بزرگنمايي:

بازار آریا - دنیای‌اقتصاد : رئیس‌جمهور اخیرا لایحه بودجه سال 1402 را تقدیم مجلس شورای اسلامی کرده است؛ لایحه‌ای که رویکردهای جدیدی در بخش صنعت آب و برق دارد. در این لایحه تدابیری برای مصرف کمتر آب و برق اندیشیده شده است. یکی از راه‌‌‌های کنترل مصرف آب و برق شهروندان، مدیریت عرضه و تقاضای این منابع است، به طوری که مصرف زیاد برق یا آب مشترکان پرهزینه را کنترل کنند تا مانع سوءمصرف شوند. پیش از این هم مقامات مختلف اعلام کرده بودند که دولت از تمام ابزار‌‌‌ها و راهکار‌‌‌ها برای تامین آب و برق کشور استفاده خواهد کرد. در عین حال دولت در لایحه بودجه سال1402، مصرف بیش از الگو را برای مشترکان گران کرده و آن‌طور که در این سند یکساله ادعا شده، قرار است درآمدهایی را که از این محل به دست می‌‌‌آورد صرف توسعه شبکه‌‌‌ برق و همچنین آبرسانی به مناطق کم‌آب کشور کند.
رویکرد بودجه 1402 در چاه‌‌‌های غیرمجاز
براساس لایحه بودجه سال 1402، نرخ برداشت آب از چاه‌‌‌های غیرمجاز 10برابر نرخ برداشت آب از چاه‌های مجاز تعیین شده است. در صورت ادامه تخلف و برداشت آب غیرمجاز این عدد، به 20برابر نرخ برداشت از چاه‌های مجاز هم افزایش پیدا می‌کند. شرکت‌های آب‌منطقه‌‌‌ای استان‌‌‌ها موظف هستند براساس دوبرابر ظرفیت پروانه بهره‌‌‌برداری چاه‌های مجاز فاقد کنترل و دارای کنترل‌ معادل 300ریال دریافت و به خزانه‌‌‌داری کل کشور واریز کنند.
تعرفه آب پرمصرف‌‌‌ها افزایش می‌‌‌یابد
طبق لایحه بودجه 1402، وزارت نیرو باید برای مشترکانی که بیش از دوبرابر الگو آب مصرف می‌کنند، به‌ازای هر مترمکعب مصرف مازاد، 35‌درصد نرخ آب‌‌‌بهای آنها را افزایش دهد و این مبلغ به خزانه‌‌‌داری کل کشور واریز شود.
وزارت نیرو از طریق شرکت‌های آب و فاضلاب استانی سراسر کشور مکلف است علاوه بر نرخ آب‌‌‌بها، به‌‌‌ازای هر مترمکعب فروش آب بالاتر از الگوی مصرف تا دوبرابر بیش از الگو 15‌درصد نرخ آب‌‌‌بها را افزایش دهد و برای مشترکانی که بیش از دوبرابر الگو مصرف کرده‌‌‌اند، به‌ازای هر مترمکعب مازاد، 35‌درصد نرخ آب‌بهایشان را افزایش دهد و این مبلغ را از آنان دریافت و به خزانه‌داری کل کشور واریز کند. این وجوه، شامل مالیات بر درآمد و مالیات ارزش‌افزوده نخواهد بود. بنابراین تمامی وجوه دریافتی از محل مذکور به آبرسانی شرب شهرهای دارای تنش آبی، روستایی و عشایری و شهرهای زیر 25هزار نفر و اصلاح شبکه آن و تکمیل فاضلاب روستایی اختصاص می‌‌‌یابد. به‌طور مشخص، 30‌درصد از این مبلغ برای آبرسانی عشایری و باقی‌‌‌مانده برای آبرسانی شهری و روستایی براساس بحران و کمبود آب سالم بین استان‌‌‌ها در مقاطع سه‌‌‌ماهه توزیع می‌شود.
حمایت از تولید برق تجدیدپذیر
دولت در لایحه بودجه 1402، معادل 65‌درصد از عوارض قانون حمایت از صنعت برق کشور را برای تولید برق تجدیدپذیر و پاک و توسعه فناوری‌‌‌های این حوزه اختصاص داده است. مشترکان برق روستایی و عشایری مجاز و برق چاه‌‌‌های کشاورزی مجاز از شمول حکم این بند معاف هستند.
