بازار آریا - هانس دیتر هولتزمن* خاویر میلی در روز ۱۰ دسامبر ۲۰۲۵، دو سال از ورودش به ساختمان ریاستجمهوری آرژانتین را پشت سر گذاشت. در همین زمان کوتاه، آنچه او توانسته در بازسازی کشوری که سالها گرفتار بحرانهای مزمن اقتصادی بوده، به دست آورد، برای بسیاری از ناظران دو سال پیش تقریبا غیرممکن به نظر میرسید.
میل به ثبات اقتصادی،کاهش فقر و بازسازی بنیادین
وقتی میلی قدرت را به دست گرفت، تورم در آرژانتین به ۲۱۱درصد رسیده بود، یکی از بالاترین نرخها در جهان و این وضعیت نتیجه سالها سیاستهای اقتصادی بیثبات بود. اکنون طبق آمارهای رسمی، تورم به ۳۱درصد کاهش یافته است که کمترین سطح از سال ۲۰۱۸ به شمار میرود. پیشبینیهای اقتصادی برای سال ۲۰۲۶ نیز حاکی از ادامه این روند نزولی است و انتظار میرود تورم میانگین حدود ۲۰درصد باشد.
برای نخستین بار در ۱۴ سال گذشته بودجه دولت آرژانتین مازاد نشان میدهد. این دستاورد به کمک کاهشهای قابلتوجه در هزینههای دولتی تحقق یافته است، ازجمله با ادغام وزارتخانهها، حذف نهادهای موازی، کاهش گسترده یارانهها و تاکنون اخراج ۵۶هزار کارمند دولتی که بسیاری از آنها بهعنوان نیروی دولتی در دوره قبل و بهعنوان ابزاری برای جلب حمایت حزبی استخدام شده بودند که منجر به صرفهجویی قابلتوجه در بودجه شده است.
با وجود این اصلاحات سختگیرانه و صرفهجویی گسترده، اقتصاد آرژانتین در سال ۲۰۲۵ رشد اقتصادی را تجربه کرده است. صندوق بینالمللی پول (IMF) پیشبینی میکند اقتصاد آرژانتین ۴.۵درصد در سال رشد کند؛ این یعنی، بالاترین نرخ رشد اقتصادی در آمریکای لاتین در این دوره.
علاوه بر این، روند رو به بهبود وضعیت اقتصادی در کاهش نرخ فقر نیز منعکس شده است. بر اساس دادههای مستقل منتشرشده توسط دانشگاه کاتولیک آرژانتین (UCA)، نرخ فقر به ۳۶درصد رسیده که پایینترین سطح از سال ۲۰۱۸ محسوب میشود. این کاهش تا حدی نتیجه هدفگذاری بهتر برای ارائه کمکهای اجتماعی به خانوادههای پرجمعیت بوده است، برنامههایی که میلی در برخی موارد نسبت به دولت قبلی افزایش داده است. تمرکز این کمکها نه بر توزیع یارانههای گسترده و کمبهره، بلکه بر کمک به کسانی بوده که واقعا نیازمند هستند. بر اساس آمار یونیسف، این رویکرد باعث شده ۱.۷میلیون کودک از فقر خارج شوند.
آرژانتین بار دیگر مقصد سرمایهگذاری
همزمان با حذف مقررات دستوپاگیر و لیبرالسازی جسورانه از بازار مسکن تا حملونقل هوایی و کاهش تعرفههای گمرکی، کنترلهای قیمتی و محدودیتهای وارداتی، که بخش بزرگی از آنها زیر نظر وزیر مقرراتزدایی، فدریکو استورزنِگِر، انجام شده است که در نتیجه آن قیمتها برای مصرفکنندگان کاهش یافته، تنوع کالاها و خدمات افزایش یافته و شرکتهای داخلی و خارجی بار دیگر در حال سرمایهگذاری در کشور هستند.
دولت با برنامهای تحت عنوان RIGI تشویق به سرمایهگذاریهای بزرگ خارجی میکند؛ سرمایههای بیش از ۲۰۰میلیون دلار با معافیتهای ۳۰ساله مالیاتی، گمرکی و مقرراتی. در بخش معدن، که آرژانتین ذخایر غنی لیتیوم و مس دارد، تاکنون پروژههایی به ارزش ۳۱میلیارد دلار اعلام شده است. علاوه بر این، در بخش انرژی نیز پروژههای بزرگی پیشرفت داشتهاند؛ از توسعه انرژیهای تجدیدپذیر تا گاز و نفت و گسترش انرژی هستهای.
فقط در هفته گذشته، شرکتهای آرژانتینی و آلمانی توافق کردند درباره تامین گاز LNG برای آلمان همکاری کنند. همچنین دولت قصد دارد با جذب سرمایههای خارجی، آرژانتین را به مرکز توسعه هوش مصنوعی تبدیل کند، ترکیبی از انرژی ارزان، مقررات سبک و توان بالای فناوری در میان نیروی انسانی کشور.
