتفاقی رخ نخواهد داد. اقدامات امروز ما تعیینکننده آینده است.
این کارشناس درباره اینکه از بین مهار نرخ ارز یا کنترل تورم کدامیک باید در اولویت بانک مرکزی باشد نیز گفت: به نظر من، سیاست پولی و بهویژه نرخ بهره اهمیت بیشتری دارد. اگر نرخ بهره اصلاح شود و مردم احساس کنند نگه داشتن پول در بانک از تورم عقب نمیماند، هجوم به بازار ارز و طلا کاهش پیدا میکند. سرکوب شدید نرخ بهره عملا مردم را به سمت بازارهای سفتهبازانه سوق داده و این یک خطای سیاستی جدی است.