بزرگنمايي:

بازار آریا - محمود فاضلی/تحلیلگر امور بین‎الملل اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، در موضع‎گیری خود درباره تنش بین ایران و اسرائیل توضیحات مهمی ارائه کرد. به ‎گفته وی «مشاهده می‌کنیم که خطراتی که در 7ماه گذشته سعی در جلوگیری از آن داشتیم، به تدریج واقعی می‌شوند. وقایعی که رخ داد هم استاندارد دوگانه غرب و هم احتمال وقوع جنگی را که می‌تواند کل منطقه را در برگیرد، نشان داد. در آخرین مورد، منبع مشکل باید به‌درستی شناسایی شود. اسرائیل از 7اکتبر، اقدامات تحریک‌آمیزی را برای گسترش آتش در منطقه انجام داده است. هدف قرار دادن سفارت ایران در دمشق توسط اسرائیل که برخلاف قوانین بین‌المللی و کنوانسیون وین انجام شد، آخرین قطره‌ای بود که کاسه صبر را لبریز کرد.»
به باور اردوغان، به‌جز چند کشور، هیچ‌کس به وحشی‎گری اسرائیل که مقررات بین‌المللی را زیر پا گذاشت، واکنش نشان نداد. آنهایی که ماه‌ها در برابر نگرش تهاجمی اسرائیل سکوت کرده‌اند، بلافاصله رقابتی را برای محکوم کردن واکنش ایران آغاز کردند؛ ولی در اینجا، این خود نتانیاهو است که باید قبل از هر چیز محکوم شود. این کسی جز نتانیاهو نیست که بیش از 34هزار انسان بی‌گناه را به قتل رسانده، اصحاب رسانه‌ای را که هدفی جز تهیه گزارش نداشتند، کشته؛ مدارس، کلیساها، مساجد، اردوگاه‌های آوارگان و افرادی را که در صف دریافت کمک بودند، بمباران کرده و در جلوی چشم جهانیان نسل‌کشی کرده و برای کاهش فشار افکار عمومی هرگونه گستاخی را به نمایش گذاشته است. نتانیاهو جان شهروندان خود و مردم منطقه را به خطر می‌اندازد تا عمر سیاسی خود را افزایش دهد. این ‌یک واقعیت غیرقابل‌ انکار است که نتانیاهو و کابینه خونخوار او مسوول اصلی تنشی هستند که همه ما را نگران کرد. ما معتقدیم بیاناتی که بدون پذیرش این واقعیت ارائه می‌شود، هیچ فایده‌ای در کاهش تنش نخواهد داشت.
به‎عنوان ترکیه، ما تماس‌های خود را افزایش داده‌ایم تا اطمینان حاصل کنیم که قتل‌عام در غزه به پس‌زمینه کشیده نشود. وزیر امور خارجه ما با همتایان آمریکایی، ایرانی، انگلیسی و اردنی خود و دبیرکل سازمان ملل متحد گفت‌وگو کرد. ما نیز با «شیخ تمیم» امیر قطر گفت‌وگوی تلفنی داشتیم. ما به دیپلماسی تلفنی خود ادامه خواهیم داد. همه طرف‌ها باید از این حقیقت آگاه باشند که با تشدید مداوم تنش نتیجه‌ای حاصل نخواهد شد. افزودن هیزم به آتش و پشتیبانی مداوم از دولت نتانیاهو هیچ سودی برای کسی نخواهد داشت. ما از همه بازیگران دعوت می‌کنیم که حملات را متوقف و مسوولانه عمل کنند. واضح است تا زمانی که ظلم و نسل‌کشی در غزه متوقف نشود، منطقه آبستن تنش‌های جدیدی خواهد بود. تحولات طی ماه‎های اخیر تنها یک قربانی داشته است و آن مردم مظلوم غزه هستند. اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه در روزهای اخیر با اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس نیز دیدار داشته است. کمک‌های بشردوستانه، آتش‌بس دائمی و تضمین صلح در منطقه از محورهای اصلی این نشست بود که همزمان با ادامه تنش اسرائیل-ایران و حملات مداوم به غزه برگزار شد.
