بزرگنمايي:
بازار آریا - مهلت 2 ماهه برای خوداظهاری اطلاعاتی ملی در سامانه ملی املاک و اسکان کشور از پنجشنبه هفته جاری آغاز میشود و ضروری است همه مالکان و سرپرستان خانوار (اعم از مالک یا مستاجر)، املاک تحتتملک و محل اقامت خانوار خود را با مراجعه به این سامانه ثبت کنند.
از امسال به بعد، خانههایی که 120 روز معادل 4 ماه در سال خالی باشند، مشمول قانون پرداخت مالیات بر خانههای خالی میشوند و باید مبالغ کلانی بهعنوان مالیات به دولت بپردازند.
به گزارش تجارتنیوز ، وزارت راه و شهرسازی میگوید تاکنون یک میلیون و 300 هزار خانه خالی به سازمان امور مالیاتی معرفی شده و این سازمان نیز وعده داده است طبق قانون، فاز اول تنبیه مالیاتی این خانهها، از ابتدای پنجمین ماه از سال 1400 آغاز شود.
اطلاعات واحدهای مسکونی مشمول قانون مالیات بر خانههای خالی از طریق تجمیع دادههای موجود در بانکهای اطلاعاتی حوزه مسکن و ثبت اسناد، شهرداریها و سازمانهای آب و برق و…پایش و استخراج میشود اما همانگونه که در متن قانون نیز تصریح شده، وزارت راه و شهرسازی در تلاش است تا آخرین حلقه از زنجیر اطلاعات بازار مسکن را از طریق خوداظهاری اطلاعات ملکی در سامانه ملی املاک و اسکان تکمیل کند.
مهلت 2 ماهه خوداظهاری املاک
وزارت راه و شهرسازی در چندین نوبت فراخوان پیامکی و رسانهای، به همه مالکان و سرپرستان خانوار 2 ماه مهلت داده است تا از 19 فروردین برای ثبت اطلاعات املاک و محل سکونت خود اقدام کنند.
وزیر راه و شهرسازی میگوید: بانک اطلاعاتی این وزارتخانه کامل است و اگر خوداظهاری انجام نشود نیز مشخص است که هر فرد چه تعداد املاک در اختیار دارد؛ اما این فراخوان طبق الزام قانون و برای تایید گرفتن از مردم انجام میشود. مهلت 2 ماهه برای خوداظهاری اطلاعاتی ملی در سامانه ملی املاک و اسکان کشور از پنجشنبه هفته جاری آغاز میشود و ضروری است همه مالکان و سرپرستان خانوار (اعم از مالک یا مستاجر)، املاک تحتتملک و محل اقامت خانوار خود را با مراجعه به این سامانه به نشانی amlak.mrud.ir ثبت کنند.
محمد اسلامی با اشاره به این مهلت دوماهه، میگوید: داشتن مسکن برای زندگی و همچنین یک اقامتگاه در شهر دیگر برای هر سرپرست خانوار مجاز است؛ اما افزون بر آن، مشمول مالیات مضاعف خواهد شد. او هدف اصلی طرح مالیات بر خانههای خالی را در این نکته میداند که مالکان خانههای خالی یا واحد خود را به بازار اجاره بیاورند یا با فروش آن، برای سرمایهگذاری به بخشهای دیگر مانند سایر بازارها منتقل کنند؛ بهگونهای که درنهایت سرمایهگذاری در بخش مسکن، صرفا به سمت تولید برود. اسلامی در مورد کسانی که واحد مسکونی خالی زیادی دارند نیز میگوید: درصورت عرضه این واحدها به بازار، وزارت راه و شهرسازی آمادگی دارد در مقابل آن، زمین مرغوب شهری برای ساختوساز اختصاص دهد. البته او جزئیات بیشتری از این طرح تشویقی ارائه نداده است.
راهنمای ثبت اطلاعات در سامانه املاک
سامانه ملی املاک و اسکان کشور برای دریافت خوداظهاری اطلاعات ملکی و اقامتی اشخاص راهاندازی شده و برای ورود به این سامانه باید شماره تلفن همراه مالک با کدملی دارنده ملک و صاحب سیمکارت مطابقت داشته باشد. همچنین مستاجران نیز باید با استفاده از سیمکارت به نام خود وارد این سامانه شوند و اطلاعات محل اقامت خود را ثبت کنند.
