بازار آریا - موعد اعلام برگزیدگان جوایز «نوبل» فرارسیده است و به‌زودی شماری از چهره‌‌‌‌‌‌های جدید به فهرست دریافت‌‌‌‌‌‌کنندگان این جایزه معتبر در حوزه‌های علوم، ادبیات،
اقتصاد و صلح اضافه خواهند شد. فصل جوایز نوبل امسال از دیروز با معرفی برگزیده بخش پزشکی آغاز شد و به‌دنبال آن برندگان شاخه فیزیک، شیمی، ادبیات، صلح نوبل و
اقتصاد مشخص خواهند شد.
جوایز شاخه‌‌‌‌‌‌های پزشکی، فیزیک، شیمی، ادبیات و صلح به درخواست «آلفرد نوبل» کارخانه‌‌‌‌‌‌دار ثروتمند سوئدی و مخترع دینامیت تاسیس شدند. نخستین جایزه در سال1901 یعنی پنج سال‌پس از درگذشت «نوبل» به برگزیدگان اهدا شد. هر کدام از جایزه‌‌‌‌‌‌ها 10میلیون کرون سوئد معادل حدود 900هزار
دلار ارزش دارند و به‌همراه یک دانشنامه و مدال
طلا هر‌ساله در یکم دسامبر مصادف با تاریخ درگذشت «آلفرد نوبل» (در سال1896) اهدا می‌شوند. جایزه بخش
اقتصاد که به‌طور رسمی با عنوان «جایزه علوم
اقتصادی بانک مرکزی سوئد به یاد آلفرد نوبل» شناخته می‌شود توسط «نوبل» ایجاد نشد و
بانک مرکزی سوئد در سال1968 آن را تاسیس کرد. در فاصله 1901 تا 2021، جوایز نوبل و جایزه علوم
اقتصادی 609 بار اهدا شدند. اساس‌‌‌‌‌‌نامه «جوایز نوبل» داوران را از صحبت درباره نامزدهای جوایز تا 50 سال‌بعد از اهدا، منع می‌کند، پس احتمالا مدت بسیار زیادی باید بگذرد تا ما متوجه شویم داوران چطور برندگان سال2022 را انتخاب کردند و چه کسانی در فهرست نهایی آنها قرار گرفته بودند.
داوران سخت تلاش می‌کنند تا پیش از اعلام رسمی سرنخی درباره برگزیدگان ندهند، اما برخی اوقات اطلاعاتی به بیرون رخنه می‌کند. شرط‌‌‌‌‌‌بندان گاهی اوقات در
اروپا درباره برگزیدگان احتمالی شاخه‌‌‌‌‌‌های صلح نوبل و ادبیات گمانه‌‌‌‌‌‌زنی می‌کنند. هزاران نفر در سراسر جهان برای معرفی نامزد دریافت جوایز نوبل واجد شرایط هستند. از جمله این افراد به استادهای دانشگاه، قانون‌گذاران، برندگان پیشین جوایز نوبل و اعضای کمیته می‌توان اشاره کرد. با اینکه نام نامزدها تا 50 سال محرمانه باقی می‌‌‌‌‌‌ماند، اما گاهی اوقات کسانی که آنها را معرفی کرده‌‌‌‌‌‌اند انتخاب‌‌‌‌‌‌هایشان را برای عموم مردم آشکار می‌کنند. جایزه صلح نوبل در نروژ اهدا می‌شود، این درحالی است که سایر شاخه‌‌‌‌‌‌های نوبل در سوئد اهدا می‌شوند. این روال نیز به خواست «آلفرد نوبل» به این‌صورت برگزار می‌شود. دلایل او مشخص نیست، اما در دوره حیات او سوئد و نروژ یک اتحادیه محسوب می‌شدند و در سال1905 جداشدند. گاهی اوقات تنش‌هایی در روابط بین بنیاد نوبل در استکهلم و کمیته مستقل جایزه صلح در اسلو به‌وجود می‌‌‌‌‌‌آید.
دانشمندان اغلب باید چندین دهه صبر کنند تا آثارشان توسط داوران به رسمیت شناخته شوند. البته این روند برخلاف خواسته «آلفرد نوبل» است که مایل بود جوایز به کسانی اهدا شود که «در سال‌جاری منفعت قابل‌‌‌‌‌‌توجهی را به بشر اعطا کرده‌‌‌‌‌‌اند.» کمیته جایزه صلح تنها موردی است که مرتبا دستاوردهای سال‌اخیر را گرامی می‌‌‌‌‌‌دارد. آکادمی سوئد که مسوولیت انتخاب برنده نوبل را در رشته ادبیات دارد، برنده سال2022 این جایزه معتبر ادبی را روز پنج‌شنبه 14 مهر (6 اکتبر) در استکهلم معرفی خواهد کرد و باید منتظر ماند و دید پس از «عبدالرزاق گورنا» نویسنده نه‌چندان شناخته‌شده تونسی در سال2021 و «لوئیس گلیک» شاعر ناآشنای آمریکایی در سال2020، چه کسی برنده نوبل ادبیات 2022 خواهد بود.
--> اخبار مرتبط دانش فنی و رشد
اقتصاد نقش
صنعت بیمه در حمایت از کالاهای ایرانی رشته‌های بدون نماینده در آکادمی نوبل رغبت یا توانایی؟ خلأ بزرگ در «دانش‌بنیان»ها