بزرگنمايي:

بازار آریا - علی قاسمی/ عباس بیات سال 1402، سال بخصوصی برای بورس تهران و صنایع فعال در این بازار بود، به طوری که برخی از صنایع بورسی که اندازه بزرگ‌تری نسبت به سایرین دارند، با وجود رشد قیمت دلار موفق نشدند درآمد خود را به اندازه رشد دلار افزایش دهند. این درحالی است که طی سال‌های گذشته اثر رشد قیمت ارز بر درآمد صنایع بورسی بیشتر از امروز بود. دخالت دولت در امر قیمت‌گذاری و تخصیص ارز در بخش خوراک و محصولات صنایع در کنار رکود جهانی و کاهش قیمت‌ها، فشار مضاعفی بر صنایع وارد کرد، به طوری که سهامداران با وجود رشد بیش از 50درصدی قیمت دلار نیما، همچنان موفق نشدند بازدهی فراتر از دلار را به ثبت برسانند.
گزارش‌‌‌ شرکت‌ها نیز گویای همین موضوع است. انتشار عملکرد اسفندماه صنایع بورسی در سامانه کدال به‌تازگی به پایان رسیده است. بررسی‌‌‌ این گزارش‌‌‌ها نشان می‌دهد که درآمد بازار، در سال 1402، نزدیک به 2هزار و 867همت بوده که نسبت به سال قبل، تنها 32.54درصد افزایش یافته است. این میزان از درآمد به دلار آمریکا، حدود 74میلیارد و 889میلیون دلار است که اتفاقا افت 5درصدی را نسبت به 1401 نشان می‌دهد. درآمد زمستان بازار سهام، حدود 795همت بوده که نسبت به زمستان گذشته، رشد 27درصدی را تجربه کرده است. درآمد دلاری زمستان 1402 نسبت به زمستان قبل، نیز افت 3.43درصدی را به ثبت رسانده است. ضمن آنکه درآمد اسفند 1402 نسبت به اسفند سال گذشته، تنها 10.41درصد بهبود یافته است. صنعت سیمان، ماشین‌آلات، سایر مواد معدنی، سخت‌افزار و تجهیزات، هتل و رستوران، خرده‌فروشی، نوشیدنی، لاستیک و پلاستیک، حفاری و بنادر و کشتیرانی، جزو صنایعی بودند که بیشترین رشد درآمد را در سال 1402 نسبت به 1401 به ثبت رساندند و شاخص صنایع مذکور بازدهی قابل‌توجهی را برای سهامداران خود به ارمغان آورده‌‌‌ است.
زورآزمایی دلاری‌‌‌ها نتیجه خواهد داد؟
صنایع دلاری، در سال گذشته به دلیل تثبیت نرخ ارز شرایط خوبی نداشتند و فقط در زمستان موفق شدند اندکی سطح درآمد خود را به دلیل رشد قیمت دلار افزایش دهند. احتمالا رشد قیمت‌های جهانی در سال‌جاری محرک خوبی برای این صنایع خواهند بود. آهن و فولاد، در سال 1402، درآمدی معادل 593همت را کسب کرده است. این میزان نسبت به سال قبل، رشد 42درصدی را نشان می‌دهد که با توجه به شرایط صنعت و رکود قابل‌توجه در بازارهای جهانی، قابل قبول است. فروش این صنعت در بورس‌کالا با نرخ‌های بالاتر طی ماه‌‌‌های پایانی سال، سبب شد تا این صنعت عملکرد خوبی را برای سهامداران خود به ارمغان آورد. هرچند این صنعت در زمستان، موفق نشد سطح درآمد خود را نسبت به زمستان گذشته به طور قابل قابل‌توجهی افزایش دهد. با این حال رشد درآمد دلاری فولادی‌‌‌ها در سال 1402 نسبت به سال قبل، حدود 1.6درصد بوده است. P/E این صنعت با میانه تاریخی خود اختلاف زیادی ندارد. اما رشد قیمت دلار و بهبود قیمت‌ها در بورس‌کالا می‌‌‌تواند این نسبت را در فولادی‌‌‌ها بیشتر افزایش دهد. «فسبزوار»، «ارفع» و «کاوه» با نسبت P/E آینده‌‌‌نگر پایین و رشد قابل‌توجه درآمد سالانه جزو بهترین و امن‌‌‌ترین گزینه‌‌‌ها در این صنعت هستند.
