آريا بازار- مهندس خسرو سلجوقي، عضو هيات عامل و معاون سازمان فناوري اطلاعات ايران در چهاردهمين نشست تخصصي سواد رسانه اي و مسئوليت اجتماعي با بيان اينکه در کشور دو نوع رويکرد مي‌تواند حاکم باشد که يکي رويکرد مسأله محور و ديگري راهبرد محور است، اذعان کرد: متأسفانه کشور را با رويکرد مسأله محور اداره مي کنيم و رويکرد راهبرد محور اصلا حاکم نيست. رويکرد مسأله محور يعني ابتدا با مشکلي رو به رو ميشويم و بعد فکر مي کنيم چه راهکاري بايد ارائه دهيم.
محمد صادق افراسيابي با اشاره به نظريه ي مک گوئيگان در حوزه سياستگذاري فرهنگي گفت: مک گوئيگان معتقد است سه نوع گفتمان مسلط در حوزه ي سياستگذاري فرهنگي وجود دارد که بايد ديد در ايران کدام سياست حاکم است.
وي افزود: گفتمان‌هاي دولت، بازار و مدني - ارتباطي سه گفتمان حوزه سياستگذاري فرهنگي هستند و سوال اينجا است که آيا ما در ايران اساسا سياستگذاري فرهنگي در فضاي مجازي داريم يا صرفا به حل مسائل بسنده مي‌کنيم؟
خسرو سلجوقي، در پاسخ به اين پرسش گفت: به طور طبيعي ديدگاه کشور ما از گذشته تا کنون به صورت دولتي و مداخله‌گرانه است تا سياستگذاري انجام شود. چنانچه عمده‌ي مصوبات شوراي عالي انقلاب فرهنگي و مجمع تشخيص مصلحت در گذشته و مصوبات شوراي عالي فضاي مجازي در حال حاضر بيانگر دولتي بودن عرصه‌ي سياستگذاري فرهنگي در فضاي مجازي است.
وي با اشاره به تشکيل شوراي عالي فضاي مجازي به عنوان مرجع سياستگذاري فرهنگي در عرصه فضاي مجازي خاطرنشان کرد: اين تنها شورايي است که روساي سه قوه در آن حضور دارند و مي‌توانند قانون گذاري کنند اما متأسفانه عملکرد شوراي عالي فضاي مجازي به گونه‌اي نبود که رهبري انتظار داشتند و سياست‌گذاري مغفول ماند و به نظرم به صورت جدي اين بحث پيگيري نشد.
عضو هيات عامل و معاون سازمان فناوري اطلاعات ايران افزود: هم اکنون سازمان فناوري اطلاعات ايران بر اساس سياست‌هاي موجود و حتي گاهي اوقات بدون داشتن بسته‌هاي سياستي تلاش دارد با دو برابر کردن توليد محتواي بومي در فضاي مجازي تا پايان امسال و آموزش سواد رسانه‌اي نقش خود را در عرصه فرهنگي فضاي مجازي ايفا کند.
سلجوقي با بيان اينکه در کشور ما دو نوع رويکرد مي‌تواند حاکم باشد که يکي رويکرد مسأله محور و ديگري راهبرد محور است، اذعان کرد: متأسفانه کشور را با رويکرد مسأله محور اداره مي‌کنيم و رويکرد راهبرد محور اصلا حاکم نيست. رويکرد مسأله محور يعني ابتدا با مشکلي رو به رو مي‌شويم و بعد فکر مي‌کنيم چه راهکاري بايد ارائه دهيم و معمولا اين رويکرد جزء‌نگر است و از روش توصيف فرصت‌ها و تهديدها براي تحليل مساله استفاده مي‌کند.
محمد صادق افراسيابي با بيان اين موضوع که بررسي مصوبات مجمع تشخيص مصلحت و شوراي عالي انقلاب فرهنگي از سال 1377 تا سال 1390 بيانگر حاکميت نگاه صرفا فني است گفت: متاسفانه تا قبل از تشکيل شوراي عالي فضاي مجازي اساسا هيچ توجهي به امر سياستگذاري فرهنگي در حوزه ي فضاي مجازي نشده بود و من تنها چند مصوبه محدود از ميان انبوه مصوبات مجمع تشخيص مصلحت نظام و شوراي عالي انقلاب فرهنگي پيدا کردم که آن هم به يکي دو مورد خاص بسنده شده بود و بيانگر اين است که هيچ بسته سياستي فرهنگي براي حوزه فضاي مجازي در کشور وجود ندارد و اين موضوع خيلي خطرناک و ناراحت‌کننده است.

