بزرگنمايي:

بازار آریا - یک کارشناس بازار سرمایه گفت: در دستورالعمل حاکمیت شرکتی نکات قابل توجهی گنجانده شده که رعایت آنها به نفع ذینفعان بوده و در حفظ حقوق سهامداران موثر خواهد بود.

احمد جانجان، در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری بازار سرمایه ایران(سنا) ، ضمن اشاره به مزایای رعایت دستورالعمل حاکمیت شرکتی در بازار سرمایه، بیان کرد: در دستورالعمل حاکمیت شرکتی که در دوران مدیریت فعلی سازمان بورس مورد بازنگری قرار گرفته، نکات قابل توجهی گنجانده شده که رعایت آنها به نفع ذینفعان بوده و در حفظ حقوق سهامداران موثر خواهد بود.
وی، برگزاری دوره‌های آموزشی توسط سازمان بورس و اوراق بهادار برای اعضای هیات مدیره ناشران به منظور آشنایی با دستورالعمل حاکمیت شرکتی را نیز اقدام مثبتی در راستای ترغیب ناشران به رعایت این دستورالعمل ذکر کرد و افزود: برای الزام ناشران و نهادهای مالی به رعایت دستورالعمل حاکمیت شرکتی باید سختگیری بیشتری صورت گیرد و در مواردی که پایبندی به برخی مفاد این دستورالعمل مشاهده نمی‌شود، جرایمی همچون محرومیت از عضویت در هیات مدیره شرکت‌های دولتی و غیردولتی گنجانده شود.
خسارات جبران‌ناپذیر
جانجان، شرایط عضویت در هیات مدیره شرکت‌های ثبت شده نزد سازمان بورس و نهادهای مالی را مهم خواند و گفت: انتصابات بی‌ضابطه، خسارات جبران‌ناپذیری در پی خواهد داشت و در نهایت هم مردم و هم دولت ضرر خواهند کرد.
این کارشناس بازار سرمایه گفت: اگر قرار باشد رعایت دستورالعمل حاکمیت شرکتی توسط نهادهای مالی و ناشران الزامی شود، در مرحله اول باید برانتصاب مدیران عامل و اعضای هیات مدیره شرکت‌ها دقت و نظارت بیشتری داشت. این درحالی است که در سال‌های گذشته گاه افرادی که هیچ گونه تجربه و تخصص و دانش فنی برای اداره برخی شرکت‌ها را نداشته‌اند، در ترکیب هیات مدیره شرکت‌ها قرار گرفته‌اند و برخی از شرکت‌هایی که اعضای هیات مدیره واجد شرایط نداشته‌اند، شرکت‌های تاثیرگذاری در صنعت خود و همینطور بازار سرمایه بوده‌اند.
حفظ حقوق سهامداران
جانجان اظهار کرد: یکی از نکات مثبتی که در مورد انتصابات به درستی مورد اشاره قرار گرفته، تسلط حداقل یکی از اعضای هیات مدیره به دانش مالی است که می‌تواند به مدیریت منابع شرکت‌ها و حفظ حقوق سهامداران کمک کند.
این کارشناس بازار سرمایه پیشنهاد داد: هر چند در دو سال گذشته، اقدامات خوبی برای کاهش مدت زمان واریز سود سهامداران و همچنین افشای اطلاعات شرکت‌ها صورت گرفته، اما به نظر می‌رسد مدت زمان پرداخت سود سهامداران می‌تواند کمتر از ٤ ماه نیز باشد و دلیلی ندارد که شرکت‌ها و ناشران بورسی برای پرداخت سود سهامداران، ٤ ماه تعلل کنند. ضمن اینکه پرداخت سود شرکت‌ها به جای سالی یکبار، می‌تواند در دو مرحله و هر شش ماه یکبار انجام شود. همچنین افشای اطلاعات مهم و تاثیرگذار در شرکت‌ها بر سامانه کدال باید تسریع شود تا شفافیت بازار سرمایه افزایش یابد.
جزئیات دستورالعمل حاکمیت شرکتی
لازم به ذکر است، دستورالعمل حاکمیت شرکتی، در مهر ماه سال 1401 به منظور اصلاح و افزایش قابلیت اجرای دستورالعمل سابق به تصویب هیات مدیره سازمان بورس رسید. این دستورالعمل برخلاف دستورالعمل سابق که تنها مختص شرکت‌های پذیرش شده نزد بورس تهران و فرابورس بود شامل سایر ناشران ثبت شده نزد سازمان بورس نیز می‌شود و حاوی الزاماتی در ارتباط با اعضای هیات‌ مدیره، مدیرعامل و مجامع عمومی صاحبان سهام است.
الزامات مرتبط با هیات مدیره
بیشترین الزامات پیش بینی شده در دستورالعمل حاکمیت شرکتی در ارتباط با رکن هیات مدیره است و به جوانب مختلف عملکرد این رکن از جمله ترکیب اعضا، وظایف و شیوه تشکیل جلسات آن می‌پردازد. در ادامه خلاصه‌ای از مهم‌ترین این الزامات آورده شده است.
ترکیب هیات مدیره
اکثریت اعضای هیات مدیره در شرکت‌های بورسی باید غیرموظف باشند (ماده 4، تبصره 1)
در ترکیب هیات مدیره باید حداقل یک نفر از اعضای غیرموظف دارای تحصیلات مالی، شامل حسابداری، اقتصاد، مدیریت مالی و سایر رشته های مدیریت با گرایش مالی یا اقتصادی و تجربه مرتبط باشد (ماده 4، تبصره 4)
رئیس هیات مدیره شرکت نمی‌تواند همزمان هیچ گونه سمت دیگری در همان شرکت داشته باشد (ماده 4، تبصره 2)
مدیرعامل و اعضای موظف هیات مدیره نمی‌توانند در شرکت‌های ثبت شده نزد سازمان بورس یا نهادهای مالی مدیرعامل یا عضو موظف هیات مدیره بوده یا سمت اجرایی داشته باشند، همچنین هیچ یک از اعضای هیات مدیره نباید اصالتاً یا به نمایندگی از شخص حقوقی همزمان در بیش از سه شرکت به عنوان عضو هیات مدیره انتخاب شوند (ماده 4، تبصره 2)
شرکت‌های تحت شمول دستورالعمل موظف به تشکیل کمیته‌های حسابرسی، انتصابات و ریسک ذیل هیات مدیره خود هستند و تعداد اعضای کمیته‌ها نیز باید بین 3 تا 5 نفر باشد (ماده 14)
اعضای هیات مدیره نمی‌توانند همزمان در بیش از 3 کمیته از شرکت‌های ثبت شده نزد سازمان یا نهادهای مالی عضویت داشته باشند (ماده 13، تبصره 6)
اکثریت اعضای کمیته‌ها باید عضو مستقل خارج از هیات مدیره باشند (ماده 14، تبصره 2)
هیات مدیره شرکت باید دارای یک دبیر باشد که وظیفه هماهنگی و مستندسازی جلسات، گردآوری اطلاعات و انجام امور مورد درخواست و اطمینان از رعایت تکالیف قانونی هیات مدیره را برعهده خواهد داشت (ماده 20)