بزرگنمايي:

بازار آریا - اجرای آزمایشی طرح عدالت‌محور تخصیص سهمیه 20 لیتری به افراد در حالی صورت می‌گیرد که ابهاماتی درباره شیوه محاسبه این رقم و تبعات آن میان کارشناسان وجود دارد.

شب گذشته کمیته اطلاع رسانی «طرح باز توزیع یارانه بنزین» اعلام کرد که با توجه به موفقیت تست فنی این طرح در بهمن ماه از امروز، یعنی اول اسفند اعطای 20 لیتر سهمیه به هر فرد در جزیره کیش به صورت آزمایشی آغاز شده که خبر خوبی برای خانوارهای فاقد خودرو و بهره‌مندی آن‌ها از یارانه انرژی محسوب می‌شود.
این در حالی است که پیش از این سهمیه اختصاصی به افراد از سوی وزیر نفت 15 لیتر اعلام شده بود. اعلام این رقم با واکنش‌هایی از سوی برخی کارشناسان و ایجاد سوالاتی همراه شد.
جواد نوفرستی، کارشناس اقتصاد انرژی اظهار کرد: به نظر می‌رسد خطای محاسباتی این بوده که کل بنزین سهمیه‌ای روزانه یعنی حدود 55 میلیون لیتر (سهمیه وسایل نقلیه شخصی و عمومی) بر 85 میلیون نفر تقسیم شده و سهمیه ماهیانه هر نفر به صورت رُند 20 لیتر تعیین و اعلام شده است، درحالیکه باید فقط سهمیه اختصاصی به وسایل نقلیه شخصی بین افراد توزیع می‌شد.
وی با تأکید بر لزوم حفظ سهمیه خودروهای عمومی به منظور جلوگیری از افزایش کرایه‌ها و ایجاد تورم، افزود: سهمیه خودروهای عمومی که حدود 8 میلیون لیتر است (احتیاطا 10 میلیون لیتر با احتساب خودروهای عمومی جدید و دیگر ملاحظات)، باید از کل 55 میلیون لیتر بنزین سهمیه کسر شود و 45 میلیون لیتر سهمیه کل باقیمانده به 85 میلیون نفر تقسیم شود که بدین ترتیب سهمیه قابل تخصیص به هر فرد، کمی بیش از 15 لیتر می‌شود که به صورت رُند 15 لیتر ماهانه (0.5 لیتر روزانه) خواهد شد.
در واقع نگرانی عمده کارشناسان ناظر به افزایش روزافزون مصرف بنزین در شرایط فعلی، از بین رفتن درآمد صادراتی 3 میلیارد دلاری بنزین و در نهایت ناترازی تولید و مصرف بنزین در کشور است.
در حال حاضر تولید بنزین کشور 103 الی 105 میلیون لیتر است، در حالی که در روزهای گذشته کرامت ویس کرمی، مدیرعامل شرکت پخش فراورده‌های نفتی با اشاره به افزایش 11 میلیون لیتری مصرف بنزین در سال جاری گفت: ممکن است در برخی ایام نوروز، مصرف روزانه بنزین به بالای 110 میلیون لیتر هم برسد، اما پیش بینی می‌کنیم میانگین مصرف بنزین در ایام پایانی سال جاری و ایام نوروز، حداقل به 100 میلیون لیتر در روز خواهد رسید.
وی افزود: با ذخایر مناسبی که در بخش بنزین داریم و همچنین تمهیداتی که اندیشیده شده، تولیدی که در پالایشگاه‌ها صورت می‌گیرد و زیرساخت‌هایی که در بخش نقل و انتقال سوخت داریم، هیچ گونه نگرانی برای تأمین بنزین نوروزی نداریم.
البته برخی کارشناس هم نظرات دیگری دارند و قائل به حفظ سهمیه حال حاضر خودروهای عمومی نیستند. این کارشناسان معتقدند یکی از دلایل عدم رغبت به دوگانه‌سوز کردن خودروها در سال‌های گذشته، بالا بودن سهمیه خودروهای عمومی و کم بودن اختلاف قیمت بین گاز و بنزین بوده است که موجب کاهش انگیزه برای دوگانه‌سوز کردن رایگان خودروها شده است و در صورت کمتر شدن این اختلاف می‌توانیم شاهد افزایش سهم این سوخت پاک در سبد سوختی باشیم.
هرچند هنوز ابعاد و جنبه‌های مختلف این طرح دولت مشخص نشده است، ولی باید توجه داشت اجرای این طرح، که اصل آن قطعاً درست و در راستای ایجاد عدالت توزیعی است، می‌تواند سهم زیادی بر سایر مؤلفه‌های سوختی داشته باشد و از همین جهت بهتر است مطالعات کارشناسی و نحوه محاسبه این میزان از سمت دولت بر مردم و کارشناسان روشن شود.