بزرگنمايي:

بازار آریا - در سال‌های اخیر نهادهایی جهت انجام فعالیت بازارگردانی به شکل تخصصی در بازار سرمایه شکل گرفته‌اند. این نهادها که با عنوان صندوق‌های بازارگردانی شناخته می‌شوند، وظیفه ایجاد و بهبود نقدشوندگی در نمادهای قابل معامله در بورس‌ها را برعهده گرفته‌اند. در این مسیر، صندوق‌های بازارگردانی با چالش‌هایی از جمله مدیریت دارایی‌ها و مدیریت بازدهی صندوق مواجه هستند که بر نحوه انجام فعالیت بازارگردانی اثر می‌گذارد. در گفت‌وگویی با وحید مطهری‌نیا، مدیر عملیات بازار ابزارهای نوین مالی بورس تهران به این چالش‌ها پرداخته شده است.

وحید مطهری‌نیا، مدیر عملیات بازار ابزارهای نوین مالی بورس تهران در گفت‌وگویی با پایگاه خبری بازار سرمایه ایران (سنا) در پاسخ به پرسش‌هایی در خصوص راهکارهای غلبه بر چالش‌های بازارگردانی می‌گوید: کمبود منابع مالی جهت خرید و کمبود دارایی جهت فروش، در بازارهای نزولی یا صعودی از اصلی‌ترین مسائلی است که روند بازارگردانی را با اخلال مواجه می‌کند که یکی از راهکارهایی که می‌تواند جهت غلبه بر چالش‌های بازارگردانی، به بازارگردان کمک کند، فعالیت در بازارهای مشتقه و استفاده از مزایای آن است.
وی افزود: با توجه به روند افزایشی حجم و ارزش بازار مشتقه در بورس اوراق بهادار تهران، صندوق‌های بازارگردانی می‌توانند از طریق اتخاذ موقعیت‌های خرید/فروش در قراردادهای اختیار خرید یا اختیار فروش، منابع و ریسک خود را مدیریت کرده و وظایف خود را با اثرگذاری بیشتری انجام دهند. در کنار این موضوع، حضور صندوق‌های بازارگردانی در بازار اختیار می‌تواند به عمق‌بخشی بیشتر به این بازار نیز کمک کند.
به‌گفته مدیر عملیات بازار ابزارهای نوین مالی، بازارگردان می‌تواند از چهار طریق اقدام کند و می‌توان از اخذ موقعیت خرید در قراردادهای اختیار خرید، اخذ موقعیت فروش در قراردادهای اختیار خرید، اخذ موقعیت خرید در قراردادهای اختیار فروش، اخذ موقعیت فروش در قراردادهای اختیار فروش نام برد که مزیت‌هایی را برای آن‌ها به دنبال دارد.
وی درباره مزیت‌های بازارگردانی در صورت اخذ موقعیت خرید در قراردادهای اختیار خرید به " انجام بازارگردانی غیرمستقیم با استفاده از منابع مالی بسیار کم" اشاره می‌کند و می‌گوید: در این حالت بازارگردان می‌تواند به جای خرید سهام و صرف منابع مالی زیاد، با قرارگیری در موقعیت خرید نمادهای در سود اختیار خرید، با صرف منابع کمتر، فشار فروش نماد سهام را کاهش دهد. بدین صورت که با ایجاد فرصت آربیتراژ و یا ارائه نرخ جذاب در بازار اختیار معامله توسط بازارگردان، شرایط برای اتخاذ استراتژی کاوردکال برای فعالان بازار اختیار فراهم شده و ایشان به جای بازارگردانی، در بازار نقد اقدام به خرید سهام نموده و در بازار اختیار، قرارداد اختیار معامله خرید را به بازارگردان می‌فروشند. در این حالت، بازارگردان می‌تواند با صرف مبالغ بسیار کمتر که جهت خرید قرارداد اختیارمعامله خرید می‌پردازد، سایر فعالان را برای خرید سهم در بازار نقد ترغیب کرده و بازارگردانی غیرمستقیم اما موثر انجام دهد.