صنعت فلزات گرانبها، در سال 1402، 170همت درآمد را ثبت کرده که نسبت به سال قبل رشد 38درصدی داشته است. درآمد دلاری این صنعت افت اندکی داشته و موفق نشده است به اندازه دلار درآمد خود را افزایش دهد. با این حال، این صنعت در سال 1402 بازدهی بیشتری نسبت به فولادی‌‌‌ها داشته است. «فسوژ» و «فاسمین» همچنان بهترین گزینه‌‌‌های این صنعت برای سال جدید هستند. با توجه به اینکه نسبت قیمت به سود این صنعت بیشتر از میانه تاریخی آن است، سرمایه‌گذاران احتیاط بیشتری نسبت به این صنعت به خرج می‌دهند.
صنعت اوره، از این روی با بازدهی 12.52درصدی از بازار جا ماند که با افت 13درصدی درآمد سالانه نیز همراه بوده است. این صنعت در سال 1402، حدود 75همت معادل 2میلیارد دلار درآمد داشته است. درآمد دلاری این صنعت در 1402، حدود 38درصد کاهش یافته است. همچنان، «شپدیس» و «شیراز» انتخاب سرمایه‌گذاران به لحاظ بنیادی خواهند بود. صنعت سیمان، مانند سال 1401، بازدهی خوبی داشته و موفق شده است در سال‌جاری با بازدهی 40درصدی تورم را برای سرمایه‌گذاران پوشش دهد. درآمد این صنعت به 47همت در سال 1402 رسید و 50درصد بهبود نسبت به سال قبل نشان می‌دهد. درآمد دلاری این صنعت در سال 1402، 8درصد بهبود یافت و 4درصد درآمد دلاری زمستان نسبت به زمستان قبل، افزایش پیدا کرده است.
پتروشیمی‌‌‌ها در سال گذشته، اوضاع خوبی نداشتند، به طوری که بازدهی این صنعت تنها 7درصد بوده است. درآمد 507همتی این صنعت در 1402 تنها 17درصد نسبت به 1401، افزایش یافته است. این درحالی است که در اسفندماه و ماه‌‌‌های پایانی سال، رشد درآمدی خوبی نصیب این صنعت شده است. رشد قیمت دلار تا حدودی این صنعت را در پایان سال از منجلاب رکود نجات داد. در سال‌جاری نیز رشد قیمت دلار می‌‌‌تواند صنعت را بهبود بخشد. اما این نکته حائز اهمیت است که ریسک نرخ خوراک و سیاست‌‌‌های سال گذشته دولت می‌‌‌تواند دوباره گریبانگیر این صنعت شود.
سبقت گرفتن درآمد ریالی‌‌‌ها در بورس 1402
شرکت‌های دارویی بازار سرمایه در سال 1402 مجموعا بازدهی 29درصدی را نصیب سهامداران خود کردند که این بازدهی 17واحد درصد از متوسط بازار سرمایه بیشتر بوده است. این شرکت‌ها طی سال 1402 با ثبت مجموع درآمد 102هزار میلیارد تومان توانستند فروش خود را نسبت به سال 1401 به‌‌‌ میزان 38درصد افزایش دهند. فروش زمستان دارویی‌‌‌ها 24هزار و 175میلیارد تومان به ثبت رسیده که در قیاس با مدت مشابه سال قبل 10درصد رشد یافته است. در این بین براساس آخرین گزارش فعالیت ماهانه 1402 مجموع درآمد این صنعت در مقیاس نقطه به نقطه طی اسفندماه در حدود 9.6درصد افزایش یافته است. با این حال فروش اسفندماه دارویی‌‌‌ها نسبت به میانگین 1402 به‌‌‌دلیل کاهش تقاضای محصولات با کاهش 18درصدی همراه بوده و این افت در مقایسه با بهمن‌ماه نیز تکرار شده و حدود 18درصد مجموع درآمد دارویی‌‌‌ها طی دوازدهمین ماه از سال 1402 کاهش یافته است.