البته سامانه املاک و اسکان با اتکا به بانک اطلاعاتی وزارت راه و شهرسازی، پس از درج کدملی فرد، لیست املاک متعلق به او را نمایش میدهد؛ اما احتمال نمایش املاک واگذار یا فروخته شده و حتی تکراری نیز در این سامانه وجود دارد که کاربر میتواند با انتخاب گزینههای موجود، این اطلاعات را اصلاح کند.
مستاجران نیز برای ثبت اطلاعات محل اقامت به مشخصات اصلی ملک نظیر متراژ دقیق، کد نوسازی ملک، کدملی و شماره تلفن همراه مالک نیاز دارند که بخشی از آنها در اجارهنامه رسمی نوشته شده و مابقی از طریق سند، قبض عوارض سالانه ملک یا با سوال از مالک قابل دریافت است.
در سامانه ملی املاک و اسکان، انتخاب کاربری ملک اعم از مسکونی، تجاری و اداری نیز به اظهارکننده واگذار شده است و باید مطابق با عنوان ملک در سند اصلی ثبت شود. در بخش دیگری، اگر مالک در واحد مسکونی تحت تملک خود سکونت نداشته باشد، باید گزینه «شخص دیگری در آن ساکن است» را انتخاب کرده و مشخصات ساکنان ملک را در سامانه درج کند. همچنین اگر فردی، املاکی دارد که در لیست ارائه شده از سوی سامانه درج نشده، باید با انتخاب گزینه افزودن ملک جدید، مشخصات آن را ثبت کند.
حساب سرانگشتی مالیات خانههای خالی
مجلس یازدهم وقتی طرح اصلاح ماده 54 مکرر قانون مالیاتهای مستقیم را با هدف نظاممند کردن مالیاتستانی از خانههای خالی و کارآمد کردن این ابزار ارائه داد، پیشنهاد کرد خانههای خالی در ماهاول دو برابر
اجاره ماهانه مشمول مالیات شوند و این مبلغ بهصورت پلکانی در سال دوم و سوم نیز هر بار دوبرابر شود اما در متن نهایی این طرح که به تایید شورای نگهبان نیز رسید، فرمول مالیاتستانی با تغییراتی مواجه شد که البته از نظر مبلغ و رقم تغییر چندانی با نظر اولیه
مجلس ندارد اما با اما و اگر کمتری قابل اجراست.
در متن نهایی اصلاحیه ماده 54 مکرر قانون مالیاتهای مستقیم آمده است: واحدهای مسکونی واقع در شهرهای با جمعیت بیش از صد هزار نفر که به استناد سامانه ملی املاک و اسکان کشور بهعنوان واحد خالی شناسایی میشوند (یعنی بیش از 120 روز خالی بمانند) به ازای هرماه خالی ماندن، در سال اول معادل 6 برابر مالیات متعلقه به
اجاره ملک، در سال دوم 12 برابر و در سال سوم معادل 18 برابر مالیات متعلقه به
اجاره آن مشمول پرداخت خواهند شد. در این شرایط با توجه به جدول تعیین ضرایب مالیاتی درآمد اجاره، ابتدای مالیات متعلقه به
اجاره هر ملک (با کسری 25 درصد از درآمد بابت هزینهها و استهلاکات و تعهدات مالک نسبت به مورد اجاره) مشخص میشود و پس از آن به ازای زمان خالی بودن ملک و بر اساس ضرایب 6، 12 و 18 برابری مورداشاره در قانون مشمول پرداخت مالیات خواهند شد.
معافیتی برای
خانه خالی وجود ندارد
در مورد مالیات بر خانههای خالی ذکر این نکته ضروری است که طبق قانون جدید، معافیتهای قبلی برای درآمد اجاره، شامل حال خانههای خالی نخواهد شد و مالکانی که بدون عذر قانونی، املاک خود را به بازار عرضه نکنند باید ضمن محرومیت از درآمد معمول اجارهبها، مبالغ کلانی نیز بهعنوان مالیات بپردازند؛ مبالغی که در سال اول نزدیک به دوبرابر کل درآمد
اجاره ملک است و در سالهای بعدی به چندین برابر خواهد رسید. نکته قابلتوجه این است که بر اساس تبصره 11 ماده 53 قانون مالیاتهای مستقیم، درآمد
اجاره اشخاص در تهران تا 150 مترمربع زیربنای مفید و در سایر نقاط شهری تا 200 مترمربع زیربنای مفید معاف از مالیات است اما در اصلاحیه ماده 54 مکرر قانون مالیاتهای مستقیم، این معافیت برای خانههای خالی حذف شده و مالکان این خانهها باید در ازای خالی نگهداشتن هر میزان از املاک خود، مالیات متعلقه را تمام و کمال بپردازند.
