بزرگنمايي:

بازار آریا - رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به مطالعات سیاهه انتشار آلودگی هوای اصفهان، گفت: نتایج این مطالعات نشان می دهد که منابع ثابت (صنایع و کارخانه ها) 95 درصد و منابع متحرک ( انواع وسایل نقلیه) پنج درصد در آلودگی هوای این کلانشهر سهم دارند.

محمدمهدی میرزایی قمی در گفت و گو با خبرنگار ایمنا با اشاره به نتایج مطالعات سیاهه انتشار آلودگی هوای کلانشهر اصفهان، اظهار کرد: آمار و اطلاعات این مطالعات مربوط به سال 1396 است هر چند که امسال به پایان رسید و نتایج اولیه آن منتشر شد اما آمار و اطلاعاتی که بر اساس آن مدل سازی ها و تحلیل‌ها انجام شده است مربوط به سال 1396 است.
وی با بیان اینکه مطالعات سیاهه انتشار در دو بخش منابع ثابت و متحرک تفکیک می‌شود، افزود: این مطالعات نه تنها برای کلانشهر اصفهان بلکه برای 9 کلانشهر دیگر نیز انجام شده است که مجری آن کنسرسیوم دانشگاه‌های برتر کشور متشکل از 13 دانشگاه است و ما علاوه بر اینکه مطالعات هر شهر را جداگانه مورد بررسی و آنالیز قرار می‌دهیم، وضعیت آلودگی هوای این 9 کلانشهر را نیز با یکدیگر مقایسه می‌کنیم؛ آنچه که مشخص است سهم آلایندگی منابع متحرک (خودروها) در بسیاری از شهرها بیشتر از منابع ثابت است اما در دو شهر کشور از جمله کلانشهر اصفهان وجود و فعالیت صنایع مختلف باعث شده که سهم منابع ثابت به طور فزاینده‌ای بیشتر از سهم منابع متحرک در تولید ذرات معلق یا "pm2.5 " باشد.
رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست با این توضیح که پنج آلاینده معیار " اکسید نیتروژن NOx، اکسید گوگرد SOx، مواد آلی فرار VOCs، مونوکسید کربن CO و ذرات معلق کمتر از 2.5 میکرون یا pm2.5 " در مطالعات سهم بندی منابع و سیاهه انتشار آلودگی هوا بررسی شده است، خاطرنشان کرد: آنچه که برای ما مهم است و شاخص تصمیم گیری است ذرات معلق pm2.5 است زیرا طبق آمار سازمان جهانی بهداشت ذرات معلق به دلیل تأثیر منفی که بر سلامت انسان‌ها دارد جز مواد سرطان‌زا قرار گرفتند و اثرات آن هم ردیف با رادیو اکتیو است به همین دلیل ما نیز در بررسی‌ها ذرات pm2.5 را مبنا قرار می‌دهیم.
سهم 95 درصدی صنایع اصفهان در انتشار ذرات معلق pm2.5
وی گفت: در مطالعات سیاهه انتشار آلودگی هوای اصفهان منابع ثابت این شهر در هفت بخش شامل صنایع پتروشیمی، پالایشگاه، نیروگاه‌ها، منابع خانگی و تجاری، صنعت سیمان و صنایع کوچک تقسیم شدند که یک بخش مربوط به دو صنعت بزرگ اصفهان است.
میرزایی قمی با بیان اینکه سهم منابع انتشار به تفکیک هر کدام از آلاینده‌ها اعلام می‌شود، ادامه داد: سهم منابع ثابت اصفهان در انتشار ذرات معلق pm2.5 بسیار بیشتر از منابع متحرک است و این سهم در دو حالت برآورد شده است؛ حالت نخست با در نظر گرفتن صنایع بزرگ و در حالت دوم بدون در نظر گرفتن آنها است زیرا دو صنعت بزرگ در فاصله 30 تا 35 کیلومتری شهر اصفهان قرار دارند و سایر منابع آلاینده ثابت نزدیک تر و در داخل شهر اصفهان هستند؛ اگر این دو منبع را به عنوان منابع آلاینده در نظر نگیریم سهم منابع ثابت شهر اصفهان در تولید ذرات pm2.5 در حدود 75 درصد می‌شود و سهم منابع متحرک 25 درصد؛ اما وقتی این دو منبع را در نظر بگیریم سهم منابع ثابت در آلودگی هوا به 95 درصد افزایش می‌یابد و سهم منابع متحرک (انواع وسایل نقلیه) به پنج درصد می‌رسد.
رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط تصریح کرد: این موضوع نشان می‌دهد که عمده مشکلی که در شهر اصفهان وجود دارد به جهت تولید آلایندگی منابع ثابت مانند کارخانه‌ها و صنایع هستند.