با وجود رشد ریالی درآمد این صنعت، فروش دلاری دارویی‌‌‌ها طی سال گذشته با افت همراه بوده است. بر این اساس فروش دلاری این صنعت طی 1402 به‌‌‌میزان 2میلیارد و 673میلیون دلار بوده که نسبت به سال 1401 افت 0.93درصدی را تجربه کرده است. در بازه فصلی افت دلاری فروش داروسازان تداوم داشته و طی زمستان در مجموع با کاهش 17درصدی نسبت به زمستان 1401 همراه بوده است. این کاهش در بازه ماهانه نیز تداوم داشته و طی اسفندماه مجموع درآمد دلاری دارویی‌‌‌ها در مقایسه با اسفند 1401 به‌‌‌میزان 10درصد کاهش یافته است. در میان شرکت‌های دارویی «دبالک»، «کی‌‌‌بی‌سی» و «دجابر» در سال 1402 به‌‌‌ترتیب 44، 34 و 31درصد فروش دلاری خود را نسبت به سال قبل افزایش داده‌‌‌اند و با این رشد بهترین عملکرد را نسبت به هم‌‌‌گروهی‌‌‌های خود به ثبت رسانده‌اند.
شرکت‌های تایرساز بازار سرمایه در سال 1402 جزو بهترین صنایع بورسی بودند و مجموعا 55درصد بازدهی را نصیب سهامداران خود کردند که این عدد 43 واحد درصد از میانگین بازار بیشتر بوده است. مجموع فروش تایرسازان در سال 1402 به‌‌‌میزان 31هزار و 136میلیارد تومان به ثبت رسیده که در قیاس با 1401 به‌‌‌میزان 46درصد افزایش یافته است. در مقیاس نقطه به نقطه طی اسفندماه مجموع درآمد تایرسازان به‌‌‌میزان 32درصد جهش یافته است. مجموع فروش تایرسازان در فصل زمستان 1402، به‌‌‌میزان 8هزار و 674میلیارد تومان به ثبت رسیده که در قیاس با زمستان سال قبل مجموعا 42درصد افزایش یافته است. اسفندماه، ماهی طلایی برای تایرسازان بوده است؛ چرا که فروش آنها در این ماه با توجه به رشد تقاضای تاریخی پیش از عید، در مقایسه با متوسط 1402 به‌‌‌میزان 15درصد افزایش یافته و همین‌طور در قیاس با بهمن‌ماه 1402 در حدود 4درصد رشد تجربه کرده است.
صنعت لاستیک و پلاستیک در 1402 جزو صنایعی بوده است که موفق شده است درآمد خود را به طور دلاری رشد دهد. بر این اساس مجموع فروش دلاری این صنعت طی سال گذشته 813میلیارد دلار به ثبت رسید که این عدد در مقایسه با 1401 به‌‌‌میزان 4درصد رشد یافته است. طی زمستان 1402 مجموع درآمد دلاری تایرسازان در حدود 7.9درصد افزایش یافته است. در بازه ماهانه طی اسفندماه نیز درآمد دلاری تایرسازان با رشد همراه بوده و در قیاس با اسفند 1401 به‌میزان 8.6درصد رشد یافته است. از میان 9شرکت فعال تایرساز، «پلاسک» با رشد 27درصدی درآمد دلاری خود طی 1402 بهترین عملکرد را در میان شرکت‌های تایرساز از آن خود کرده است.
