بزرگنمايي:

بازار آریا - بازار خودرو پس از حدود 6 ماه ثبات قیمتی، از اواسط مهر ماه دوباره وارد یک روند صعودی شده است. نگاهی به قیمت خودروهای پرتقاضای داخلی حاکی از افزایش حدود 10 درصدی در این مدت است.

به نظر می رسد که قیمت خودرو در شرایط کنونی اقتصاد ایران بیش از آنکه پتانسیل کاهش داشته باشد، مستعد ادامه روند صعودی است. شاید بتوان گفت در بهترین حالت و در صورتی که نوسان قابل توجهی در متغیرهای کلیدی اقتصاد صورت نگیرد، قیمت خودرو در ماه های پایانی سال روند با ثباتی را تجربه کند اما کاهش قیمت خودرو از سطوح فعلی کمی دور از انتظار به نظر می رسد.
بازار خودرو از اواسط مهر ماه و پس از یک دوره ثبات تقریبا 6 ماهه، دوباره روند صعودی در پیش گرفته است. نگاهی به خودروهای پرتقاضای داخلی نیز حاکی از افزایش قیمت 10 تا 20 درصدی در یک ماه گذشته است. این افزایش قیمت در میان محصولات ایران خودرو نسبت به محصولات سایپا نمود بیش‌تری داشته است.
پژو پارسLX در حالی در میانه‌های مهر ماه 372 میلیون تومان قیمت داشت که در این مدت با افزایش حدود 13 درصدی به قیمت 420 میلیون تومان رسید. قیمت پژو 207 دنده‌ای پانوراما بیش از 12 درصد و قیمت پژو 206 تیپ 2 نیز حدود 9 درصد در این مدت افزایش داشته است. قیمت کوییک نیز از 200 به 220 میلیون تومان رسیده که حاکی از افزایش 10 درصدی است. قیمت تیبا 2 نیز از 203 میلیون تومان با افزایش حدود 7 درصدی به 217 میلیون تومان رسیده است.
این در حالی است که وزارت صمت از ورود خودروهای وارداتی به کشور از اواخر بهمن ماه خبر می دهد و صورت های مالی خودروسازان نیز حاکی از افزایش میزان فروش نسبت به سال گذشته است. در حقیقت این دو گزاره به معنای افزایش عرضه خودرو در بازار است. اما چرا با وجود افزایش عرضه همچنان قیمت خودرو در بازار آزاد روند صعودی در پیش گرفته است.
وارادت و افزایش عرضه هم قیمت خودرو را کنترل نکرد
مسئله اول این است که در شرایط تورمی اقتصاد ایران بسیاری از کالاها، جنبه‌ سرمایه‌گذاری به خود پیدا کرده است و خودرو نیز از این قاعده مستثنی نیست. با توجه به فاصله قیمتی میان کارخانه و بازار آزاد نیز تقاضا سفته بازانه و سرمایه گذاری تشدید شده است. بنابراین در این شرایط به نظر می رسد که هر اندازه عرضه خودرو افزایش پیدا کند نمی تواند تقاضا چند میلیونی خودرو را به ویژه در قیمت کارخانه ای پوشش دهد. به عنوان مثال در آخرین مرحله از فروش فوری ایران خودرو بیش از 5.5 میلیون نفر برای خرید کم‌تر از 5 هزار خودرو ثبت نام کردند.
مسئله دوم این است که از یکسو قیمت واقعی خودرو، قیمت کارخانه ای آن نیست و این موضوع را می توان از زیان خودروسازان متوجه شد. از سوی دیگر، مهم ترین عامل برای تعیین کالایی همچون خودرو تغییرات تورم و به طور مشخص قیمت دلار است. بنابراین به نظر می رسد که برای پیش بینی قیمت خودرو،‌ بهترین متغیر بررسی روند قیمت دلار خودرو است. برای بررسی این موضوع قیمت دلاری پژو پارس، پژو 206 تیپ 2 و تیبا را به عنوان سه خودروی پرتقاضای بازار ایران در نظر می گیریم.
قیمت دلاری خودرو
بر اساس محاسبات انجام شده، قیمت دلاری پژو پارس در بازه 11 تا 13 هزار دلار قرار دارد که با توجه به قیمت کنونی دلار در بازار آزاد، قیمت تعادلی پژو پارس در بازه 388 تا 460 میلیون تومان قرار می گیرد. قیمت پژو پارس اکنون در بازار آزاد حدود 420 میلیون تومان است که تقریبا حدود 12 هزار دلار می شود. با توجه به این اعداد به نظر می رسد که قیمت این خودرو در میانگین قیمت دلاری خود قرار دارد.
قیمت تعادلی دلاری پژو 206 تیپ 2 نیز بر اساس برآوردهای انجام شده در بازه 9٬500 دلار تا 11٬250 دلار قرار دارد که بر اساس میانگین این دو عدد می توان گفت قیمت تعادلی این خودرو در محدوده 10٬375 دلار قرار دارد که با توجه به قیمت دلار در بازار آزاد قیمت تعادلی این خودرو را می توان حدود 365 میلیون تومان در نظر گرفت. قیمت این خودرو در بازار آزاد 326 میلیون تومان گزارش شده است که نشان می‌دهد که این خودرو حتی کم تر از قیمت تعادلی در حال معامله است.
برآوردهای انجام شده نشان می‌دهد که قیمت دلاری تعادلی تیبا 2 نیز در محدوده 7٬500 تا 8٬850 دلار قرار دارد. اگر میانگین این دو قیمت را در نظر بگیریم، قیمت تعادلی تیبا 2 را می توان حدود 8٬200 دلار در نظر گرفت که معادل 288 میلیون تومان است. این در حالی است که قیمت این خودرو در بازار آزاد حدود 217 میلیون تومان اعلام می شود.
در این بخش باید این نکته را یادآور شد که اعداد اشاره شده، برآوردی است. با توجه به متغیرهای متعدد اثرگذار بر قیمت خودرو، این اعداد قطعاً با خطا همراه است و تنها می توان روند کلی بازار را با آن ها تا حدودی استنتاج کرد. بنابراین نباید اعداد محاسبه شده را ملاک تصمیمات اقتصادی خود قرار داد.
پیش بینی قیمت خودرو
با توجه به برآوردهای انجام شده، به نظر می رسد که قیمت خودرو در سطوح فعلی قیمت دلار بیش از آنکه پتانسیل کاهش داشته باشد، مستعد ادامه روند صعودی است. شاید بتوان گفت در بهترین حالت و در صورتی که نوسان قابل توجهی در بازار ارز صورت نگیرد، قیمت ها در بازار خودرو در ماه های پایانی سال روند با ثباتی را تجربه کند اما کاهش قیمت خودرو از سطوح فعلی کمی دور از انتظار به نظر می رسد.