بزرگنمايي:

بازار آریا - دنیای اقتصاد : فعالان تجاری در نخستین ماه سال جاری با ثبت تراز مثبت تجاری به کار خود خاتمه دادند. ترازی که هم با احتساب نفت، برق و خدمات فنی و مهندسی و هم بدون آن مازاد دارد. اما بررسی‌ها نشان می‌دهد که اعداد و ارقام ثبت‌شده در ماه فروردین نمی‌تواند معیار درستی برای پیش‌بینی وضعیت تجارت تا پایان سال باشد.
تجارت خارجی ایران که سال‌گذشته را با تراز تجاری منفی 16‌میلیارد دلار به پایان رساند و یک رکورد تاریخی به‌ثبت رساند، نخستین ماه امسال وضعیت مناسبی را تجربه کرده‌است. براساس جدیدترین آمار منتشرشده از سوی گمرک ایران، تجارت خارجی 48‌درصد رشد کرده و تراز تجاری نیز بدون احتساب صادرات نفت مثبت شده‌است. تصمیم جدید دولت برای اعلام آمار تجارت خارجی از سال‌گذشته، اعلام آمار تجارت خارجی به‌علاوه صادرات نفت، برق و خدمات فنی‌مهندسی بوده‌است. این موضوع موجب می‌شد تا برخی از مقامات تراز تجاری را با اضافه‌کردن این موارد، مثبت ارزیابی کنند. این موضوع از یک‌سو توان بررسی ارقام تجارت خارجی را از کارشناسان می‌گرفت و از سوی دیگر واقعیت‌های تجارت خارجی را در حاشیه می‌برد. البته از یک‌سو، آمارهای صادرات نفت، برق و خدمات فنی‌مهندسی به‌صورت شفاف اعلام می‌شد؛ چیزی که تا پیش از این سابقه نداشت.
با آغاز سال‌جدید تجارت خارجی کشور روی‌خوش به خود دید و بنا بر اعلام گمرک ایران، تراز تجاری با احتساب نفت، برق و خدمات فنی‌مهندسی و بدون احتساب آن مثبت ارزیابی شده‌است. البته باید توجه داشت که فروردین به دلیل تعطیلات نوروز معمولا یکی از کمترین ارقام تجارت خارجی را در طول دوازده ماه ثبت می‌کند، بنابراین نمی‌توان بر مبنای این ارقام پیش‌بینی درستی درخصوص تجارت در سال‌جاری ارائه کرد، ولی گزارش گمرک نشان می‌دهد که در نخستین ماه سال، ارزش صادرات به نسبت مدت مشابه سال‌گذشته کمتر بوده‌است.
تجارت 10.5میلیاردی فروردین
گمرک جمهوری‌اسلامی ایران اعلام‌‌‌‌‌کرد؛ با افزایش 48‌درصدی تجارت خارجی کشور در نخستین ماه از سال، تراز تجاری کشور با و بدون احتساب نفت مثبت شد. به گزارش گمرک، تجارت خارجی کشور (مجموع صادرات و واردات) با احتساب نفت‌خام، میعانات گازی، خدمات فنی‌مهندسی و برق در فروردین ماه سال‌جاری با 47.63درصد افزایش به رقم 10‌میلیارد و 420‌میلیون دلار رسید. از مجموع صادرات و واردات کشور، هفت‌میلیارد و 680‌میلیون دلار به صادرات و 2‌میلیارد و 740‌میلیون دلار آن به واردات اختصاص داشت. بر اساس این گزارش، تراز تجاری کشور با احتساب نفت‌خام، میعانات گازی، خدمات فنی‌مهندسی و برق در فروردین ماه سال‌جاری نسبت به مدت مشابه سال‌قبل به میزان چهار‌میلیارد و 940‌میلیون دلار مثبت بوده‌است. این گزارش با اشاره به اینکه صادرات بدون احتساب نفت‌خام، میعانات گازی، خدمات