خودروسازان در سال 1402 بازدهی منفی 0.41درصد را نصیب سهامداران خود کردند. سال گذشته سالی بسیار پرتنش و پرچالش برای این صنعت بود و همواره کلیت بازار تحت‌‌‌الشعاع اخبار منتشرشده در زمینه خودروسازان قرار می‌‌‌گرفت. مجموع درآمد این صنعت در 1402 به‌‌‌میزان 423هزار میلیارد تومان به ثبت رسید که این عدد در مقایسه با 1401 حدود 39درصد رشد داشته است. در فصل زمستان فروش خودروسازان 126هزار میلیارد تومان به ثبت رسید که در قیاس با زمستان سال قبل 33درصد افزایش یافته است. این افزایش در گزارش‌های ماهانه نیز تداوم داشته و طی دوازدهمین ماه 1402 مجموع درآمد خودرویی‌‌‌ها نسبت به مدت مشابه سال قبل از آن 4.47درصد رشد داشته است. ارزیابی دلاری متغیرهای درآمد خودروسازان نشان می‌دهد که مجموع دلاری فروش این صنعت در 1402 نسبت به سال قبل تنها 0.32درصد افزایش یافته است. در زمستان 1402 فروش دلاری خودرویی‌‌‌ها حدود 2درصد افزایش را تجربه کرده است. از میان 6نماد خودروساز بازار سهام، شرکت «خزامیا» در سال 1402 عملکرد بسیار خوبی از خود به نمایش گذاشته است. بر این اساس مجموع فروش دلاری این شرکت نسبت به 1401 به میزان 9.22درصد افزایش یافته است. رشد دلاری درآمد زمستان شرکت «خزامیا» نسبت به مدت مشابه 70درصد بوده است.
شرکت‌های شوینده بازار سهام که در بورس به عنوان محصولات پاک‌‌‌کننده دسته‌‌‌بندی شده‌اند، در سال 1402 بازدهی 17درصدی را نصیب سهامداران خود کرده‌اند که در حدود 5 واحد درصد بیشتر از بازدهی متوسط بازار سرمایه بوده است. مجموع فروش این صنعت در سال 1402 به‌‌‌میزان 26هزار میلیارد تومان به ثبت رسیده که این عدد در مقایسه با 1401 به‌‌‌میزان 33درصد افزایش یافته است. مجموع فروش زمستانی شوینده‌‌‌ها 7هزار و 387میلیارد تومان بوده که این میزان در قیاس با زمستان سال قبل 24درصد جهش داشته است. مجموع فروش شوینده‌‌‌ها در اسفندماه نسبت به اسفند 1401 به میزان 25درصد افزایش را تجربه کرده است.
بررسی دلاری متغیرهای درآمدی شوینده‌‌‌ها نشان می‌دهد که درآمد دلاری این صنعت در 1402 به‌‌‌میزان 681میلیون دلار به ثبت رسیده که این عدد در قیاس با 1401 با افت 4درصدی همراه بوده است. کاهش فروش دلاری در بازه فصلی نیز ادامه داشته و فروش دلاری شوینده‌‌‌ها در زمستان کاهش 6درصدی را نسبت به مدت مشابه سال پیش از آن تجربه کرده است. از میان 7شرکت محصولات پاک‌‌‌کننده بورسی، «ساینا» طی سال 1402 توانسته است فروش دلاری خود را نسبت به 1401، 25درصد افزایش دهد و با این رشد بهترین عملکرد را نسبت به هم‌‌‌گروهی‌‌‌های خود به ارمغان آورده است. با این حال در زمستان به غیر از شرکت «قرن» تمامی شوینده‌سازان با کاهش فروش دلاری نسبت به زمستان سال قبل همراه بوده‌‌‌اند.