از منابع حاصل 35‌درصد به حساب شرکت توانیر نزد خزانه‌‌‌داری کل کشور برای حمایت از توسعه و نگهداری شبکه‌‌‌های برق روستایی و 65درصد مابقی برای تولید برق تجدیدپذیر و پاک و توسعه فناوری‌‌‌های تجدیدپذیر با اولویت روستایی، عشایری، خانوارهای کم‌‌‌درآمد کمیته امداد امام خمینی و سازمان بهزیستی واریز می‌شود.
جزئیات عوارض و مالیات مشترکان برق
در متن لایحه بودجه همچنین، جزئیات دریافت وجه از مشترکان خانگی و تجاری گاز و برق و واریز این وجوه به حساب خزانه از سوی دولت در بودجه 1402 تشریح شده است. به هریک از وزارتخانه‌‌‌های نفت و نیرو از طریق شرکت‌های تابعه ذی‌ربط، اجازه داده می‌شود ماهانه از هر واحد مسکونی مشترکان گاز مبلغ 3هزار ریال، از هر واحد مسکونی مشترکان برق مبلغ 2هزار ریال و از هریک از واحدهای تجاری مشترکان گاز و برق مبلغ 20‌هزار ریال اخذ و به عنوان منابع داخلی نزد خزانه‌‌‌داری کل کشور واریز کنند. مبالغ فوق‌‌یادشده برای مشترکان روستایی معادل 50‌درصد است.
عوارض صادراتی محصولات کشاورزی آب‌‌‌بر
در لایحه بودجه 1402 برای صادرات محصولات کشاورزی آب‌بر 3‌درصد عوارض تعیین شده است. در این لایحه پیش‌بینی شده است که به‌منظور حفظ منابع آبی کشور، وزارت امور اقتصادی و دارایی موظف است نسبت به افزایش تا 3‌درصد عوارض صادرات محصولات کشاورزی و غذایی آب‌‌‌بر، مازاد بر عوارض محصولات مشمول این بند در سال 1402 اقدام کند. درآمد حاصله در سقف ردیف مربوطه به‌منظور اجرای الگوی کشت در اختیار وزارت کشاورزی قرار می‌گیرد.
تامین نیاز آب صنایع
براساس بودجه، بازتخصیص منابع آب موردنیاز صنایع از محل آب‌‌‌های نامتعارف پیش‌بینی شده است. وزارت نیرو هم مکلف است برای کاهش هدررفت آب در شبکه‌‌‌های توزیع و خطوط انتقال آب شرب، رفع تنش و همچنین رفع انشعابات غیرمجاز، از کمک و مشارکت بخش غیردولتی استفاده کند. این کمک قرار است با استفاده از سازوکار بیع‌‌‌متقابل یا سایر روش‌ها در قالب قراردادهای منعقده برای تامین منابع آبی، این منابع اعم از آب یا پساب را از طریق اصلاح شبکه‌‌‌های توزیع، به‌منظور استفاده در مصارف صنعت در اختیار سرمایه‌گذار قرار دهد.
تعرفه سوخت نیروگاه‌‌‌های خودتامین
در لایحه بودجه 1402 تعرفه سوخت نیروگاه‌‌‌های خودتامین براساس متوسط بازدهی نیروگاه‌‌‌های حرارتی سال 1399 تعیین شده است. براساس لایحه بودجه 1402، تعرفه سوخت نیروگاه‌‌‌های خودتامین باید با تایید شرکت‌های تابعه وزارت نفت دارای کنتور جداگانه باشند؛ در غیر‌این صورت، باید بنا به اعلام وزارت نیرو نسبت به تحویل تمام یا بخشی از برق تولیدی خود به شبکه سراسری اقدام کنند آنان باید به میزان سوخت مصرفی برای برق تحویل‌شده به شبکه، معادل تعرفه سوخت نیروگاهی براساس متوسط بازدهی نیروگاه‌‌‌های حرارتی سال 1399 اقدام کنند. نقل و انتقال اموال و دارایی‌‌‌ها از شرکت‌های توزیع نیروی برق به شرکت مادرتخصصی توانیر و بالعکس از سال 1396 به بعد مشروط به ثبت اطلاعات اموال غیرمنقول شرکت‌های مذکور در سامانه سادای وزارت امور اقتصادی و دارایی از پرداخت هرگونه مالیات و سود سهام ابرازی معاف است.