بزرگنمايي:

بازار آریا - محمدی حسنلو کارشناس اقتصادی گفت: مجلس در سال 1401 در مورد یارانه‌ها یک تصمیمی گرفت، این که یارانه کالا‌های اساسی را از اول زنجیره به آخر زنجیره منتقل کند. الان تقریبا دو سالی از اجرای این طرح گذشته می‌توانیم بررسی بکنیم و نتیجه این بررسی منجر به انتخاب ما و ادامه این مسیر یا اصلاح این مسیر می‌شود به خاطر همین پرداخت یارانه به کالا‌های اساسی در اولین زنجیره یا در آخرین زنجیره نتیجه اش را یکبار امتحان کردیم و برایمان تا حدودی مشهود شده است.
او افزود: بعد از گذشت دو سال فاصله زیادی هم اتفاق نیفتاده یک تورمی هم اضافه شده به قیمت کالا‌ها الان مصرف کننده مان و مردم با همان مبلغ یارانه آیا ببینیم می‌توانند همان خرید را انجام بدهند همان مقدار کالا را انجام بدهند یا خیر، پس تصمیم گیری در مورد پرداختن به این موضوع شاید یک ساعت از وقت مان را بگیرد، اما با نتایج و تبعاتش ممکن است سال‌ها دست به گریبان باشیم.
محمدی حسنلو گفت: اگر یارانه را به سه دهک اول یا پنج دهک اول به صورت نقدی پرداخت کنیم این یارانه‌ای که پرداخت می‌شود همه تبدیل به تقاضا می‌شود و این تقاضا تورم زاست پس این تورمی که ایجاد می‌شود یک بخشی از آن تورم عمومی اقتصاد کشور است و بخشی از آن هم ناشی از یارانه‌ای که به مردم پرداخت می‌کنیم.
او افزود:یک کارشناس اقتصادی گفت:باید نظام اولویت بندی پرداخت یارانه در کشور مشخص شود موضوع پرداخت یارانه‌ها و از جمله یارانه انرژی به مردم و تولیدکنندگان یک ضرورت است به طور کلی یارانه باید در راستای حمایت از کالای داخلی باشد و یارانه به دست مصرف کننده نهایی یعنی افراد برسد.
این کارشناس اقتصادی گفت: اول این که به چه هدفی داریم به قشرهای کم درآمد یارانه می‌دهیم که توان خریدشان بالاتر برود؛ رفاه شان حفظ شود یا می‌خواهیم اقتصاد کشور را سرپا نگه داریم اگر منابع مان محدود است باید انتخاب کنیم یک بخشی از تولید کشور سرپا بماند یا بدهیم که مردم خودشان تصمیم بگیرند یا می‌خواهیم توزیع ثروت کنیم یا می‌خواهیم توزیع رانت یا فقر کنیم همه این‌ها تبعات دارد به طور مثال اگر بخواهیم صد واحد یارانه اختصاص بدهیم منابع 100 واحد اول زنجیره کالا‌های اساسی اگر در اول زنجیره این یارانه را اختصاص بدهیم.
محمدی حسنلو گفت: ما تجربه سال 1389 را داشتید 45 هزار و 500 تومان به مردم یارانه نقدی می‌دادید خب این قدرت خرید این یارانه 45 هزار و 500 تومان در سال 1389 معادل گفتند 11 تا 16 کیلوگرم مرغ بود بعد از 10 سال تورم اتفاق افتاد 45 هزار و 500 تومان قدرت خریدش کم‌تر از یک کیلوگرم مرغ شد پس اگر انتهای زنجیره بدهید، چون تورم بالاتر است عملا رفاه بیشتری برای مردم ایجاد نکردید هدف اول تان که ایجاد رفاه بود با پرداخت یارانه در انتهای زنجیره موفق نشد.
