دو روایت از نرخ سوم بنزین

بازار آریا - دنیای اقتصاد : درحالی‌که پاستور نرخ سوم بنزین را تکذیب نمی‌کند و معتقد است هر تصمیمی ابتدا باید از خود دولت شروع شود، مجلسی‌ها اما روایت دیگری دارند. آیا افزایش چند هزار تومانی قیمت بنزین می‌تواند مشکلات ساختاری انرژی را حل کند؟
شیرین جمشیدیان: افزایش نرخ بنزین از مهرماه تاکنون مطرح است و سناریوهای مختلفی برای آن عنوان می‌شود. البته گفته می‌شود تصمیم‌ها بر افزایش نرخ بنزین آزاد است با این حال اما هنوز به صورت قطعی نرخی اعلام نشده و از سوی دیگر تاریخ اجرای این افزایش نرخ نیز مشخص نیست. هرچند بر اساس لایحه بودجه 1404 دولت اجازه افزایش نرخ بنزین در سال جاری را ندارد؛ اما آن‌طور که در خبرها آمده است احتمال دارد که قیمت نرخ بنزین آزاد به 5 هزار تومان افزایش پیدا کند که اجرای آن در سال جاری نیازمند مصوبه سران قوا است. این در حالی است که برخی کارشناسان و نمایندگان مجلس معتقدند که این میزان اندک نه تنها تاثیری در درآمدهای دولت نخواهد داشت، بلکه بر میزان قاچاق سوخت نیز اثرگذار نخواهد بود. بر همین اساس رضا سپهوند، عضو هیات‌رئیسه کمیسیون انرژی مجلس در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» اعلام کرد که درآمد دولت از افزایش نرخ بنزین آزاد به 5هزار تومان معادل 30 همت خواهد بود که کمک چندانی به دولت نمی‌کند. او همچنین معتقد است که افزایش 5هزار تومانی نرخ بنزین تاثیری در قاچاق سوخت هم نخواهد داشت.
روز گذشته فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت توضیحاتی در خصوص نرخ بنزین ارائه کرد. مهاجرانی در حاشیه جلسه هیات دولت در جمع خبرنگاران در پاسخ به پرسشی درباره احتمال سه نرخی شدن قیمت بنزین، اظهار کرد که نرخ سهمیه اول و دوم که 60 و 100 لیتر است، تغییری نمی‌کند. هر تصمیمی برای قیمت بنزین مربوط به مناطق آزاد، خودروهای لوکس و خودروهای دولتی است، دولت وظیفه دارد تصمیمی بگیرد که جلوی قاچاق سوخت گرفته شود تا از هدر رفت سرمایه ملی جلوگیری کند.
به گزارش ایسنا، وی افزود: درست نیست بنزینی که برای دولت بیش از 30 هزار تومان تمام می‌شود به‌صورت رایگان قاچاق شود. همچنین سیدکامل تقوی‌نژاد دبیر هیات دولت نیز درخصوص سه نرخی شدن قیمت بنزین، گفت: این موضوع آن‌گونه که در جامعه مطرح است، انجام نخواهد شد، بلکه در برخی سهمیه‌ها از جمله سهمیه خودروهای دولتی تجدید‌نظر خواهد شد. وی اظهار کرد: درخصوص زمان و نرخ هنوز تصمیمی اتخاذ نشده و مباحث کارشناسی در جریان است. بنزین هم با قیمتی نزدیک به نرخ واردات عرضه خواهد شد.
بی‌تاثیر بر درآمدهای دولت
رضا سپهوند، عضو هیات‌رئیسه کمیسیون انرژی مجلس در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد»، با اشاره به اخباری مبنی بر احتمال افزایش نرخ بنزین آزاد به 5هزار تومان به تاثیر آن بر درآمدهای دولت اشاره کرد و گفت: به نظر می‌رسد افزایش قیمت بنزین آزاد به 5هزار تومان تاثیر چندانی بر درآمدهای دولت نداشته باشد که کمک چندانی به دولت کند. در همین زمینه نمایندگان مجلس نیز بیانیه دادند که افزایش تدریجی نرخ بنزین آزاد بر اساس تورم شکل بگیرد و اگر این اتفاق بیفتد بر مردم فشار نمی‌آورد و تورم ایجاد نمی‌کند، اما افزایش یکباره نرخ بنزین آزاد بر مردم فشار وارد می‌کند و هم تاثیری در درآمد دولت ندارد. او میزان درآمد حاصل از افزایش بنزین آزاد به 5 هزار تومان را حدود 30 همت برآورد کرد.