وی افزود: طبق آمار موجود، شهر اصفهان روزانه حدود یک میلیون تردد دارد و حجم تردد و مصرف سوخت در آن قابل توجه است و این کلانشهر در سال 96 به لحاظ تعداد تردد و آلودگی هوا در ردیف دوم کشور بوده است.‌
میرزایی قمی درباره راهکارهای کاهش آلودگی هوای کلانشهر اصفهان، خاطرنشان کرد: بخشی از راهکار کاهش آلودگی هوای اصفهان متوجه منابع متحرک است و با توجه به اینکه نقش این منابع در تولید ذرات pm2.5 کمتر از منابع ثابت است شاید در اولویت اجرا نباشند کمااینکه در شهر اصفهان سوخت یورو چهار توزیع و استفاده می‌شود و شاید یکی از عواملی که سبب شده سهم منابع متحرک در تولید ذرات pm2.5 در این شهر کاهش یابد به علت توزیع سوخت استاندارد باشد.
لزوم اجرای کامل طرح کهاب در جایگاه‌های سوخت
رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اینکه آلاینده‌های تبخیری "بنزین" بخشی از منابع ثابت آلودگی به شمار می‌روند، گفت: کاهش آلاینده‌های تبخیری در قالب طرح کهاب در جایگاه‌های سوخت انجام می‌شود از این رو یک بخش از اقدامات برای کاهش آلودگی ایجاد و پیاده سازی طرح کهاب است که دارای سه مرحله بوده و این سه باید کامل در جایگاه‌های عرضه سوخت اجرا شود تا آلاینده‌های تبخیری کاهش یابد.
میرزایی قمی جا به جایی و انتقال صنایع را از دیگر راهکارهای کاهش آلودگی هوای اصفهان دانست و اظهار کرد: بسیاری از صنایع در داخل شهر اصفهان قرار دارند، صنایع کوچک و آجرپزی‌ها اطراف و درون شهر قرار گرفتند و دو صنعت عمده در فاصله 30 تا 35 کیلومتری از شهر اصفهان قرار دارند برای همین اولویت نخست ارائه راهکار برای صنایع کوچکی است که درون شهر واقع شده‌اند و مستقیم در محدوده‌های مسکونی اطراف خود آلودگی تولید می‌کنند.
وی تاکید کرد: این صنایع کوچک به ویژه کوره‌های آجرپزی باید به بیرون از شهر منتقل شود که البته به تازگی با توجه به پایداری هوا و افزایش شاخص‌های آلودگی هوا در شهر اصفهان، اداره کل محیط زیست این استان خوب عمل کرده و هم اکنون جلوی فعالیت کوره‌ها به صورت موقت گرفته شده است و برخی را پلمب کرده است اما اینها راهکارهای موقتی است و راهکارهای اصلی میان مدت و بلند مدت جا به جایی این صنایع است.
کاهش آلودگی هوای اصفهان در گرو استفاده صنایع از تکنولوژی
رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست افزود: در واقع سیستم‌های فرایندی صنایع نیروگاهی و پتروشیمی یا ذوب باید تغییر یابد و از تکنولوژی‌های نوین استفاده کنند تا میزان آلایندگی این صنایع کاهش یابد.
وی فیلتراسیون صنایع بزرگ و نیروگاهی را در کاهش آلاینده‌ها بسیار مؤثر دانست و با اشاره به اینکه آلایندگی منابع ثابت در دو بخش سیستم‌های احتراقی و سیستم‌های فرایندی است، گفت: آلایندگی سیستم‌های فرایندی این صنایع را باید با تغییر تکنولوژی کنترل کرد ولی آلودگی ناشی از سیستم‌های احتراقی را با نصب فیلتر روی خروجی دودکش‌ها به صورت کامل می‌توان کنترل کرد.
میرزایی قمی خاطرنشان کرد: مشکلی که وجود دارد هزینه سیستم فیلتراسیون است طبق آماری که وزارت نیرو درباره هزینه نصب این سیستم‌ها ارائه کرده است چیزی حدود 30 تا 40 درصد هزینه احداث یک نیروگاه است که هزینه قابل توجهی است از این جهت صنایع کمتر به سمت سیستم‌های فیلتراسیون می‌روند اما آنچه که مسلم است کارخانه‌هایی که در اصفهان وجود دارند قدیمی و با قدمت بالا هستند و اینها برای افزایش راندمان عملکرد در صنعت و همچنین کاهش مشکلات زیست محیطی باید به سمت استفاده از تکنولوژی‌های جدید و مهندسی سیستم‌ها حرکت کنند و البته تا زمانی که این اتفاق رخ ندهد این آلودگی‌ها را در شهر اصفهان شاهد خواهیم بود.
رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست افزود: نتایج مطالعات سیاهه انتشار اصفهان در پنج جلد که هر جلد شامل حدود 150 تا 200 صفحه توسط دانشگاه‌های برتر اصفهان تهیه و نتایج آن به سازمان حفاظت محیط زیست برای تأیید ارائه شده است اما هنوز توسط سازمان تأیید نهایی نشده است ولی نتایج اولیه مطالعات تا 80 درصد قابلیت اطمینان و اتکا دارد و سهم اصلی آلودگی هوا در شهر اصفهان منابع ثابت است.