بزرگنمايي:

بازار آریا - قیمت نفت در حالی دوباره در حال افزایش است که بر اقتصاد بزرگترین خریداران نفت مانند ایالات متحده آمریکا و ژاپن سایه افکنده، تورم را بالا برده و اعتماد مصرف کننده را از بین برده است.

هر بشکه نفت خام برنت امروز از 93 دلار نیز گذر کرد و به قیمت 93 دلار و 27 سنت رسید و هر بشکه نفت خام وست تگزاس نیز 92 دلار و 31 سنت قیمت خورد و در این بین هر بشکه نفت خام سنگین ایران 85 دلار و یک سنت و هر بشکه نفت خام سبک ایران نیز 86 دلار و 91 سنت قیمت خورده است.
قیمت نفت خام تنها در ماه ژانویه بیش از 15 درصد افزایش یافت و قیمت نفت معیار جهانی برای اولین بار در بیش از هفت سال گذشته از 90 دلار در هر بشکه عبور کرد زیرا ترس از تهاجم روسیه به اوکراین افزایش یافت.
بر اساس گزارش هایی که از ایالات متحده آمریکا به دست رسیده است و با وجود ماه ها فاصله تا رسیدن فصل سفر و افزایش مصرف بنزین، قیمت این سوخت نسبت به مدت مشابه سال گذشته یک دلار افزایش یافته است و به لیتری 3 دلار و 40 سنت رسیده است.
اوپک و متحدانش با افزایش اندکی تولید موافقت کردند؛ دولت بایدن در نوامبر گفت که 50 میلیون بشکه نفت از ذخایر استراتژیک کشور برای کاهش فشار بر مصرف کنندگان آزاد خواهد کرد، اما این اقدام تفاوت چندانی ایجاد نکرده است.
نفت به زودی 100 دلاری خواهد شد
بسیاری از تحلیلگران انرژی پیش‌بینی می‌کنند که نفت به زودی به 100 دلار در هر بشکه خواهد رسید و این اتفاق با وجود محبوب‌تر شدن خودروهای الکتریکی و تداوم همه‌گیری ویروس کرونا خواهد افتاد. اکسون موبیل و سایر شرکت های نفتی که تنها یک سال پیش توسط برخی از تحلیلگران وال استریت به عنوان دایناسورهای در خطر انقراض شناخته می شدند، در حال رشد هستند و بیشترین سود را در سال جاری به دست آورده اند.
چرا قیمت نفت ناگهان بالا رفت؟
پاندمی کرونا قیمت انرژی را در سال 2020 کاهش داد و حتی قیمت نفت معیار ایالات متحده را برای اولین بار به زیر صفر رساند اما با گذشت بیش از یک سال از این اتفاق و با ورود به سال 2022 قیمت‌ها سریع‌تر و بیشتر از آنچه بسیاری از تحلیلگران انتظار داشتند بالا رفت زیرا عرضه با تقاضا مطابقتی ندارد.
شرکت‌های نفتی غربی، تا حدی تحت فشار سرمایه‌گذاران و فعالان محیط ‌زیست، چاه‌های کمتری نسبت به قبل از همه‌گیری حفر می‌کنند تا از افزایش عرضه جلوگیری کنند. مدیران این صنعت می گویند که آنها سعی می کنند اشتباهی را که در گذشته مرتکب شده بودند را تکرار نکنند یعنی زمانی که عرضه نفت بالا بود و این اتفاق منجر به سقوط قیمت ها شد.
در نقاط دیگر، در کشورهایی مانند اکوادور، قزاقستان و لیبی، بلایای طبیعی و آشفتگی های سیاسی تولید نفت را در ماه های اخیر کاهش داده است.
از طرف دیگر و در سمت تقاضا، بسیاری از کشورهای جهان در حال یادگیری مقابله با همه‌گیری هستند و مردم مشتاق خرید و از سرگیری سفرها هستند و بسیاری از آنها به جای استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی استفاده از خودروهای شخصی را انتخاب می کنند.
