بزرگنمايي:

بازار آریا - پس از گذشت بیش از یک سال از اخبار منتشر شده در خصوص همه گیری کرونا و کشف واکسن مناسب و ایمنی بخشی در جوامع، حالا شاهد موج جدیدی از تقاضا در اقتصاد کشورها هستیم؛ روندی که به اعتقاد کارشناسان به شکل‌گیری موج جدیدی از تقاضا در جهان منجر شده است.

رئیس اداره سرمایه‌گذاری شرکت سرمایه‌گذاری سامان مجد در گفت و گو با پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا)، و در بررسی بازار جهانی کامودیتی گفت: نکته مهمی که در ابتدای امر بهتر است به آن بپردازیم؛ ترسیم وضعیت کامودیتی‌ها همزمان با شیوع و فراگیری جهانی بیماری کرونا است. با گسترش کرونا به دورترین نقاط جهان و درگیری واحد های تولیدی و صنعتی، اقتصاد جهانی با یک شوک بزرگ و غیر قابل پیش‌بینی روبرو شد. هم زمان با آن فعالیت‌ واحدهای تولیدی به منظور جلوگیری از بیماری کاهش یافت به طوری که عرضه کالاهای اساسی متوقف شد.
ایمان جوکار افزود: از طرفی دیگر سیستم‌های قرنطینه برای پیشگری از بیماری، در برخی کشورها اجرا شد که این موضوع نیز تقاضای کالا و خدمات را تا حدودی محدود کرده و بر بازار محصولاتی مثل حامل‌های انرژی تاثیر مهمی داشت. با این وضعیت و با توجه به زمانبر بودن رسیدن به یک راه حل مطمئن و فراگیر (تولید واکسن)، دولت‌ها به منظور تامین نیاز جامعه خود اقدام به تزریق پول کردند که این اقدام بیشتر با سیاست پولی انبساطی و چاپ و عرضه پول اتفاق افتاد.
عرضه‌ها شتاب گرفت
او توضیح داد: شتاب تقاضای جدید در کنار منابع مالی که در اختیار خانوارها قرار گرفته است و همچنین نگاه به وضعیت تورمی حاصل از عرضه پول، سرعت تقاضا در دوران گذار از کرونا به زندگی عادی را چند برابر کرده و حتی در برخی موارد تقاضای کاذب ایجاد کرده است.
این کارشناس بازارسرمایه ادامه داد: از طرف دیگر عرضه، توانایی رسیدن به این سطح از تقاضا را در کوتاه مدت ندارد. زیرا در دوران شیوع پاندمی توقف‌ تولیدها و عدم سرمایه گذاری در زیرساخت‌های برخی صنایع، مانعی بر سر راه سمت عرضه بوده است. براین اساس، به نظر می رسد بر هم خوردن تعادل در مکانیزم بازار و عدم هماهنگی عرضه و تقاضا، همانطور که مشاهده می‌شود بازارهای جهانی را دچار یک شوک قیمتی کرده و افزایش قیمت‌های جهانی را رقم زده است.
تفاوت نوسانات انرژی با سایر کامودیتی‌ها در دوران گذار
رئیس اداره سرمایه‌گذاری شرکت سرمایه‌گذاری سامان مجد در بررسی انرژی گفت: بهتر است این موضوع را از دید دیگری بررسی کنیم. به نظر می‌رسد نوسانات قیمتی انرژی در دوران گذار از کرونا با سایر کامودیتی‌ها متفاوت است. در واقع در این مورد نیز ردپای عدم تعادل بین عرضه و تقاضا قابل مشاهده است، اما این عدم تعادل از محلی دیگر ایجاد شده است که حتی به دوران پیش از کرونا باز می‌گردد.
جوکار افزود: کشورها در سال‌های اخیر و پس از معاهده پاریس به منظور کاستن از انتشار گازهای گلخانه‌ای سیاست‌های خود در خصوص تامین انرژی را تغییر داده و با حرکت به سمت اقتصاد پاک، سرمایه گذاری‌های لازم در خصوص انرژی‌ و سوخت‌های فسیلی را محدود کردند. در نتیجه با کاهش سرعت رشد عرضه انرژی، در برابر تقاضاهایی که به مدار بازگشته‌اند، توان لازم برای پاسخ‌گویی را نداشته و با پایداری تقاضا، شاهد افزایش قیمت انرژی به ویژه نفت و گاز هستیم.