فنی‌مهندسی، برق و صادرات از محل تجارت چمدانی در این مدت به میزان سه‌میلیارد و 170‌میلیون دلار بوده‌است، می‌افزاید: تراز تجاری کشور بدون‌نفت هم در فروردین ماه در مقایسه با مدت مشابه قبل 430‌میلیون دلار مثبت بود. این گزارش حاکیست، صادرات نفت‌خام، کوره و میعانات گازی در فروردین ماه سال‌جاری چهار‌میلیارد و 180‌میلیون دلار بوده‌است. همچنین ارزش صادرات کشور در فروردین ماه سال‌جاری نسبت به مدت مشابه سال‌قبل 16.85درصد کاهش نشان می‌دهد. این گزارش با اشاره به اینکه سه قلم عمده کالای صادراتی در فروردین1403 به پروپان ‌مایع‌شده با 218‌میلیون دلار، متانول با 201‌میلیون دلار و قیرنفت با 180‌میلیون دلار اختصاص داشت، می‌افزاید: میانگین ارزش هر‌تن کالای صادراتی در این مدت با 7.96درصد کاهش به رقم 328دلار رسیده‌است. در این مدت، 9‌میلیون و 700‌هزار‌ تن کالا به خارج از کشور صادر شد که نسبت به مدت مشابه سال‌قبل 9.66درصد کاهش داشته‌است.
چین؛ مقصد نخست صادرات
عمده‌‌‌‌‌ترین مقاصد کالاهای صادراتی ایران در فروردین ماه سال‌جاری شامل کشورهای چین، عراق، امارات‌متحده‌عربی، ترکیه، پاکستان، افغانستان و عمان بوده‌است که این هفت کشور، 78‌درصد از وزن و 83‌درصد از ارزش کل صادرات کشور را به خود اختصاص دادند. براساس این گزارش، در فروردین ماه سال‌جاری، میزان صادرات کالاهای پتروشیمی سه‌میلیون و 300‌هزار ‌تن به ارزش یک‌میلیارد و 400‌میلیون دلار بوده که به لحاظ وزن 25.77درصد و از حیث ارزش 24‌درصد کاهش نشان می‌دهد. این گزارش می‌افزاید: در بین 10 قلم عمده کالاهای صادراتی، گازهای نفتی و هیدروکربورهای گازی‌شکل مایع‌شده، اوره و میله‌‌‌‌‌های آهنی و فولادی از بیشترین افزایش و گاز طبیعی مایع‌شده، شمش از آهن و فولاد و بوتان مایع‌شده از بیشترین کاهش در ارزش برخوردار بودند. گزارش گمرک درباره واردات کالا به کشور در فروردین ماه سال‌جاری، می‌افزاید: در این مدت 2‌میلیون و 400‌هزار‌تن کالا به ارزش 2‌میلیارد و 700‌میلیون دلار وارد کشور شد که به لحاظ وزن 33.38درصد افزایش و از حیث ارزش 11.36درصد کاهش داشته‌است.
اقلام عمده وارداتی
ذرت دامی با 353‌میلیون دلار، کنجاله سویا با 181‌میلیون دلار و گوشی‌های تلفن هوشمند با 106‌میلیون دلار، سه قلم عمده کالاهای وارداتی در فروردین ماه سال‌جاری بوده‌اند. بیشترین افزایش در بین 10 قلم نخست کالاهای وارداتی به طلا به اشکال خام، کنجاله سویا و روغن دانه آفتابگردان و بیشترین کاهش در ارزش نیز به قطعات منفصله جهت تولید اتومبیل سواری با کد تعرفه 98870312، دانه سویا و برنج اختصاص داشت. متوسط ارزش گمرکی هر‌تن کالای وارداتی در فروردین ماه سال‌جاری یک‌‌‌‌‌هزار و 122 دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال‌قبل 33.54درصد کاهش داشته‌است.