در این بین اما فوری ترین و حیاتی ترین عامل افزایش قیمت نفت ژئوپلیتیک است و به عبارتی تهاجم احتمالی روسیه به اوکراین "بازار نفت را در معرض خطر قرار داده است" چراکه در یک بازار با موقعیت حساس هرگونه تنشی می تواند نوسانات قیمتی را تشدید کند.
روسیه روزانه 10 میلیون بشکه نفت تولید می کند و به عبارتیً یک بشکه از هر 10 بشکه ای که در سراسر جهان در هر روز مصرف می شود توسط روسیه تولید شده است. اگر صادرات نفت روسیه متوقف شود، آمریکایی ها به طور مستقیم آسیب جدی نمی بینند، زیرا این کشور تنها حدود 700 هزار بشکه در روز به ایالات متحده ارسال می کند. این مقدار نسبتاً کم را می توان به راحتی با نفت کانادا و سایر کشورها جایگزین کرد.
اما هرگونه وقفه در محموله های روسیه که از طریق اوکراین عبور می کنند، یا خرابکاری در خطوط لوله دیگر در شمال اروپا، اقتصاد یک قاره را فلج خواهد کرد و زنجیره تامین انرژی جهانی را مخدوش می کند و تاجران بر این باورند که بقیه جهان ظرفیت اضافی برای جایگزینی نفت روسیه را ندارند.
حتی اگر ارسال محموله‌های نفت روسیه قطع نشود، ایالات متحده و متحدانش می‌توانند تحریم‌ها یا کنترل‌های صادراتی را بر شرکت‌های روسی اعمال کنند و دسترسی آن‌ها به تجهیزات را محدود کنند که می‌تواند به تدریج تولید را در این کشور کاهش دهد.
علاوه بر این، وقفه در صادرات گاز طبیعی روسیه به اروپا می‌تواند برخی شرکت‌ها را مجبور به تولید برق بیشتر با سوزاندن نفت به جای گاز کند و این امر باعث افزایش تقاضا و قیمت ها در سراسر جهان می شود.
اگر تولید روسیه مختل شود، ایالات متحده و متحدانش چه می توانند بکنند؟
ایالات متحده آمریکا، ژاپن، کشورهای اروپایی و حتی چین می توانند نفت خام بیشتری را از ذخایر استراتژیک خود آزاد کنند. چنین حرکت هایی می تواند کمک کند، به خصوص اگر بحران کوتاه مدت باشد اما اگر عرضه نفت روسیه برای ماه ها یا سال ها قطع شود، ذخایر تقریباً کافی نخواهد بود.
شرکت‌های نفتی غربی که متعهد شده‌اند که بیش از حد نفت تولید نکنند، در صورتی که روسیه نتواند یا مایل به عرضه نفت نباشد، احتمالا رویکرد خود را تغییر خواهند داد. آنها مشوق های مالی بزرگی خواهند داشت - از افزایش قیمت نفت - برای حفر چاه های بیشتر در این بین اما ماه‌ها طول می‌کشد تا آن کسب‌وکارها تولید خود را افزایش دهند.
اوپک چه می کند؟
بایدن از سازمان کشورهای صادرکننده نفت خواسته است تا نفت بیشتری تولید کنند اما چندین عضو در تولید و عرضه سهمیه تولید ماهانه خود نیز کوتاهی کرده‌اند و برخی ممکن است ظرفیت افزایش سریع تولید را نداشته باشند. اعضای اوپک و متحدان آنها، از جمله روسیه، روز چهارشنبه توافق کردند که به برنامه افزایش تولید در ماه آینده به میزان نسبتاً متوسط 400 هزار بشکه در روز پایبند باشند.
علاوه بر این، اگر عرضه روسیه به طور ناگهانی کاهش یابد، واشنگتن احتمالا بر عربستان سعودی فشار خواهد آورد تا تولید را مستقل از کارتل افزایش دهد. تحلیلگران فکر می کنند که این کشور چندین میلیون بشکه ظرفیت اضافی دارد که در شرایط بحرانی می تواند از آن استفاده کند.