او تصریح کرد: با شرایط یاد شده و توجه ویژه به برهم خوردن عرضه و تقاضا، برای آینده کامودیتی‌ها می توان گفت در کوتاه مدت در حوزه انرژی ممکن است تغییرات آب و هوایی و کاهش شدید دما بر قیمت‌ها تاثیر زیادی داشته باشد. در واقع در صورت تحمیل تقاضایی مازاد بر شرایط فعلی، به نظر می‌رسد قیمت‌ انرژی همچنان روند افزایشی در پیش بگیرد.
تقویت قیمت انرژی در گرو وضعیت عرضه‌کنندگان
این کارشناس بازارهای کالایی تاکید کرد: نکته مهم دیگری که رشد قیمت انرژی را تقویت می‌کند، وضعیت عرضه کنندگان انرژی به ویژه اعضای اوپک است. با توجه به این که تولید کنندگان نفت در این مدت از کرونا آسیب دیده و شاهد تورم در اقتصادهای خود هستند، به نظر می‌رسد تصمیم این کشورها بر عدم عرضه نفت به منظور حفظ قیمت‌های فعلی، یک گزینه محتمل باشد. در این صورت پیش بینی می‌شود قیمت‌ها تا سال میلادی جدید در محدوده‌های فعلی و حتی بالاتر باشد.
جوکار افزود: در خصوص سایر کامودیتی‌ها نیز به نظر می‌رسد همچنان فشار تقاضا در برابر محدودیت‌های عرضه یک مکانیزم احتمالی برای افزایش نرخ‌ خواهد بود؛ اما این افزایش نرخ هم مستمر نبوده و از زمانی که افزایش نرخ به قدری باشد که مصرف کننده توان تامین کالای مورد نیاز خود را نداشته و از فشار تقاضا کاسته شود و موجوی انبارها فزاینده و رو به رشد باشد، از شدت افزایش قیمت‌ها کاسته می‌شود.
تجربه ابرچرخه تکرار می‌شود؟
او در پاسخ به این پرسش که با توجه به تجربه ابرچرخه در اوایل دهه 80، به نظر شما آیا این پدیده در شرایط کنونی فرصت تکرار دارد؟ گفت: در این خصوص مقایسه شرایط فعلی با اوایل دهه 80 منطقی نیست؛ زیرا موضوع کرونا و همه گیری آن و تاثیرش بر بازارها یک موضوع جدید است که تا پیش از این تجربه نشده بود.
رئیس اداره سرمایه‌گذاری شرکت سرمایه‌گذاری سامان مجد، تصریح کرد: نکته مهم دیگر که مقایسه این دو بازه را نفی می‌کند؛ شرایط ویژه اوایل دهه 80 است. در آن بازه زمانی، چین به عنوان یک اقتصاد نوظهور در حال رشد و تکاپو بوده و با تقاضای فزاینده خود بر صنایع مهم و بزرگ در سطح جهان تاثیر زیادی داشته است؛ البته که با پایان خوش‌بینی‌ها و اتمام رشدهای اقتصادی فزاینده چین، این دوران هم متوقف شد.
جوکار بیان کرد: در خصوص تکرار این چرخه نیز، چون اقتصادها در دوران کرونا سیاست پولی انبساطی داشته اند و تورم در کل اقتصادها قابل مشاهده است؛ به نظر می‌رسد اصلاح قیمتی کامودیتی‌ها بسیار شدید نخواهد بود. ضمن این که تداوم شرایط فعلی، نسبت به دوره قابل مقایسه، احتمالا طولانی‌تر خواهد بود.
*خبرنگار: لیلی شهیر
این رسانه پذیرای دیدگاه‌های کارشناسی مختلف در خصوص بازار سرمایه است اما دیدگاه‌های ارائه شده توسط کارشناسان لزوما دیدگاه این رسانه یا دیدگاه سازمان بورس و اوراق بهادار و سایر ارکان بازار سرمایه نیست.