او تصریح کرد:چطوری بتوانند وقتی قیمت مرغ را از یارانه اش و ارز 4 هزار و 200 تومانی نهاده‌های تولید را حذف کردید قیمتش را آزاد یا واقعی کردید به عبارتی که می‌فرمایند 28 هزار و 500 تومان این قیمت را کردید بعد چه اتفاقی برایش افتاد، قیمت مرغ سال 1401 اعلام شد 59 هزار و 800 تومان، 60 هزار تومان به ازای هر کیلوگرم گوشت مرغ، الان چه اتفاقی افتاده یارانه به اول زنجیره به عبارتی کم‌تر می‌دهید قیمتش شده 85 هزار تومان چه کسی این جا متضرر شد؟
او گفت:به این نکته اشاره کنیم این که یارانه به انتهای زنجیره داده شود مطلقاً مجوز و تأیید این موضوع نیست که دولت مستقیماً این کار را انجام بدهد، چون نتیجه خوبی ندارد و نمی‌تواند، این که یارانه را به انتهای زنجیره بدهید نه این که دولت خودش برود مرغداری تأسیس کند و خودش کار را انجام دهد، متصدی نشود، دولت یارانه را تخصیص می‌دهد و نظارت می‌کند، نظارت وظیفه دولت است، نظارت شأن دولت است، همین کار را باید انجام دهد نه تصدی گری و رقابت با بخش خصوصی یا رقابت با تولید کننده این نبوده اتفاقی ولی باید نظارت آن را داشته باشد.
در ادامه جانجان کارشناس اقتصادی گفت:ابتدا باید تمام حوزه‌های کالای هدف بخصوص کالای اساسی را سیاست‌پذیر کنیم. سیاست‌پذیر کردن کالاهایی که اقلام ضروری مردم محسوب می‌شوند باید مشخص شوند در اصطلاح اقتصادی بدین ترتیب است که زنجیره تولید، توزیع و مصرف این کالاها... باید مشخص باشد.
او گفت: به طور کلی یارانه باید در راستای حمایت از کالای داخلی باشد زمانی که یارانه به افراد پرداخت می‌شود و در قبال آن چیزی مطالبه نمی‌شود بدین گونه نمی‌توانند چیزی خریداری کنند که در اقتصاد باعث ایجاد تورم 
جانجان افزود:باید نظام اولویت بندی پرداخت یارانه در کشور مشخص شود؛ موضوع پرداخت یارانه‌ها و از جمله یارانه انرژی به مردم و تولیدکنندگان یک ضرورت است، اما نکته مهم این است که منافع هر گونه اصلاح قیمت باید به جیب مردم برود.
او گفت: نکته دومی که وجود دارد این است که اثرپذیری یارانه باید قابل راستی‌آزمایی باشد، اگر شما اثر را احساس می‌کنید ولی نمی‌توانید راستی‌آزمایی کنید، باز هم باید بازنگری رخ بدهد. مسئلۀ سوم این است که یارانه اثر تخریبی روی تولید نداشته باشد، شما نمی‌توانید به یک زنجیره‌ای، به یک تولیدکننده‌ای به یک مصرف‌کننده‌ای یارانه بدهید منتهی نتیجه این یارانه تخریب تولید باشد، در این شرایط نمی‌توانید از یارانه دفاع کنید.
این کارشناس اقتصادی گفت: قیمت مرغ با دلار امروز در بنادر می شود 45 هزارتومان،چرا این کالا باید 85 هزارتومان بفروش برسد؟ مرغ نباید به این رقم برسد،سال 99 ده میلیارد تومان کالای اساسی داشتیم به طوری که قیمت مرغ امروز پرکشیده این درحالی است که تمامی هزینه و یارانه را تولید کننده دریافت می کند.
جانجان گفت: امروز گوشی با قیمت 28 میلیون وارد بازار می شود چرا و با چه منطقی این گوشی تلفن همراه 70 میلیون به دست مشتری می رسد؟
این کارشناس اقتصادی گفت: ما دو نیم تن مصرف مرغ کشور است،ولی متاسفانه با این عدد 28 و 500 در نهایت می شود 50 هزار تومان کیلویی نه الان قیمت مرغ 90 هزار تومان به دست مصرف کننده می رسد.
باشگاه خبرنگاران جوان اقتصادی صنعت ، تجارت و کشاورزی