قندوشکری‌‌‌های بازار سرمایه طی سال 1402 مجموعا بازدهی 37درصدی را نصیب سهامداران خود کردند که 25 واحد درصد بیش از متوسط بازدهی کسب‌شده در بازار سرمایه طی سال گذشته بوده است. فروش قندوشکری‌ها در سال 1402 به‌‌‌میزان 14هزار میلیارد تومان بوده که در مقایسه با 1401 حدود 44درصد جهش یافته است. در مقیاس فصلی طی زمستان 1402، مجموع فروش قندوشکری‌‌‌ها 3هزار و 234میلیارد تومان به ثبت رسیده که این فروش در قیاس با مدت مشابه سال قبل 17درصد کاهش یافته است. در بازه ماهانه طی دوازدهمین ماه 1402 فروش قندوشکری‌‌‌ها نسبت به اسفند سال قبل 35درصد تقلیل یافته است. بررسی دلاری فروش قندوشکری‌‌‌ها نشان می‌دهد که در سال 1402 مجموعا فروش دلاری این صنعت 370میلیون دلار به ثبت رسیده که این عدد در قیاس با 1401 به میزان 5.5درصد رشد یافته است. مجموع فروش دلاری این صنعت در زمستان با کاهش 37درصدی همراه بوده است. از میان 12شرکت قندوشکری، «قلرست» با جهش 264درصد همراه بوده و با این رشد بهترین عملکرد را بین هم‌‌‌گروهی‌‌‌های خود داشته است.
مجموع درآمد صنعت غذایی که شامل محصولات لبنی، نوشیدنی، شیرینی‌‌‌جات و سایر محصولات غذایی است در سال 1402، 60هزار و 480میلیارد تومان بوده که این عدد در قیاس با 1401 به‌‌‌میزان 33درصد افزایش یافته است. در اسفندماه 1402 مجموع فروش غذایی‌‌‌ها با رشد 20درصدی نسبت به اسفند سال قبل به 4هزار و 782میلیارد تومان رسیده است. مجموع فروش دلاری کل صنعت غذایی در 1402 به میزان یک‌میلیارد و 581میلیون دلار به ثبت رسیده که این عدد در قیاس با 1401 با افت 5درصدی همراه بوده است. در بازه ماهانه طی اسفندماه فروش دلاری غذایی‌‌‌ها با کاهش یک‌درصدی نسبت به اسفندماه 401 به 135میلیون و 952هزار دلار کاهش یافته است. از میان نمادهای غذایی بازار سهام «غچین» با رشد 78درصدی درآمد دلاری خود طی سال 1402 نسبت به 1401 بهترین عملکرد صنعت غذایی را به ثبت رسانده است.
شرکت‌های کاشی‌و‌‌‌سرامیک در سال 1402 بازدهی 51درصدی را نصیب سهامداران خود کردند که این میزان بازدهی بیش از 39 واحد درصد از متوسط بازدهی بازار سرمایه بیشتر بوده است. مجموع درآمد ریالی این صنعت در 1402، 6هزار و 468میلیارد تومان به ثبت رسید که در قیاس با سال قبل 38درصد افزایش یافته است. در بازه فصلی طی زمستان 1402 مجموع درآمد این صنعت یک‌هزار و 675میلیارد تومان بوده که نسبت به مدت مشابه 19.6درصد افزایش یافته است. در مقیاس نقطه‌‌‌به‌‌‌نقطه در اسفند درآمد این صنعت 11.8درصد نسبت به اسفند 1401 افزایش یافته است. فروش دلاری 1402 این صنعت با افت 0.83درصدی نسبت به 1401 همراه بوده است. شرکت «کلوند» با ثبت رشد 6.8درصدی درآمد دلاری سالانه خود طی 1402 بهترین عملکرد را نسبت به هم‌‌‌گروهی‌‌‌های خود داشته‌‌‌ است.