آريا بازار- هوا يکي از پنج عنصر ضروري (هوا، آب، غذا، گرما و نور) براي ادامه زندگي انسان است؛ زيرا هر فرد روزانه نزديک به 22 هزار بار تنفس مي کند و به 15 کيلوگرم هوا در روز نياز دارد.
انسان مي تواند به مدت پنج هفته بدون غذا و براي پنج روز بدون آب زنده بماند اما نمي تواند بدون هوا حتي پنج دقيقه به سر برد.
گسترش شهرها و افزايش منابع آلاينده ، هواي بيشتر شهرهاي بزرگ و صنعتي را آلوده کرده و اين آلودگي خطرهايي براي سلامت افراد ساکن در اين مناطق به همراه داشته است.
در اين کشور کهن نيز مدتي است آلودگي هوا گلوي شهرهاي بزرگ و کوچک را مي فشارد و هر لحظه نفس کشيدن را سخت تر و آزاردهنده تر مي کند.
آلودگي هوا طبيعت زيبا را در خود فرو برده و امکان زندگي سالم را نه فقط از انسان ها بلکه از تمام جانداران گرفته است.
سه نفر از هر پنج نفر، با آسيب هاي ريوي ناشي از هواي آلوده روبرو است و بيشتر مردم نمي دانند «مه دود» بجز انسان به ساير جانداران نيز آسيب مي رساند.
مه دود، مسئول وارد شدن خسارت هاي زياد به درختان کاج و نابودي محصول هاي کشاورزي در بسياري از منطقه هاي حاصلخيز است.

** بحران آلودگي هوا در تهران
در سال هاي گذشته، ميزان آلودگي هواي تهران بويژه در پاييز و زمستان همواره خبرساز بوده است. ماه پيش شدت آلودگي هوا در پايتخت ايران به اندازه اي رسيد که مدرسه ها تعطيل شد و اورژانس نيز به آماده باش درآمد. حتي رئيس شوراي شهر تهران اعلام کرد آمار مرگ و مير ناشي از آلودگي در اين شهر، «بشدت بالا رفته است».
مساله تا آنجا بالا گرفت که 107 نفر از نمايندگان مجلس شوراي اسلامي در تذکري به رئيس جمهوري اقدام براي نجات جان مردم در برابر آلودگي هوا را خواستار شدند.
نهم دي ماه نيز رئيس جمهوري تصميم هاي کوتاه مدت و ميان مدت هيات دولت در اين زمينه را اعلام کرد: چاره انديشي و توقف بلندمرتبه سازي، نظارت بر خودروهاي آلاينده و کنترل برگه معاينه فني، اعمال محدوديت تردد موتورسيکلت در روزهاي ناسالم و اصلاح ساختار آنها، بهينه سازي مصرف انرژي در سامانه هاي گرمايشي خانه ها و سازمان هاي دولتي با افزايش مشارکت اجتماعي و تقويت وسايل حمل و نقل عمومي مانند اتوبوس و مترو.

** اينترنت اشيا؛ فناوري نوين در خدمت محيط زيست
راهکارهايي زيادي براي کاهش آلودگي هوا و اثرهاي مخرب آن پيشنهاد و گام هايي نيز برداشته شده است. با اين همه، نبايد از بهره گيري از فناوري هاي نوين در اين مسير غافل شد.
گسترش «اينترنتِ اشيا» مي تواند يکي از کارآمدترين اقدام ها باشد زيرا اتصال کالاها و اشيا به اينترنت، بسياري از ترددها را در سطح شهرها کاهش مي دهد و اين امر سبب کاهش آلايندگي هوا مي شود.
اينترنت اشيا (Internet of Things يا به اختصار IOT) به طور کلي اشاره دارد به بسياري از اشيا و وسايل محيط پيرامون ما که به شبکه اينترنت متصل شده اند و مي توان با نرم افزارهاي کاربردي موجود در تلفن هاي هوشمند و تبلت (اپليکيشن ها) آنها را مديريت کرد.
عبارت اينترنت اشيا، براي نخستين بار در سال 1999 از سوي «کوين اشتون» استفاده شد و جهاني را توصيف کرد که در آن همه وسايل حتي اشياي بي جان، براي خود هويت ديجيتال داشته باشند و به رايانه ها اجازه دهند آنها را سازماندهي و مديريت کنند.
اينترنت اکنون وسيله ارتباطي مردم به يکديگر است اما با اينترنت اشيا، هر موجودي (انسان، حيوان يا اشيا) به هم متصل و قابليت فرستادن داده از طريق شبکه هاي ارتباطي مانند اينترنت يا اينترانت فراهم مي شود.
بستر اينترنت اشيا بر امواج راديويي بي سيم قرار دارد و به دستگاه هاي مختلف اين امکان را مي دهد که از طريق اينترنت به برقراري ارتباط با يکديگر بپردازند.
با اجراي اين شيوه محيط پيرامون بشر به چيزي شبيه آنچه در فيلم ها و داستان هاي تخيلي ترسيم شده است، نزديک مي شود. براي نمونه يک جارو برقي در يک زمان مشخص فعال مي شود، و پس از نظافت محل تعيين شده، خاموش مي شود.
بر پايه گزارش شماره 224 آذر و دي ماه 1394 نشريه تخصصي «گزارش کامپيوتر»، موسسه شرکت پژوهشي و مشاوره آمريکايي «گارتنر» درباره آخرين پيش بيني هاي بازار اعلام کرد: اينترنت اشيا با گسترش بيشتري روبرو مي شود.
بر پايه اين گزارش، اينترنت اشيا در سال 2016 ميلادي با نرخ پنج ميليون و 500 هزار شيء در هر روز رشد مي کند و تا پايان اين سال نزديک به 6 ميليارد و 400 ميليون دستگاه به اينترنت متصل مي شوند که نسبت به سال 2015، 30 درصد بيشتر خواهد بود.
شمار دستگاه هاي متصل به اينترنت در پايان سال 2015 ميلادي (دهم دي ماه 1394)، چهار ميليارد و 900 ميليون دستگاه برآورد شد و پيش بيني مي شود اين رقم در سال 2020 ميلادي به 20 ميليارد و 700 ميليون دستگاه برسد.
خدمات اينترنت اشيا با 22 درصد رشد در سال 2016 به 235 ميليارد دلار مي رسد و خودروها و لوازم خانگي بيشترين اشياي متصل به اينترنت خواهند بود.