مبادی اصلی واردات
بر اساس این گزارش، هفت‌کشور نخست طرف معامله با ایران در فروردین ماه سال‌جاری شامل امارات‌متحده‌عربی، چین، ترکیه، هلند، آلمان، هند و هنگ‌‌‌‌‌کنگ در مجموع 72‌درصد از وزن و 78‌درصد از ارزش کل واردات کشور را به خود اختصاص دادند. میزان ترانزیت خارجی کشور از مسیر ایران در فروردین ماه سال‌جاری با 47‌درصد افزایش، به رقم یک‌میلیون 600‌هزار ‌تن رسید.
تداوم افزایش ترانزیت خارجی از مسیر ایران
همچنین گمرک ایران اعلام کرد: ترانزیت خارجی از مسیر ایران در اولین ماه از سال‌1403 با تداوم شیب افزایشی در ماه‌های اخیر، به رقم یک‌میلیون و 600‌هزار ‌تن رسید. این میزان ترانزیت خارجی از مسیر ایران در فروردین ماه سال‌جاری نسبت به مدت مشابه سال‌قبل 47‌درصد افزایش را نشان می‌دهد. براساس این گزارش، بیشترین میزان ترانزیت خارجی در مدت یادشده از مبدا گمرکات پرویزخان در استان کرمانشاه و شهیدرجایی و باشماق در استان کردستان انجام گرفته‌است. این گزارش می‌افزاید: در فروردین ماه سال‌جاری، 486‌هزار‌تن کالا از مبدا گمرک پرویزخان، 377‌هزار ‌تن از مبدا گمرک شهیدرجایی و 203‌هزار‌ تن از مبدا گمرک باشماق ترانزیت شده‌است.
نخستین ماه‌های سال‌ چگونه گذشته است؟
نگاهی اجمالی به آمارهای تجارت خارجی در نخستین ماه سال‌های 1399 تا 1403 نشان می‌دهد روند تجارت در طول سال ‌معمولا از این ارقام تبعیت نمی‌کند. در سال‌1399 صادرات ارزشی معادل یک‌میلیارد و 643‌میلیون دلار و واردات ارزشی معادل یک‌میلیارد و 877‌میلیون دلار داشته‌است. این رقم، کمترین رقم در صادرات و واردات سال‌99 است و در هیچ‌یک از ماه‌های بعد تکرار نشده‌است. در سال‌1400 صادراتی با ارزش 2‌میلیارد و 955‌میلیون دلار انجام‌شده و کالاهایی با ارزش 2‌میلیارد و 795‌میلیون دلار به کشور واردشده‌است. در این سال‌نیز آمار صادرات در فروردین ماه از سایر ماه‌ها کمتر بوده و واردات نیز از قاعده تبعیت کرده‌است. اما در سال‌1401 صدور کالا به ارزش 4‌میلیارد و 241‌میلیون دلار ثبت‌شده و واردات نیز به 3‌میلیارد و 654‌میلیون دلار رسیده‌است. در این سال‌صادرات در فروردین به نسبت حداقل 7 ماه، وضعیت بهتری در صادرات رقم خورده؛ اما در واردات همچنان کمترین ارزش مربوط به فروردین ماه است. در سال‌1402 نیز 3‌میلیارد و 815‌میلیون دلار کالا صادرشده و در ازای آن 3‌میلیارد و 86‌میلیون دلار به کشور واردشده که در این سال، صدور کالا در فروردین نسبت به 11 ماه بعد از آن چندان پایین نبوده و در چند ماه شاهد ثبت ارقامی کمتر از فروردین ماه بودیم، اما در واردات کمترین ارزش مربوط به همان ماه نخست سال‌ است.
--> اخبار مرتبط آخرین وضعیت از واردات و تخصیص ارز خودرو صادرات و واردات سال 1402 ایران در یک نگاه کمک بزرگ پلیس ایران به بلژیک+جزییات کاهش ارزشی تجارت ایران و چین از بلاک چین تا مِگاایکس‌ری