بزرگنمايي:

بازار آریا - سعیده نبی‌زاده : حدود 2ماه از سال جدید می‌گذرد و گرانی زودتر از هر زمان دیگری به سراغ اقلام خوراکی رفته است. البته در یک سال گذشته قیمت کالاهای گوناگون در کشور به شدت افزایش یافته و باعث شده اقلامی مثل گوشت، برنج، لبنیات و... در سفره قشر ضعیف و حتی متوسط جامعه کمتر شود. اکنون تن ماهی نیز گران شده است. محصولی که تا چند سال گذشته یک غذای ارزان و دم‌دستی برای اقشار ضعیف بود در سال1400 و دوباره در ابتدای سال 1401 افزایش قیمت داشت و همین مساله در میزان فروش و مصرف‌ این مواد غذایی تاثیرگذار بوده است.
سه عامل گرانی تن ماهی
فعالان این صنعت گرانی تن ماهی را ناشی از 2 عامل می‌دانند. عامل نخست اینکه قیمت برخی تن ماهی‌ها به‌دلیل واردات ماهی‌های خارجی با دلار محاسبه می‌شود و دوم افزایش قیمت آهن و گرانی قیمت قوطی کنسرو است.بنا به گفته دبیر سندیکای صنایع کنسرو ایران افزایش قیمت مواد بسته‌بندی، یکی از دلایل افزایش نرخ تن ماهی است.
ضربه واردات به تولیدکنندگان کنسرو ماهی تن
همچنین به گفته دبیر سندیکای صنایع کنسرو ایران کاهش عرضه داخلی ماهی تن یکی دیگر از دلایل گرانی این محصول است و تولیدکنندگان تن ماهی به ناچار باید نیاز خود را از طریق واردات تامین کنند. این فعال اقتصادی معتقد است: واردات ماهی با هدف تولید کنسرو توجیه اقتصادی ندارد؛ چراکه ماهی با ارز آزاد وارد کشور می‌شود از این‌رو به‌دلیل نوسانات نرخ ارز، حجم واردات ماهی در سال‌های اخیر کاهش پیدا کرده است. تولیدکنندگان رغبتی برای وارد کردن ماهی برای تولید تن ماهی ندارند؛ چراکه قیمت محصول نهایی بالا می‌رود و میزان خریداران آن محصول نیز کاهش پیدا می‌کند. این گفته را رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی تهران نیز تایید می‌کند؛ محمد آقاطاهر اعلام کرده بود که میزان صید تن ماهی‌ها از خلیج‌فارس نمی‌تواند نیاز کشور را تامین کند. بنابراین برخی تولیدکنندگان، ماهی مورد نیازشان را از سایر کشورهای همجوار با اقیانوس‌ها همچون هند، پاکستان، چین و تایلند تهیه می‌کنند.
او با اشاره به وضعیت نامساعد تولیدکنندگان کنسرو تن ماهی می‌گوید: در گذشته تن ماهی برای تولیدکنندگان سود بالایی داشت؛ اما با افزایش هزینه‌های تمام‌شده و کاهش قدرت خرید مصرف‌کنندگان، سود آنها کم شده است. بر اساس آمارهای ارائه‌شده، کمبود مواد اولیه تولید باعث شده که از 135 کارخانه صنایع کنسرو، 30 کارخانه یعنی 20درصد فعال باشند که کارخانه‌های فعال نیز تنها با یک‌سوم ظرفیت خود فعالیت می‌کنند و تولیدکنندگان خرد نیز خط تولید خود را متوقف کرده‌اند.
خطر از دست رفتن اشتغال در مناطق محروم
صاحب‌نظران بر این باورند ازآنجاکه بیشتر صنایع کنسرو در مناطق کم‌برخوردار حضور دارند و عمده فعالیت این صنعت برای جداسازی ماهی‌های سیاه از سفید با دست انجام می‌شود؛ به همین منظور اشتغال‌زایی در آن بسیار بالاست و شرایط بحرانی آن باعث از دست رفتن اشتغال جمع کثیری از کارگران می‌شود و مشکلات زیادی را برای کشور ایجاد می‌کند. به اعتقاد مسوولان صنایع غذایی کشور، درحالی‌که محصول کنسرو تن ماهی یکی از کالاهای استراتژیک کشور به حساب می‌آید که در شرایط جنگ، سیل،‌ زلزله و ... وجود آن برای کشور اهمیت دارد و انبار دستگاه‌های نظامی و امدادی باید مملو از این محصول باشد، با این شرایط، وضعیت تولید ماهی تن در کشور در شرایط دشواری قرار گرفته است که دلیل اصلی آن تصمیم‌گیری‌های اشتباه دستگاه‌های دولتی است.
شرط بقا در بازار
حال با این شرایط این سوال مطرح می‌شود که تکلیف مصرف‌کننده با این گرانی‌ها و تولیدکننده برای بقا در این بازار پر فراز و نشیب چیست؟ به اعتقاد فعالان این صنعت، اصلی‌ترین راهکار باقی ماندن در بازار پر رقیب کنسرو ماهی، ارتقای سطح کیفیت محصول است. آنچه بین کارخانه‌های کنسرو ماهی رقابت ایجاد می‌کند «کیفیت» است و مصرف‌کننده در شرایط گرانی روی «کیفیت» تاکید دارد؛ چراکه نسبت به گذشته هزینه بیشتری پرداخت می‌کند. بنابراین برای رقابت در این بازار در وهله اول ارتقای «کیفیت» شرط مهمی است. دومین عامل حفظ بازار «رقابت» و سومین عامل حیاتی «تنوع» محصول است؛ رقابت و تنوع از عواملی است که به کاهش قیمت برای مصرف‌کننده کمک می‌کند. با تنوع محصولات شرایطی فراهم می‌شود که ماهی مورد نیاز مصرف‌کنندگان با قیمتی مناسب به دست آنها برسد.