بزرگنمايي:

بازار آریا - صنعت قیر با تهدید سه‌ضلعی روبه‌‌‌رو است. ضلع اول، نقدینگی و نقدشوندگی بسیار خوب کالاهای اساسی است. قیر مانند محصولات فلزی از جمله کالاهای تخصصی و استراتژیک برای کشور است. سالانه در حدود 6 میلیون تن وکیوم باتوم به منظور تولید انواع قیر از طریق پالایشگاه‌‌‌های کشور به صنعت قیر تخصیص می‌‌‌یابد که از میزان یاد شده در حدود 2 میلیون تن جهت مصارف پروژه‌‌‌های عمرانی کشور و مابقی به صادرات اختصاص یافته است.
با توجه به نیاز کشورهای مختلف به این‌گونه محصولات و گردش مالی بالایی که وجود دارد زمینه ورود بعضی شرکت‌های غیرتخصصی که صرفا برای تامین مالی قصد ورود به این حوزه را دارند، به‌‌‌وجود آمده است.
نکته حائز اهمیت که جای بسی تاسف دارد این است که این‌گونه شرکت‌های غیرمرتبط، بدون هیچ‌گونه تخصصی در این بازار صرفا با هدف تامین نقدینگی وارد این بازار شده و متاسفانه پس از خرید این محصول گرانبها، آن را به پایین‌‌‌ترین قیمت‌های ممکن به فروش می‌‌‌رسانند چرا که قصدی به‌‌‌جز تامین نقدینگی ندارند. از عواقب فروش با چنین قیمت‌هایی می‌توان به برهم زدن تعادل بازار صادراتی، کاهش ارزش محصول صادراتی کشور در بازارهای بین‌المللی و احتمال عدم‌بازگشت کامل ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصادی کشور اشاره کرد.
ضلع دوم اما امکان خرید قیر از طریق گشایش اعتبار اسنادی از بانک‌هاست. بر این اساس شرکت‌های بازرگانی مختلف، از جمله خودروسازها، قطعه‌‌‌سازها و حتی برندهای صنایع غذایی به دلیل نقدشوندگی بالا و با فروش این محصول به قیمت‌های بسیار نازل، با هدف نقد کردن پول و تامین مالی برای شرکت‌های خود اقدام به خرید و صادرات این کالا کردند.
نکته حائز اهمیت در این میان این است که شرکت‌های مذکور به دلیل عدم‌تخصص و شناخت صحیح از محصول و بازار صرفا برای تامین مالی شرکت‌های خود قیر را به قیمت‌های بسیار پایین به فروش رسانده که این امر باعث برهم زدن تعادل بازار و فروش این محصول گرانبها به قیمت ناچیز می‌شود که در مباحث صنفی ارتکاب این امر زیرفروشی یا دامپینگ است که از مصادیق تخلفات صنفی است.
ضلع سوم نیز شرکت‌های صادرکننده غیر‌مرتبط است. همان‌گونه که اشاره شد نقدشوندگی بالای این محصول در صورت فروش با قیمت پایین و حجم نقدینگی بالایی که می‌تواند ایجاد کند از این محصول کالای جذابی ساخته است تا شرکت‌هایی غیرمرتبط و بدون تخصص و سابقه در این حوزه، صرفا برای تامین نقدینگی برای شرکت‌های خود وارد این بازار شده و با فروش و صادرات این محصول گرانبها به پایین‌‌‌ترین قیمت‌های ممکن باعث کاهش قیمت صادراتی قیر و برهم زدن تعادل بازار و زیرفروشی و امکان عدم‌بازگشت کامل ارز به چرخه اقتصادی کشور شوند.
انجمن قیر ایران ضمن مکاتباتی که در گذشته با مقامات مسوول در حوزه‌‌‌های مختلف داشته است در مکاتبات و پیشنهادهای اخیر خود راهکارهای پیشگیری و برون‌رفت از این‌گونه معضلات و مشکلات را که باعث خسارات بسیار جبران‌‌‌ناپذیری به صنعت و سرمایه ملی کشور می‌‌‌شوند در قالب دو راهکار ارائه کرد:
1- با یادآوری این نکته که قسمت عمده سرمایه و دارایی شرکت‌های تولیدکننده قیر در داخل کشور به عنوان پشتوانه و ضمانت حسن تعهدات آنها وجود دارد پیشنهاد می‌شود تمامی مراحل اظهارگمرکی، خروج و صادرات محصول قیر با نام و مسوولیت شرکت‌های تولیدکننده قیر باشد تا هم فعالیت‌‌‌های اقتصادی توسعه یابد و هم زمینه بروز فساد برچیده شود.
2- گشایش اسناد اعتباری فقط برای خرید وکیوم باتوم امکان‌‌‌پذیر باشد و امکان خرید محصول قیر صرفا به‌‌‌صورت نقدی باشد و خرید محصول قیر از طریق گشایش اسناد اعتباری ممنوع شود.