در ادامه امير عبدالرضا سپنچي درباره سياست فرهنگي گفت: اين بحث از دهه 1980 در يونسکو پايه‌ريزي شد و کشورها به سمت پايه‌ريزي سياست فرهنگي رفتند و اين در سپهر اطلاع‌رساني نيز مطرح شد اما زماني که به فضاي مجازي مي‌رسيم بايد در فضاي مجازي نکات خاصي را مد نظر قرار دهيم که باز هم مباحث فرهنگي در آن دخيل است.

عضو هيات علمي پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي با اشاره به فعاليت‌هايي که در زمينه فضاي مجازي انجام داده است، افزود: ما پژوهشي در سال 87 انجام داديم و در هشت کشور فراصنعتي سياست ها را در حوزه فناوري اطلاعات و ارتباطات بررسي کرديم. در سال 93 ما سياست هاي اطلاعات و ارتباطات 5 کشور از جمله امارات متحده عربي، مصر، کوبا، چين و مالزي را بررسي کرديم.
وي يادآور شد: سياست گذاري در تمام دنيا به صورت ترکيبي هم متمرکز و هم غير متمرکز است اما ما سال هاست که از سياست گذاري متمرکز استفاده مي کنيم.

سپنجي درباره عملکرد ايران در سياستگذاري فرهنگي فضاي مجازي گفت: شايد يک سري سياست هاي کلي وجود داشته باشد اما هنوز مدون نيست و به دستور العمل منتهي نشده است در حاليکه ساير کشورهاي جهان براي فضاي مجازي دستور العمل هاي خاصي دارند و تکليف همه چيز روشن است.
وي افزود: ما در ايران حتي نميتوانيم دو سند سياستهاي کلي امنيت فضاي توليد و تبادل اطلاعات و سياستهاي کاربرد تجارت الکترونيک را در يک منظومه ي خاص سياستي جاي دهيم و نوعي آشفتگي در زمينه ي سياستگذاري فرهنگي در کشور وجود دارد که بسيار ناراحت کننده است.
عضو هيأت علمي پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي با انتقاد از وضعيت پژوهش در کشور گفت: در ساير کشورهاي جهان يکي از سياستهاي فرهنگي در حوزه ي فضاي مجازي آموزش سواد رسانه اي است اما متاسفانه در ايران براي نحوه ي آموزش سواد رسانه اي پژوهش خاصي انجام نمي شود و مي بينيم که اقدامات اجرايي در حوزه سواد رسانه‌اي بدون پشتوانه پژوهشي طراحي مي شود که ممکن است در دراز مدت اثرات نامطلوبي به جاي گذارد.
محمد صادق افراسيابي در اين خصوص گفت: هر چند دير و با تاخير اما همايش ملي سواد رسانه‌اي و مسؤوليت اجتماعي با مشارکت دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و مراکز رسانه‌اي از جمله راديو گفت‌وگو و مرکز فناوري اطلاعات و رسانه‌هاي ديجيتال به دنبال ايجاد پشتوانه ي پژوهشي براي اقدامات اجرايي دستگاه هاي مرتبط با سواد رسانه‌اي و سياستگذاري فرهنگي در فضاي مجازي است و علاقه‌مندان مي‌توانند براي حضور در اين همايش به نشاني اينترنتي saramad.ir مراجعه کنند.