حمایت گسترده عمومی از میلی
با توجه به این دستاوردهای اقتصادی چشمگیر، تعجبآور نیست که میلی در میان مردم آرژانتین از حمایت قابلتوجهی برخوردار باشد. بر اساس نتایجی که هفته گذشته موسسه نظرسنجی Opina Argentina منتشر کرد، حدود ۴۹درصد آرژانتینیها نظر مثبتی نسبت به میلی دارند، رقمی که با ۲۳درصد محبوبیت صدراعظم آلمان، فریدریش مرتس، مقایسه شده است؛ این امر میلی را در کنار پاتریسیا بولریچ، وزیر امنیت سابق و اکنون رهبر سنا، به یکی از محبوبترین چهرههای سیاسی کشور تبدیل کرده است.
در انتخابات کنگره ۲۶ اکتبر ۲۰۲۵ نیز مردم آرژانتین به میلی «رأی اعتماد» دادند. حزب او، «لا لیبرتاد آوانزا» (La Libertad Avanza)، با ۴۱درصد آرا بهطور چشمگیری جلوتر از حزب پِرونیست «فورزا پاتریا» (Fuerza Patria) با ۳۲درصد قرار گرفت. با ۹۵ نماینده در مجلس، La Libertad Avanza اکنون بزرگترین گروه پارلمانی در مجمع ملی است؛ اتفاقی که از سال ۱۹۸۹ تاکنون رخ نداده بود، زمانی که پِرونیستها دیگر بزرگترین گروه پارلمانی نیستند.
این پیروزی سیاسی نیز بههیچوجه از پیش قطعی نبود. میلی در انتخابات استانی بوئنوسآیرس در اوایل سپتامبر یک شکست سخت را تجربه کرد، پیامد موجی از اتهامات فساد علیه حلقه نزدیک او، از جمله خواهر و مشاور ارشدش، کارینا میلی، اتهاماتی که او در مواجهه با آنها عملکردی محافظهکارانه و همراه با تردید داشت. با این حال، در انتخابات کنگره که سرنوشت جهتگیری آینده کشور را تعیین میکرد، آرژانتینیها به میلی «فرصت دوم» دادند، عمدتا به این دلیل که اکثریت مردم دیگر تمایلی به بازگشت به پرونیسم و شکستهای اقتصادی گذشته آن نداشتند.
برنامه برای آرژانتین بزرگ دوباره
اکنون میلی شانس خوبی دارد تا با دیگر نیروهای اصلاحطلب در کنگره، بهویژه حزب محافظهکار PRO به رهبری رئیسجمهور پیشین مائوریسیو ماکری همکاری کند تا بودجه ۲۰۲۶ و اصلاحات ساختاری کلیدی مانند نظام مالیاتی، بازار کار، نظام بازنشستگی و ساختار فدرالیسم را به پیش ببرد.
او پیش از این در برنامهای تحت عنوان طرح برای آرژانتین بزرگ دوباره (Plan for a Great Argentina Again)، ایدههای واضح و جسورانهای را برای آینده اقتصادی کشور ارائه کرده است؛ اصلاحات ریشهای در کنار پیامهای روشن و مثبت درباره ضرورتی که این تغییرات دارد تا کشور بتواند به شکوه گذشته بازگردد. میلی همچنین از اهمیت گفتوگوی سازنده با دیگر جریانهای اصلاحطلب در کنگره و حتی با فرمانداران که نقش مهمی در آرژانتین فدرال دارند آگاه است و پس از انتخابات کنگره، بهنسبت گذشته دستکم به نسبت استانداردهای خود، چهرهای «دولتمندانهتر، مصالحهجویانهتر و کمتر تهاجمی» از خود نشان داده است.
برای مرحله بعدی این مسیر اصلاحی که اکنون آغاز شده است، تعطیلات کریسمس نمایندگان پارلمان نیز کوتاهتر از سالهای گذشته خواهد بود. میلی از هماکنون اعلام کرده است که جلسات ویژه کنگره تا ۳۰ یا حتی ۳۱ دسامبر ادامه خواهند داشت. بدین ترتیب، میلی و تمامی رهبران سیاسی آرژانتین، ماههای مهمی از تصمیمگیری پیش رو دارند. تجربه دو سال اخیر باید به مردم و سیاستمداران این اطمینان را بدهد که سیاست اقتصادی اصلاحمحور نه تنها از نظر نظری قابل اجراست، بلکه در عمل نیز نتایج ملموس و بهبودی محسوس را برای جمعیت به ارمغان میآورد. این تجربه همچنین بینشی مهم برای چالشهای فعلی در کشورهایی مانند آلمان فراهم میآورد، جایی که دودلی و فقدان چشمانداز روشن در مواجهه با نیاز به اصلاحات، بهجای جسارت و تمرکز بر ضروریات، غالب شده است. به نظر میرسد تمرکز بر اصل موضوع و داشتن شهامت برای انجام کار درست، در بلندمدت نتیجهبخش است؛ تجربهای که آرژانتین در دو سال گذشته آن را به نمایش گذاشته است.
* مدیر بنیاد Friedrich Naumann