بازار آریا
استاد اقتصاد دانشگاه خوارزمی تحلیل کرد
ریشه‌های وابستگی اقتصاد ایران به نفت و مشکلات ناشی از آن
سه شنبه 1 آذر 1401 - 10:05:16 AM
روزنامه دنیای اقتصاد
بازار آریا - ایسنا : عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه خوارزمی درخصوص وضعیت پیچیده دهه پیش‌رو هشدار داد و با بیان اینکه مسائل سنگین و پیچیده‌ای در پیش داریم، گفت: در این دهه ما با انباشت مسائل متعدد از جمله آب مواجه هستیم؛ احتمالا تحریم‌ها ادامه خواهد داشت، سرنوشت نفت مشخص نیست و با مباحث مربوط به جمعیت و نابرابری هم روبه‌رو هستیم. وحید شقاقی روز دوشنبه 30آبان‌ماه در برنامه‌ای با عنوان بررسی تحولات اقتصادی 50سال اخیر ایران که در دانشگاه خوارزمی برگزار شد با اشاره به معضل اساسی تورم در اقتصاد ایران گفت: بالاترین تورم در ایران در سال1320 با نرخ 110درصد ثبت شد که عامل اصلی آن اشغال کشور توسط قوای متفقین بود. پس از آن در دهه 50برای اولین‌بار اقتصاد ایران درگیر تورم حاصل از رشد نقدینگی شد و تورم در سال55 به 25درصد رسید.
شقاقی خاطرنشان کرد: گاهی اوقات در جاهای مختلف این‌طور بحث می‌شود که هویدا توانست در دهه 50قیمت‌ها را ثابت نگه دارد؛ درحالی‌که اینطور نبوده و در آن دوره از حیث تورم و نابرابری وضعیت ما بسیار ناگوار بود. مراجعه به یادداشت‌های اسدالله علم هم موضوع گرانی و کمبود کالا و سوخت را تایید می‌کند. او در ادامه به ریشه‌های وابستگی اقتصاد ایران به نفت پرداخت و افزود: حدود 114سال است که ایران تحت سیطره اقتصاد نفتی قرار دارد، اولین تحریم‌ها هم در زمان ملی شدن صنعت نفت از سوی بریتانیا به ایران تحمیل شد که در آن زمان مصدق با اقداماتی چون تنظیم نظام مالیاتی برای کاهش نابرابری، فروش اوراق و شرط صادرات کالای لوکس در ازای واردات کالای لوکس کشور را اداره کرد و در این دوره نرخ تورم در نهایت به 14درصد رسید.
این استاد اقتصاد دانشگاه خوارزمی با بیان اینکه وقتی وارد دهه50 می‌شویم به یک‌باره قیمت نفت افزایش سرسام آور پیدا می‌کند، گفت: به‌طوری‌که از سال52 تا 57 معادل میانگین سالی 100میلیارد دلار درآمد نفتی داشتیم. این وابستگی به نفت و پس از آن واردات بی رویه کالا و رشد نقدینگی و عدم بهره‌برداری بهینه از نفت بعد از انقلاب هم ادامه داشت و در واقع دولت‌ها نتوانستند از درآمد سرشار نفت عبور کنند. او در ادامه اظهار کرد: اقتصاد ما در دهه90 شاهد شدیدترین تحریم‌ها بود و در کنار آن به‌دلیل گذاشتن همه تخم مرغ‌ها در سبد برجام نتوانستیم از فرصت‌ها به خوبی استفاده کنیم.شقاقی با بیان اینکه دهه پیش‌رو دهه حساسی است و برای عبور از آن به عقلانیت برای اصلاحات اساسی در اقتصاد نیاز داریم، تصریح کرد: دهه پیش‌رو تحریم‌ها ادامه خواهد داشت.
امیدوارم دست به اصلاحات ساختاری در اقتصاد بزنیم؛ در غیر این صورت دهه سختی خواهد بود. او خاطرنشان کرد: متاسفانه نظامات اقتصادی ما فزاینده نابرابری، معیوب و مولد تورم و نابرابری است و همین وضعیت اقتصاد را به پاشنه آشیل تبدیل کرده است.این استاد اقتصاد با اشاره به وجود فساد در اقتصاد گفت: مردم این فساد و نابرابری را می‌بینند و لمس می‌کنند. متاسفانه هیچ‌کدام از نظامات بازتوزیع در اقتصاد ما به خوبی ثروت را توزیع نمی‌کند و اثرات فساد، رانت، نابرابری و تورم به طبقه فقیر تحمیل می‌شود. او با بیان اینکه ما به اصلاحات ساختاری در نظامات بازتوزیع ثروت و شفاف‌سازی نیاز داریم، گفت: حقیقت این است که در طول چند سال گذشته هیچ‌کدام از دولت‌ها به اصلاحات ساختاری در نظامات بازتوزیع دست نزدند.
به‌عنوان نمونه قانون مالیات بر ثروت 20سال است که تصویب نمی‌شود یا بحث مالیات بر عایدی سرمایه سه سال است که از کمیسیون اقتصادی مجلس خارج نشده است. او با انتقاد از توزیع ناعادلانه یارانه‌های مختلف از جمله یارانه انرژی در کشور، گفت: در کشور ماهانه 270هزار میلیارد تومان یارانه انرژی و... داده می‌شود که 80درصد نصیب یک گروه اقلیت 10درصدی می‌شود.این ثروت کلان نابرابر توزیع می‌شود.
--> اخبار مرتبط نقاط تاریک اقتصاد ایران عامل افزایش نقدینگی در کشور چیست؟ چهار مهارگر رشد نقدینگی بیم و امیدهای اقتصادی در نیمه دوم شکاف دولت و ملت

https://www.aryabazar.com/Fa/News/716029/ریشه‌های-وابستگی-اقتصاد-ایران-به-نفت-و-مشکلات-ناشی-از-آن
بستن   چاپ