بازار آریا - تسنیم /بررسیهای آماری نشان میدهد حدود 200 میلیون دلار از محموله مونتاژ کاران با وجود اظهار امکان ترخیص پیدا نکرده است. وزارت صمت به عنوان متولی حوزه خودرو همچنین گمرک ایران، در خصوص علت عدم تکمیل تشریفات مربوط به ترخیص این کالاها بایستی شفاف سازی کنند.
اخیرا جداول مربوط به 1.5 میلیارد دلار کالای اظهار شده اما ترخیص نشده مربوط 120 شرکت در فضای رسانه ای کشور منجر به شکل گیری بحثهایی در خصوص علت عدم ترخیص به موقع کالاها از سوی شرگکتهای تولیدی و بازرگانی شده است.

پس از رسیدن کالای وارداتی به مرزهای کشور و تخلیه آن درانبار گمرکات، ذینفعان که مجوز ثبت سفارش کالای موجود را اخذ نموده اند همراه با سایر مدارک مرتبط ازجمله بارنامه و قبض انبار،اقدام به تنظیم اظهارنامه درسامانه گمرک می نمایند و تشریفات ترخیص با مطابقت کالای موجود با اسناد براساس مدیریت خطر در مسیرهای سه گانه گمرکی شروع می شود.
پس از تشریفات ارزیابی و مطابقت کالای موجود با اسناد و بررسی کارشناسی سیستمی و اخذ مجوزهای ضرورتی لازمه سازمان های همجوار(استاندارد، بهداشت، قرنطینه و...) و اخذ کد ساتای بانک مرکزی و ایجاد اطلاعات منشا ارز، اظهارنامه بصورت سیستمی به درب خروج گمرک ارسال شده که پس از کنترل نهایی درب خروج،کالای اظهاری آماده ترخیص و خروج از گمرک است.
درمواردی که پس از مطابقت اسناد با کالای موجود از نظر گمرک اختلافی از هرحیث مشاهده نگردد و حقوق ورودی متعلقه پرداخت گردد و مجوزهای لازمه ازجمله کد ساتای بانک اخذ گردد و در صورتیکه شرکت های اظهارکننده دارای بدهی قطعی بابت اظهارنامه های قبلی نباشد و مشمول ماده7 قانون امور گمرکی نشده باشد دلیلی جهت عدم ترخیص کالا وجود نخواهد داشت.
باتوجه به محدودیت های ارزی سالهای گذشته وسیاست های بانک مرکزی جهت مصارف صحیح ارزی کشور،واردکنندگان کالا در صف تخصیص و تامین ارز قرار گرفته و پس از صدور کدساتا و ایجاد اطلاعات منشا ارز در سامانه گمرک، قادر به ترخیص کالای خود خواهند بود و یکی از دلایل عمده رسوب کالا درگمرکات مربوط به صدور کد 16 رقمی ساتا توسط بانک های عامل جهت ترخیص کالا در گمرکات است.
باتوجه به تاخیر در راه اندازی سامانه جامع تا کنون، ذینفعان پس از تخصیص و تامین ارز کالای خود و صدورکد ساتا،می بایست کد منشا ارز را بصورت دستی درسامانه گمرک وارد نمایند تا اطلاعات منشا ارز در این سامانه بارگذاری و قفل سیستمی بانک برطرف و اظهارنامه قابل تایید نهایی و ارسال به درب خروج گمرک گردد و درصورتیکه این ذینفعان عمدا اقدام به بارگذاری کد منشا ارز صادره بانک عامل در سامانه گمرک ننمایند، هیچگونه کنترلی جهت این تاخیر دربارگذاری اطلاعات منشا ارز و رسوب کالا درگمرک پیش بینی نشده است.
لذا اینک ضروری است گمرک ایران دلایل رسوب بیش از182 میلیون دلاری کالاهای شرکت های خودرو ساز را اعلام نماید و مشخص نماید که دلایل این رسوب،عدم صدور بموقع کد ساتای بانک است و یا دلایل دیگری همچون اجرای ماده 7 قانون امور گمرکی و بدهی های گذشته این شرکت ها به گمرک موجب رسوب این حجم از کالا شده است.
یا اینکه این واردکنندگان هستند که عمدا اقدام به بارگذاری کد منشا ارز در سامانه گمرک ننموده اند و اراده ای جهت ترخیص بموقع کالای خود ندارند که البته در صورتیکه اینگونه باشد یکی از دلایل عدم تحویل بموقع خودروهای تولیدی به مصرف کنندگان و افزایش قیمت تمام شده را باید در این بخش جستجو کرد.
از سوی دیگر با توجه به اینکه حوزه مونتاژ کاران ذیل وزارت صمت قرار گرفته است، این وزارتخانه نیز در خصوص دلایل عدم ترخیص از جمله عدم تخصیص ارز، مجوزهای استاندارد و یا دلایل غیر معمول دیگر شفاف‌سازی کند.