** اينترنت اشيا در ايران
«محمود واعظي» وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات، اينترنت اشيا را مفهومي نوين در دنياي فناوري و ارتباطات مي داند.
وي دي ماه امسال در پست اينستاگرام خود گفت: فرايند فرستادن داده ها در فناوري اينترنت اشيا بدين ترتيب است که به سوژه مورد نظر يک شناسه يکتا و يک پروتکل اينترنتي تعلق مي گيرد که داده هاي لازم را براي پايگاه داده مرتبط مي فرستد. اين داده ها با ابزارهاي مختلف مانند گوشي هاي همراه، انواع رايانه ها و تبلت ها قابل ديدن است.
واعظي افزود: بر پايه روند پيشرفت اينترنت و ابزارهاي آن، فراگير شدن اينترنت اشيا امري اجتناب ناپذير است و بزودي کشورهاي دنيا براي عقب نماندن از شتاب توسعه جهاني و رفع نيازهاي مرتبط با اين بخش و ايجاد زمينه هاي رفاه و آسايش به اين فناوري روي مي آورند.
در همين زمينه «فرهادي پولادي» مسئول آزمايشگاه اينترنت اشياي دانشکده علمي، کاربردي پست و مخابرات، بحث اينترنت اشيا در ايران را موضوعي تازه دانست و به خبرنگار ايرنا گفت: هنوز نمي توان گفت چه ميزان شيء در کشور به اينترنت متصل شده است.
وي افزود: اينترنت اشيا در صنعت، کشاورزي، شهرسازي، بهداشت، خودروسازي و لوازم خانگي کاربرد دارد. با اين فناوري مي توان ارتباط هر شيء موجود در اين بخش ها را با يکديگر و کاربر اصلي برقرار کرد و همچنين به افراد اجازه داده مي شود از راه دور براي کنترل هر وسيله متصل به اينترنت، اقدام کنند.

** کاربرد اينترنت اشيا براي کاهش آلودگي هوا
استفاده از فناوري هاي نوين نقش مهمي در کاهش ترددهاي درون شهري و در نتيجه افت ميزان آلودگي هاي ناشي از مصرف سوخت خواهد داشت.
پولادي در اين باره گفت: بسياري از ترددها براي جابجا کردن کالا يا خريد است. هنگامي که اين کالاها داراي کد شناسايي بوده و به اينترنت متصل باشند مي توان از طريق فرستادن کد، آن را جابجا يا خريداري کرد؛ بدون آنکه به تردد در سطح شهرها نيازي باشد.
مي توان بسياري از کارهاي روزمره زندگي را با همگاني شدن اينترنت اشيا انجام داد و براي انجام کوچک ترين امور، از منزل يا محل کار بيرون نرفت. اين روند به کاهش آلودگي هوا به سبب ترددهاي روزمره کمک مي کند.
مسئول آزمايشگاه اينترنت اشياي دانشکده علمي، کاربردي پست و مخابرات گفت: اکنون افراد بسياري با استفاده از خودروها نامه هاي اداري، بسته هاي پستي و حکم ها را جابجا مي کنند و اگر همه اينها را فقط يک يا چند مامور پست انجام دهد، حجم زيادي از ترافيک و آلودگي هوا کاهش مي يابد.

** فرجام سخن
چندي پيش مرکز تحقيقات محيط زيست دانشگاه علوم پزشکي تهران اعلام کرد ساليانه سه ميليون نفر درجهان در اثر آلودگي هوا جان خود را از دست مي دهند. اين ميزان بيشتر از قربانيان سوانح رانندگي است.
پيش از اين نيز يکي از مسئولان، شمار مرگ و مير شهروندان تهراني بر اثر آلودگي هوا را با کشته شدگان جنگ تحميلي مقايسه کرده و گفته بود تلفات آلودگي هواي تهران در هشت سال گذشته بيشتر از آمار شهيدان دوران هشت ساله دفاع مقدس است.
فقط براي نمونه اعلام شد در مهر و آبان سال 1390 هر روز 310 شهروند تهراني مرگ ناگهاني ناشي از آلودگي هوا داشته اند.
اين امر ضرورت اتخاذ تمهيدهاي فوري براي حل مشکل آلودگي هوا در کلانشهرها را دوچندان مي کند که در اين ميان، بهره گيري از فناوري هاي نوين مانند اينترنت اشيا را نبايد فراموش کرد.