به‌گفته مدیر عملیات بازار ابزارهای نوین مالی کاهش فشار فروش در بازار نقد و تامین منابع مالی از طریق فروش سهام در فرایند اعمال مزیت اخذ موقعیت فروش در قراردادهای اختیار خرید به حساب می‌آید. چرا که با اخذ موقعیت فروش در قراردادهای اختیارمعامله خرید، بازارگردان می‌تواند در تاریخ سررسید قراردادهای اختیارمعامله، از طریق ورود به فرایند اعمال، سهام خود را خارج از بازار نقد و بدون تحمیل فشار فروش به این بازار از پرتفو خارج نماید. در این حالت بازارگردان با اتخاذ استراتژی مناسب، از فروش سهام خود در تاریخ‌های از پیش تعیین شده اطمینان داشته و امکان برنامه‌ریزی و مدیریت وجوه خواهد داشت. همچنین تامین منابع مالی جهت استفاده در بازار نقد مزیت به حساب می‌آید چرا که بازارگردان می‌تواند درآمد ناشی از فروش اختیار خرید را به منظور انجام تعهدات بازارگردانی و ایجاد نقدشوندگی در دارایی پایه یا اخذ سایر استراتژی‌ها به‌کار گیرد.
مطهری‌نیا در ادامه افزود: در بخش اخذ موقعیت خرید در قراردادهای اختیار فروش ، کاهش فشار فروش در بازار نقد و تامین منابع مالی از طریق فروش سهام در فرایند اعمال، بازارگردان می‌تواند در تاریخ سررسید قراردادهای اختیارمعامله فروش، از طریق ورود به فرایند اعمال، سهام خود را خارج از بازار نقد و بدون تحمیل فشار فروش به این بازار به فروش برساند.
مدیر عملیات بازار ابزارهای نوین مالی بورس تهران بیان کرد: کاهش ریسک بازارگردان در روندهای نزولی و بهبود عملکرد بازارگردانی در بازار نقد، یکی از مسائلی است که باعث زیان بازارگردان شده و تمایل به خرید در روند نزولی را کاهش می‌دهد، انباشت سهام در پرتفو صندوق و کاهش قیمت سهام بدون در اختیار داشتن ابزار مدیریت ریسک سهام خریداری شده خواهد بود. بازارگردان می‌تواند با اخذ موقعیت خرید اختیار فروش، ریسک خود را در برابر کاهش‌های بیشتر قیمت سهام در آینده پوشش دهد؛ لذا می‌تواند بدون نگرانی از زیان بیشتر به علت تداوم روند نزولی بازار، در ایجاد نقدشوندگی سهام در بازار نقد مداخله نموده و نسبت به خرید سهام اقدام نماید. سایر استراتژی‌های معاملاتی مرسوم در بازار اختیار نیز می‌تواند در جهت مدیریت ریسک و مدیریت منابع صندوق مورد استفاده قرار گیرد.
وی افزود: در بخش اخذ موقعیت فروش در قراردادهای اختیار فروش، فراهم نمودن امکان بیمه سهام برای سرمایه‌گذاران و امکان انجام بازارگردانی غیرمستقیم در روند نزولی مزیت به حساب می‌آید. در مورد اول، در صورت وجود روند نزولی در بازار نقد، بازارگردان با فروش قرارداد اختیار معامله فروش، امکان بیمه سهام را برای دارندگان سهام فراهم می‌کند. سهامداران مالک سهم پایه، ازطریق خرید اختیار فروش ارائه شده توسط بازارگردان، از بازدهی سهام خود طی یک دوره زمانی اطمینان یافته و از فروش سهام خود منصرف خواهند شد. بدین ترتیب، فشار عرضه در نماد سهام کاهش یافته و بازارگردان نیز از محل فروش اختیار فروش، به منابع مالی جدید دست خواهد یافت. زمانی که بازارگردان در سمت فروش قرارداد اختیار معامله فروش قرار می‌گیرد، برخی از خریداران اختیار فروش برای استفاده از استراتژی‌های معاملاتی و فرصت آربیتراژ، اقدام به خرید دارایی پایه در بازار نقد نموده و از این طریق سمت تقاضا در بازار نقد تقویت خواهد شد.
مطهری‌نیا در پایان اظهار داشت: موارد فوق بخشی از مزیت‌هایی است که فعالیت صندوق‌های بازارگردانی در بازار اختیار معامله برای انجام وظایف ایشان به همراه خواهد داشت. هر چه گستردگی و عمق بازار اختیار معامله بیشتر باشد، مزیت‌های فوق برجسته‌تر شده و اثرگذاری بیشتری خواهد داشت.