این دیدار که در پشت درهای بسته حدود 2.5ساعت به طول انجامید، از نزدیک توسط تمام جهان دنبال شد. اردوغان در این دیدار با اشاره به اینکه ترکیه به تلاش‌های دیپلماتیک خود برای جلب‌توجه جامعه بین‌المللی به ظلم و ستمی‌ که علیه فلسطینیان اعمال می‌شود، ادامه داده و در هر فرصتی بر ضرورت پایان دادن به وحشی‌گری و برقراری آتش‌بس فوری و دائمی تاکید می‌کند، اظهار کرد: «اسرائیل قطعا روزی تاوان ظلمی‌ را که بر فلسطینی‌ها روا می‌دارد، خواهد پرداخت. ترکیه به تشریح قتل‌عام غزه در همه‌جا ادامه خواهد داد و تمام تلاش خود را برای ایجاد کشور مستقل فلسطین که کلید صلح منطقه‌ای است و برقراری صلح و آرامش دائمی در منطقه انجام خواهد داد.» اردوغان با تاکید بر اهمیت فوق‌العاده وحدت فلسطینیان در این مرحله، ابراز کرد که قوی‌ترین پاسخ به اسرائیل و راه پیروزی از طریق وحدت و یکپارچگی است و باید در مقابل اسرائیل که افکار بین‌المللی را گمراه می‌کند، آرمان برحق فلسطین و حقایق بیشتر مطرح شود. اردوغان همچنین به هنیه به‌دلیل شهادت 3 فرزند و 4 نوه‌اش در حمله رژیم صهیونیستی تسلیت گفت.
«یسرائیل کاتز» وزیر امور خارجه رژیم صهیونیستی در پیامی ‌به زبان ترکی در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی ایکس، دیدار اردوغان با اسماعیل هنیه را به‎شدت مورد انتقاد قرار داد. اونجو کچلی، سخنگوی وزارت امور خارجه طی انتشار پیامی در حساب کاربری خود در شبکه‌های اجتماعی گفت: «کسانی که باید شرمنده باشند، مقامات اسرائیلی هستند که نزدیک به 35هزار فلسطینی را به قتل رساندند که اکثرا کودکان و زنان بودند. تلاش اعضای کابینه اسرائیل برای تغییر دستور کار نتیجه‌ای دربرنخواهد داشت. اولویت ترکیه پایان دادن به کشتار غزه و برقراری صلح دائمی در منطقه با تشکیل دولت فلسطین است.» هاکان فیدان، وزیر امور خارجه ترکیه در راستای دیپلماسی فعال خود در سفر به قطر اعلام کرد که نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل منطقه را به جنگ کشانده است. به اعتقاد او آنچه اتفاق افتاد به همه نشان داد که احتمال وقوع جنگی که کشورهای خارج از منطقه نیز در آن دخیل خواهند بود، چندان دور نیست.
ما قبلا نسبت به احتمال تشدید و گسترش جنایات اسرائیل در غزه هشدار داده بودیم. قدرت‌های فرامنطقه‌ای نیز باید با خونسردی نسبت به تحولات خاورمیانه عمل کنند. آنچه در 13آوریل رخ داد، درس‌های بسیار مهمی را برای ما آشکار می‌کند. اولا، قوانین بین‌المللی برای همه الزام‌آور است. کلید صلح و ثبات در سطح جهانی، رعایت قوانین بین‌المللی است. ثانیا بدیهی است که نخست‌وزیر اسرائیل تلاش می‌کند منطقه ما را به جنگ بکشاند تا در قدرت بماند. کسانی که بدون قید و شرط از نتانیاهو حمایت می‌کنند، باید فورا در موضع خود تجدیدنظر کنند. ثالثاً و مهم‌تر از همه، اساس وقایع در خشونت و ظلم اسرائیل در غزه نهفته است. فیدان در ادامه اجرای دقیق قطعنامه 2728 شورای امنیت سازمان ملل متحد و اقدامات پیشگیرانه دیوان بین‌المللی دادگستری را ضروری خواند و گفت: «باید هر چه سریع‌تر آتش‌بس فوری و دائمی حاصل شود و به کمک‌های بشردوستانه اجازه داده ‌شود. پس ‌از آن، ما باید فورا برای اجرای راه‌حل دو دولتی گام برداریم.»
--> اخبار مرتبط رئیسی دو هفته دیگر به ترکیه می‌رود موافقت ارمنستان با مذاکرات پیشنهادی آذربایجان/ ایران میزبان می شود درخواست مشترک ترکیه و عربستان از ایران اردوغان: بر سر زنگزور با ایران مساله داریم اگر یک ایرانی‌تبار رئیس جمهور ترکیه شود