مبنای مالیات خانههای خالی
برای محاسبه مالیات بر درآمد اجاره، جمع 12 ماه
اجاره ملک منهای 25 درصد (بابت هزینه استهلاک و…) مبنا خواهد بود. چنانچه تمام یا بخشی از
اجاره ملک از طریق رهن پرداخت شده باشد، برای تعیین مبلغ
اجاره ماهانه این ملک، مبلغ رهن طبق سود بانکی مصوب به
اجاره نقدی تبدیل میشود و پس از کسر 25درصد بابت هزینه استهلاک و… مبنای تعیین مالیات قرار میگیرد. در این شرایط چنانچه رهن یک ملک استیجاری، مبلغ 100 میلیون تومان باشد،
اجاره سالانه آن معادل 15 میلیون تومان مدنظر قرار خواهد گرفت و چنانچه این ملک
اجاره ماهانه یکمیلیون تومان نیز داشته باشد، جمع کل درآمد
اجاره آن به 27 میلیون تومان خواهد رسید. از سوی دیگر درآمد
اجاره بهصورت پلکانی مشمول مالیات خواهد شد و این ضرایب پیکانی برای تعیین مالیات بر خانههای خالی نیز استفاده میشود.
طبق دستورالعملهای سازمان امور مالیاتی، درآمد سالانه حاصل از اجاره، تا سقف 3میلیون تومان مشمول مالیات 15 درصدی خواهد شد و مالیات درآمد مازاد بر آن تا سقف 10میلیون تومان با ضریب 20درصد محاسبه خواهد شد. بر اساس جداول سازمان امور مالیاتی، درآمد سالانه
اجاره مازاد بر 10 میلیون تومان تا سقف 25 میلیون تومان با نرخ 25 درصد و مازاد آن تا سقف 100 میلیون تومان با نرخ 30 درصد مشمول مالیات میشود و ضریب تعیین مالیات درآمدهای
اجاره بالای 100 میلیون تومان در سال نیز 35 درصد تعیین شده است.
مالیات یک
خانه خالی چند؟
با توجه به ماده 53 قانون مالیاتهای مستقیم، درآمد مشمول مالیات املاکی که به
اجاره واگذار میشود عبارت است از کل مالالاجاره، اعم از نقدی و غیرنقدی که پس از کسر 25 درصد بهعنوان هزینه استهلاک، نگهداری و… از دریافتکننده درآمد
اجاره دریافت خواهد شد. براساس قانون، کسی که یک واحد استیجاری کمتر از 150 مترمربع داشته و آن را به بازار
اجاره عرضه کند از مالیات بر
اجاره معاف است اما اگر همین واحد بیش از 4ماه بدون عذر موجه خالی نگه داشته شود، مالیات سنگینی به آن تعلق خواهد گرفت. بهعنوان مثال اگر مجموع درآمد
اجاره این واحد استیجاری در شهر تهران 100 میلیون تومان در سال باشد، طبق قانون پس از کسر 25 درصد هزینه استهلاک و…، 75 میلیون تومان از این درآمد بهصورت پلکانی و براساس جدول مربوط به نرخها، مشمول مالیات بر
اجاره میشود که مبلغ آن به 20 میلیون و 600 هزار تومان میرسد. البته اگر این واحد دارای مستاجر باشد، مالک از پرداخت این مالیات معاف است اما چنانچه بدون دلیل محکمهپسند، این واحد بیش از 4 ماه خالی بماند، در سال اول باید 6 برابر مالیات تعلق گرفته به
اجاره یعنی رقم 123 میلیون و 600 هزار تومان، در سال دوم 12 برابر یعنی 247 میلیون و 200 هزار تومان و در سال سوم 18برابر یعنی 370 میلیون و 800 هزار تومان مالیات بپردازد.