این نماینده مجلس در ادامه خاطرنشان کرد: چون به طور میانگین بسته به اینکه در فصل تابستان باشیم یا زمستان 126‌میلیون لیتر تا 137‌میلیون لیتر بنزین در روز مصرفمان است. تقریبا 13 هزار کارت جایگاه‌های سوخت داریم و در حال حاضر به 12 هزار کارت کاهش داده‌اند که روزانه شارژ می‌شوند و حدود 54میلیون لیتر روزانه از این کارت‌ها مصرف می‌شود. اگر نرخ بنزین آزاد را حتی 5 هزار تومان بگذاریم درآمد زیادی برای دولت ندارد، اما یک مزیت دارد و آن اینکه در حال حاضر مصرف CNG از 25‌میلیون مترمکعب به 16‌میلیون مترمکعب کاهش پیدا کرده است. یعنی خودروهای دوگانه به سمت مصرف بنزین آزاد رفته‌اند، چرا که فاصله CNG و بنزین آزاد کم است. بر این اساس با سه نرخی کردن بنزین دوباره دوگانه‌سوزها به سمت مصرف CNG می‌روند و کاهش مصرف بنزین را شاهد خواهیم بود. بر این اساس دیگر نیاز نیست که واردات بنزین را انجام دهیم و این درحالی است که ما 6‌میلیارد دلار بنزین وارد می‌کنیم.
بی‌تاثیر در قاچاق سوخت
سپهوند‌ تصریح کرد: از سوی دیگر افزایش نرخ بنزین آزاد می‌تواند از قاچاق سوخت جلوگیری کند. البته قیمت بنزین آزاد که در حال حاضر مطرح می‌شود به اندازه‌ای بالا نیست که بتواند قاچاق سوخت را کاهش دهد. بنزین برای قاچاق در داخل کشور 15 هزار تومان خریداری می‌شود و در مرز حدود 25 هزار تومان به فروش می‌رسد و آن سوی مرز 50 هزار تومان معامله می‌گردد. بر این اساس افزایش نرخ بنزین آزاد به 5هزار تومان تاثیر چندانی بر قاچاق سوخت نخواهد داشت. اما این اقداماتی است که دولت برای کاهش مصرف به کار می‌برد.
او تاکید کرد: به نظر می‌رسد دولت ابتدا باید روی روش‌های غیر‌قیمتی کار کند. برای مثال روی کارت‌های سوخت کدینگ بزند که هر شهر و هر استانی فقط بتوانند از کارت‌های سوخت همان استان استفاده کنند و به این شکل نباشد که شاهد مهاجرت کارت‌ها باشیم. مهاجرت کارت‌ها نشان می‌دهد که در استان‌های شرقی و جنوبی به شدت قاچاق سوخت انجام می‌گیرد و می‌توان قاچاق سوخت را با کدینگ کردن به شدت پایین آورد و حتما نیاز نیست که به سمت افزایش قیمت برویم.
این عضو هیات‌رئیسه کمیسیون انرژی مجلس؛ با اشاره به هزینه تمام شده نفت برای دولت‌ اظهار کرد: اگر نفت خام را به صورت مجانی به پالایشگاه‌ها بدهند از زمانی‌که پالایش و به جایگاه‌ها حمل می‌شود و کارمزد جایگاه‌دار داده می‌شود 7500 تا 8000 تومان هزینه آن می‌شود. دولت می‌گوید من همین پول را بگیرم. از نظر منطقی درست است، اما چون درآمدها واقعی نیست به مردم فشار می‌آید و برهمین اساس تعدادی از نمایندگان با آن مخالف هستند. بنابراین ابتدا باید درآمدهای مردم واقعی شود و بعد شاهد واقعی شدن قیمت‌ها باشیم.
افزایش نرخ برای امسال منوط به مصوبه سران
سپهوند گفت: بسیاری از تاکسی‌ها از بنزین آزاد استفاده‌ می‌کنند و اگر بنزین 5هزار تومانی به تاکسی‌ها بدهیم آنها نیز کرایه‌ها را بالا می‌برند و طبیعی است که به مردم فشار وارد می‌شود. از سوی دیگر تاکسی‌های اینترنتی نیز از بنزین آزاد 3هزار تومانی استفاده می‌کنند. او در خصوص زمان افزایش قیمت بنزین آزاد، خاطرنشان کرد: در بودجه 1404 مجلس اجازه افزایش قیمت بنزین را به دولت نداد و این اقدام اگر بخواهد در سال جاری اجرایی شود نیاز به مصوبه سران قوا دارد. فعلا خبری از افزایش قیمت بنزین ندارم مگر آنکه سران قوا بخواهند در این خصوص تصمیم بگیرند.